Culturele diversiteit

Daarbij culmineert hier in China dit dagelijks gebruik op twee dagen in het jaar: het Ching Ming festival in het voorjaar en het Chung Yeung festival in het najaar. Op deze dagen worden de graven van de voorouders ‘geveegd’, oftewel grondig schoongemaakt.

Heel bijzonder om te zien dat voor mensen hier de verantwoordelijkheid voor de nabestaanden verder gaat dan het bezoeken en schoonhouden van graven, maar dat de nog hier op aarde levenden er ook voor moeten zorgen dat het de voorouders die ons zijn voorgegaan, aan niets zal ontbreken. Dat betreft ook de materiële zaken waar ze in hun aardse leven aan gehecht waren zoals auto, laptop of mobile telefoon en tassen en schoenen voor de dames. Om ervoor te zorgen dat ze die niet hoeven te ontberen worden dergelijke zaken van papier nagemaakt, als het even kan op ware grootte, en op het graf van de betreffende voorouder verbrand. De rook die naar de hemel opstijgt zal zich in het hiernamaals materialiseren in de onontbeerlijke producten. Dit levert wel luchtverontreiniging en ontbossing op, waarover heftig gediscussieerd wordt, maar vooralsnog is er nog niets aan deze traditie veranderd.

Natuurlijk is hieromheen een bloeiende industrie ontstaan die het vervaardigen van papieren nepproducten inmiddels zo geperfectioneerd heeft, dat het prestigieuze modehuis Gucci onlangs een knieval moest maken. Gucci had een Chinees bedrijf aangeklaagd wegens het verkopen van neptassen en -schoenen. Naar later bleek waren het papieren tassen en schoenen, exact vervaardigd volgens de laatste mode, die gretig aftrek vonden. Gucci put zich nu uit in verontschuldigingen voor haar ‘grote culturele ongevoeligheid’ en wil alles doen om deze ernstige misser goed te maken.

Het is niet verwonderlijk dat door grote merken zoals Gucci en Prada met argusogen gekeken wordt naar wat er op de Chinese markt verschijnt aan nepproducten. Een ongeoefend oog zoals het mijne, ziet geen verschil tussen een echte, lederen Michael Kors tas en een namaak exemplaar van nepleer, zoals die op de fameuze Hong Kongse Ladies Market aangeboden worden. Maar dat men met producten bestemd voor de verering van voorouders niet dient te spotten heeft Gucci goed begrepen.

Onlangs was ik gevraagd als ‘inspiratie-spreker’ bij de jaarlijkse top van een van de grootste bedrijven voor Public Relations, die Hong Kong gehouden werd. Met vertegenwoordigers uit alle continenten, ging de discussie al gauw over het belang van culturele gevoeligheid in communicatie, voor grote bedrijven maar ook voor het midden- en kleinbedrijf, wil je je bedrijfsdoelen structureel kunnen halen. En dat nog vaak aan dergelijk gevoeligheid ontbreekt.

Ik was het daar mee eens. Als je in drie verschillende continenten gewoond en gewerkt heb, ervaar je hoe groot verschillen tussen culturen kunnen zijn. Hoewel er gelukkig steeds meer inzicht komt in het belang van deze cross-cultural communication, is er in praktijk en op termijn nog veel te doen en winst te behalen.

Maar alles begint met het elkaar kennen, het erkennen van verschillen en het herkennen van overeenkomsten. Daarom is het goed dat het Nederlands consulaat hier in Hong Kong inmiddels voor de derde keer Dutch Days georganiseerd heeft. Het blijkt een groot succes. Niet allen vanwege interessante lezingen over verwantschap tussen Chinees en Delfts Blauw, of het aanbieden van Dutch treats zoals kaas en stroopwafels, ook vanwege de podiumkunsten die men naar Hong Kong haalt en waarin uitwisseling van ervaring een centrale plek heeft. Zo was er de voorstelling ‘Pier to Peer’, waarin vrouwen uit Nederland, onder andere met een Surinaamse achtergrond, en vrouwen uit China en Hong Kong ervaringen deelden over hun persoonlijke groei, hun uitdagingen en hun antwoorden op moeilijkheden. Maar ze bleken ook dromen te delen en gaven dat vorm in een prachtige voorstelling.

Het was juist de mix van culturen en achtergronden die enorme vitaliteit aan deze voorstelling gaf en eens te meer duidelijk maakte dat diversiteit niet een bedreiging is, maar een bron van enorme kracht.

Vandaag lees ik in mijn krant dat een Gucci baas de felle reactie van het bedrijf op de papieren tassen probeert te vergoelijken door te zeggen dat Gucci niet geassocieerd wilde worden met begrafenissen en dood… Aan haar of hem lijkt mij een cursus culturele diversiteit welbesteed.