Het dossier laat zien dat christenen zich evenmin ‘beschermd’ achten. Toch is er een internationale oplossing voorhanden, die door de zionisten vanaf de erkenning van de staat Israël systematisch is genegeerd. Ze leeft echter diep in het bewustzijn van de kerken in het Heilige Land en Israël krijgt die niet uit hun hoofden, ook al probeert Israël de moslims en christenen murw te maken en ook al laat ze ondertussen de propagandamachine nog zo hard draaien met de boodschap dat christenen en moslims het nog nooit zo goed hebben gehad.

Intimiderende 'veiligheid'

In de dossiers van de kerken lezen we wat anders. Het Israëlische Hooggerechtshof weigerde in 2014 uitspraak te doen inzake de intimiderende veiligheidsmaatregelen voor de viering van Pasen in Jeruzalem. Kerkleiders in het Heilige Land hadden zich tot de rechtbank gewend met een protest tegen de terugkerende beperkingen op de bewegingsvrijheid van christelijke pelgrims. De kerken eisten vrije toegang tot de liturgie van het ‘Heilig Vuur’ op Paaszaterdag.

Mgr. Pizzabella, toen nog de r.-k. custos, nu is hij er de aartsbisschop, ondertekende samen met onder meer de Grieks-orthodoxe en de Armeense Patriarch het protest. Ze wilden dat Israël zich zou onthouden van het blokkeren van de toegangen tot de Oude Stad, het aantal veiligheidstroepen aanzienlijk zou beperken en vooral weg zou blijven van het grondgebied van de kerk, waar een staat niets te zoeken heeft. De versperringen en het machtsvertoon ontnemen, zo stelden de kerkleiders, de gelovigen de feestvreugde en beletten hen de deelname aan de feesten.

De rechter wees het verzoek nonchalant van de hand. Hij vond zichzelf ‘niet bevoegd’, zei hij… Politie en kerk moesten het samen maar regelen. Dat lukt dus jaar op jaar niet.

Afgelopen jaar, toen Pascha en Pasen nagenoeg samen vielen, kaartten de kerken opnieuw de onevenredige maatregelen aan, die dit maal moesten garanderen dat het Joodse Paasfeest massaal doorgang kon vinden, terwijl christenen weer gehinderd werden naar de Heilig Grafkerk te komen.

President Trump at the Israel Museum. Jerusalem May 23, 2017 Pr
Trump en Netanyahu. Beeld door: Wikimedia

Christenen en moslims vinden elkaar

Er zijn ook andere heilige plaatsen waar christenen (en moslims) zich zorgen over maken. Bij het Cenakel, de ‘Zaal van het Laatste Avondmaal’ en het daarbij gelegen graf van David, ontstaan regelmatig botsingen.

Op 1 juni 2015 probeerden honderden religieus-zionistische extremisten door middel van een ‘gebedsdienst’ een groep Grieks-orthodoxe christenen te weerhouden het Cenakel binnen te komen. Het graf van David, Dawud zeggen de moslims, is ook een islamitisch heiligdom, maar geen moslim die zich daar meer durft te vertonen. De kerken in Jeruzalem beschouwen Israël als bezetter van hun heiligdommen en dat zal niet veranderen.

Jordanië heeft na 1988 de autoriteit over de Oude Stad niet aan Israël, maar aan de Palestijnse Autoriteit overgedragen. De kerken vinden daarom Israël formeel zeker niet de enige partner als het gaat om de veiligheid van heilige plaatsen – nu niet en in de toekomst niet.

Ondertussen groeit bij de kerken niet alleen irritatie, maar ook het verzet. Ze voelen zich door de Israëlische autoriteiten niet gerespecteerd, en ze solidariseren zich, opmerkelijk genoeg in toenemende mate met de moslims, die zich op de Tempelberg in een vergelijkbare gemarginaliseerde positie bevinden. Groepen christenen, waaronder geestelijken bezochten afgelopen zomer er zelfs het Vrijdaggebed om zo hun steun te betuigen.

Zelfbeheer zonder internationale protectie

Wat is de positie van de kerken? In 1947 voorzagen de VN de wenselijkheid van een Joods en een Arabisch deel van Jeruzalem. De Oude Stad met zijn heilige plaatsen zou de status moeten krijgen van een corpus separatum, een internationale zone. De joodse, christelijke en islamitische heiligdommen zouden er onder internationaal beheer moeten komen.

In 1999 kwam vanuit de katholieke kerk nog eens een uitgewerkte variant van dit voorstel, om de Oude Stad onder internationale bescherming te plaatsen, en voor de dagelijkse uitvoering een interreligieuze raad te installeren. De internationale katholieke vredesbeweging Pax Christi huldigt het idee, dat in de drievoudige verbondenheid met Jeruzalem van drie religies ook de oplossing gezocht moet worden. De stad kan gezien haar bewogen geschiedenis niet meer aan een politiek-religieuze macht worden overgelaten.

Uitgaande van VN-resoluties en de Geneefse conventies, stelde de toenmalige internationaal president van Pax Christi en Latijns Patriarch van Jeruzalem, Michel Sabbah, dat de Oude Stad sowieso niet mag worden overgelaten aan een grillig, door de eeuwen heen wisselend, wereldlijk gezag, of dat nu afkomt van de Oemmajaden, kruisvaarders of zionisten. Sabbah stelde dat in Jeruzalem de vrijheid van godsdienst en de toegang tot de heilige plaatsen behoort te vragen om het concept van een werkelijk ‘open stad’; een idee waar door het Vaticaan tot op heden ook aan wordt vastgehouden.

Het zou betekenen, dat alle religieuze actoren moeten afzien van hun egoïstische aanspraken op absolute soevereiniteit over het hart van het religieuze Jeruzalem, dus met name het deel waar de meeste heilige plaatsen liggen en samen garant moeten staan voor de stabiliteit. Deze opstelling van de katholieke kerk is niet veranderd, ook niet nu Trump daar weer aan morrelt

christelijke-pelgrims-Palestina
‘Kom en zie’ pelgrims uit Nederlandse kerken helpen bij het binnenhalen van de olijvenoogst. Beeld door: Gied ten Berge

Meer dan 50 aanslagen op kerken, kloosters en moskeeën

Ondertussen verslechtert het interreligieuze klimaat en dat stimuleert religieuze en politieke fanatici tot geweldshandelingen. Moslimextremisten halen al jaren breed de media. Dat er de afgelopen jaren in high-tech Israël meer dan 50 aanslagen op kerken, kloosters en moskeeën konden worden gepleegd door zionistische extremisten, die openlijk eisen dat alle kerken en moskeeën gesloten moeten worden,  is minder bekend. Naar dat nieuws moet je goed zoeken. Maar je vindt het: in een rapport van de Israëlische Rabbi’s for Human Rights, moedige joodse gelovigen, bedreigd, gemolesteerd door ‘geloofsgenoten’, maar die meer vertrouwen blijven stellen in de boodschap van vrede en gerechtigheid in de Torah dan op de Israël Defence Forces.

Kersfeest vieren met de 'christenzionisten'?

Het wordt kerstmis. Gaat premier Netanyahu, net als vorig jaar weer demonstratief op bezoek bij die al bestaande Amerikaanse ‘Christian Embassy’? Dat is een instelling van Trumps ‘christenzionistische’ vrienden, die rooms-katholieken, Grieks- en Armeens orthodoxen voor afgodendienaars houden. Gaat Netanyahu weer uitgerekend vanuit die plaats ‘alle christenen’ een vrolijk kerstfeest wensen?

En zendt het NOS journaal dat dan weer onbekommerd uit, zonder de vraag te stellen waarom Netanyahu zich hier vertoont en niet in het belegerde Bethlehem?

Als de leiders van Israël het werkelijk zo goed zouden menen met christenen en moslims in het Heilige Land, dan zouden zij een echt gesprek voeren met de èchte kerken van het Land om het probleem van Jeruzalem op basis van gelijkwaardigheid tot een oplossing te brengen. In Bethlehem lukt dat christenen en moslims prima zelf.

Gied ten Berge

Gied ten Berge

Socioloog en theoloog

Dr. Gied ten Berge is socioloog en katholiek theoloog. Eerder werkte hij voor Pax Christi. Hij is oud-voorzitter van het Steuncomité voor …
Profiel-pagina
Al 6 reacties — praat mee.