Christenen in het Midden-Oosten hebben geen echte vrienden. Ook niet in het Westen. Dat is al eeuwen zo. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat er in 2007 berichten opdoken over het inrichten van een speciaal christelijk staatje. Zo losten ‘kruisvaarders’ dat duizend jaar geleden ook op… Een reservaat, nota bene voor een groep die eeuwenlang tussen de moslims heeft geleefd en mede de cultuur heeft gedragen van heel de regio. Wie er meer van wil weten, leze Het vergeten christendom van Philip Jenkins.
In 2011 werd duidelijk dat Assyrische christenen gingen streven naar een autonome christelijke provincie in het noorden van Irak in de vlakte van Ninivé. Andere christenen wezen dit plan af omdat ze hun afzondering in een Bantustan het grotere kwaad vinden. Het is namelijk evident dat zo het kader versterkt wordt voor verdere ethnische en religieuze zuiveringen, van en door iedereen, niet alleen trouwens in Irak.
Bagdad, nog niet zo lang geleden een stad met naast de islam een bloeiend, millennia oud Jodendom en met een grote christelijke bevolking, zag eerst zijn joden vertrekken naar Israël toen het zionisme het Jodendom ging ‘verstatelijken’. Wordt ‘de verstatelijking van het christendom’ in het Midden-Oosten de nieuwe trend? En waar is die het gevolg van? Het Westen heeft decennia lang niets gedaan om de seculiere dictaturen in het Midden-Oosten langs vreedzame weg te helpen hervormen. De Saoedische theocratie is, vanwege de olie, nooit iets in de weg gelegd. Bij Israël is er nooit op aangedrongen door te groeien naar een volwassen, pluriforme democratie met gelijke burgerrechten voor joden en niet-joden. Voor het eerst willen Israëlische regeringspartijen van Arabische landgenoten (waaronder de christenen) eisen, dat zij de exclusieve joodse identiteit van hun staat onderschrijven. Anno 2014 staat Syrië in brand en verkeren christenen daar in een vergelijkbare situatie als in Irak 2003. In Egypte lijken ze geen keus te hebben, dan zich weer in de ‘veilige’ armen te storten van een militaire dictatuur. En Irak mogen ze zich misschien in een religieus-etnisch reservaat begeven.
In mei 2014 bezoekt de paus het Heilige Land. Paus Franciscus heeft als belangrijkste evenement gekozen voor een oecumenische top van kerkleiders uit het hele Midden Oosten, in de Heilig Graf Kerk in Jeruzalem. Klemmende symboliek, omdat de christenen overal het water aan de lippen staat, maar ook omdat de RK Kerk in Israël/Palestina vasthoudt aan een ongedeelde kerkprovincie voor heel het Heilig Land. Het zou mij verbazen als de paus en andere kerkleiders meegaan in de trend om nog meer apartheidsoplossingen in het Midden Oosten te creëren. Christelijke kerken zijn er zwak, niettemin doen ze er goed aan zich niet zomaar door de natiestaten te laten verdelen en begrenzen. Ze kunnen zo een spiritueel antwoord zijn in een wereld waarin nationalisme en apartheid herleven, terwijl dialoog en ontmoeting van religies en culturen het steeds moeilijker krijgen. Daarom moeten we die christenen in het Midden Oosten blijven steunen die de universele waarden van hun geloof blijven uitdragen en ook joden en moslims die hetzelfde doen, tegen de tijdgeest in.
