Toch vindt iedereen hem bijzonder en alle mensen kijken alsof ze een beetje verliefd zijn als ze in zijn buurt staan. Het grappige is dat hij niets doet om dit te bewerkstelligen. Hij probeert niet te imponeren en juist iedereen op zijn gemak te stellen. Wil iemand devoot doen door neerbuigingen te maken, dan trekt hij haar of hem op een stoel. Weet iemand niets te zeggen, dan komt hij met een belangstellende vraag. Loopt hij door de gang met een president of bisschop, dan kijkt hij diep in de ogen van de schoonmaker die zich klein probeert te maken. Hij heeft een fenomenaal geheugen voor gezichten en tuurt vaak naar een menigte, om van plezier te glimlachen als hij een bekende ziet. Hij straalt een diepgaande tederheid uit jegens ouderen, kinderen of zieken, waardoor ze zich zichtbaar geraakt voelen. Ja, hij raakt mensen, hij raakt óns, omdat zijn mededogen, warmte en belangstelling zo echt en intens zijn. Dat zijn we helemaal niet gewend!
Wij denken vaak dat mededogen iets zoetsappigs of slaps is, meer medelijden eigenlijk. En liefde vatten we op als iets wat altijd moet worden beantwoord. In het Tibetaanse boeddhisme zijn deze invullingen van mededogen en liefde zwakke aftreksels van de vormen die ontwikkeld kunnen worden door training en meditatie. De Dalai Lama’s krijgen hierin een gedegen opleiding.
De Dalai Lama werkt er nog altijd aan om deze eigenschappen waarover hij steeds spreekt – liefde, mededogen en wijsheid – volledig in praktijk te brengen. Hij doet dit niet uit blind geloof, maar met een onderzoekende geest. Hij toetst de leer van de Boeddha aan zijn ervaringen, zowel tijdens zijn meditatie als in gesprekken met westerse wetenschappers – consequent en met een scherpe intelligentie. Hij komt steeds tot de conclusie dat de weg die de Boeddha onderwees voor hem de juiste is. Hij vindt die compleet en aantoonbaar correct. Toch is hij van mening dat alle mensen hun eigen weg moeten kiezen en hij moedigt hen aan te blijven bij de geloofsovertuiging waarmee ze opgevoed zijn. Ook vindt hij dat er eerlijk over gesproken mag worden als er fouten in de boeddhistische leer worden ontdekt. Zijn openheid en zijn kritische geest zijn een verademing vergeleken met de starre houding van veel andere religieuze leiders.
Het is niet verwonderlijk dat zoveel mensen zich aangetrokken voelen tot de Dalai Lama en zich door hem geïnspireerd weten. Hij belichaamt mededogen en wijsheid op een manier die je zou verwachten in een leraar, en zeker in een Dalai Lama.
Merkwaardug is wel dat de dalai lama goed wegkomt als hij homoseksualiteit belachelijk maakt, zoals ik in 2006 meemaakte in het Sportpaleis in Antwerpen. Als bijvoorbeeld de paus zooiets zou zeggen, het land zou op zijn kop staan.
Er zijn zeker veel mensen – ook in Nederland – op wie de Dalai Lama aantrekkingskracht heeft. Boeddhisten, degenen met affiniteit tot het boeddhisme, en niet-boeddhisten.
Maar toch niet op iedereen. Vast niet sommige niet-boeddhisten, maar daar ga ik niet over.
Er zijn ook wel boeddhisten die wat anders naar dit bezoek kijken.
Die er bijvoorbeeld onverschillig tegenover staan, omdat ze tot een andere boeddhistische traditie dan het Tibetaanse behoren, net zo als sommige Protestante Christenen niet warm of koud worden van een pausbezoek).
Of omdat ze moeilijke/pijnlijke vragen hebben aan de Dalai Lama die niet gesteld kunnen worden.
Of die de vorm van het optreden teveel een persoonscultus vinden (popster-achtig). Je hoort wel zeggen: dat hij steeds zegt, een eenvoudige boeddhistische monnik te zijn, weten we nu wel.
Misschien staat zijn spirituele uitstraling (dat ‘mysterieuze’ lijkt me wat achterhaald) wel in de weg, belemmert het zicht op zijn boodschap die zou moeten zijn: het lijden en het beëindigen van het lijden.
Dit bezoek in 2014 heeft een groot voordeel boven dat uit 2009 aan Nederland: toen was de Dalai Lama ook nog de wereldlijk leider van de Tibetanen; die functie heeft hij neergelegd, nu is hij alleen de spiritueel leider van (een deel van) de Tibetaans boeddhisten, (en sommige anderen): wel zo zuiver vanuit het oogpunt van scheiding van kerk en staat.
Zie ook http://joopromeijn.blogspot.nl/2014/05/niet-naar-de-dalai-lama-en-niet.html