Daarnaast kent de tekst geen scrupules: als een jong meisje niet ingaat op de avances van de man staat het hem vrij haar dronken te voeren en aan te randen. Op grond van passages als deze wordt de Kamasoetra vaak vergeleken met Macchiavelli’s De vorst. Niets wijst er echter op dat de oude Indiërs in de liefde ook werkelijk zo analytisch en meedogenloos te werk gingen als in de Kamasoetra wordt beschreven.

De verhandeling moet in ieder geval niet al te letterlijk worden genomen. Om te beginnen is de Kamasoetra namelijk een parodie op een oudere wetenschappelijke verhandeling over het koningschap, waarin de taken van de koning en de inrichting van het rijk tot in het kleinste detail worden uitgewerkt. Daarbij wordt niet uitgegaan van een bestaande situatie, maar wordt de vraag gesteld wat men in het ideale geval van een koning mag verwachten, ongeacht of dit realistisch of moreel verwantwoord is. Bijvoorbeeld, als het nodig is, doodt de koning na de troonsbestijging al zijn jongere broers. In de Kamasoetra is de koning vervangen door de minnaar, de veroveringen door versieren en verleiden en de audiëntiehal door de slaapkamer.

Bovendien, de lijstjes en stappenplannen in de Kamasoetra, en hetzelfde geldt voor die in de oudere verhandeling over het koningschap, zijn slechts voorbeelden van zulke lijstjes en stappenplannen. Neem, bijvoorbeeld, de lijst van de acht typen nagelkrassen die de man in het heetst van de strijd op het lichaam van de vrouw zou kunnen aanbrengen, met namen als de ‘halve maan’ en de ‘hazenhuppel’. Aan het eind van de opsomming wordt erop gewezen dat er naast deze acht natuurlijk nog talrijke andere vormen kunnen voorkomen, afhankelijk van de gepassioneerdheid van de minnaar en zijn vaardigheid in het tekenen. Het gaat in de Kamasoetra kennelijk vooral om de kunst van het analyseren, het nummeren en het classificeren, en om het bedenken wat men in de liefde allemaal zou kunnen doen of tegenkomen. Daar hoort, in theorie en in het uiterste geval, ook het dronkenvoeren van een onwillige vrouw toe.

Wat is de winst of meerwaarde van al dit analyseren en classificeren? De Kamasoetra claimt dat een volledig overzicht van alles wat mogelijk is onontbeerlijk is voor het nemen van een juiste keuze. Voor je een vrouw kust, dien je in je gedachten alle denkbare vormen van zoenen uitvoerig te hebben doorgenomen. Hier sneuvelt ook meteen elk praktisch nut van de Kamasoetra, want veel tijd om na te denken word je als het erop aankomt meestal niet geboden. De ideale minnaar die in de Kamasoetra wordt geschetst is dan ook een welgesteld man die, ongehinderd door de noodzaak te werken, zich de gehele dag kan overgeven aan bespiegelingen over liefde en seks. De Kamasoetra, als het produkt van een dergelijke tijdsbesteding, staat daardoor even ver van het werkelijke leven af als die ideale minnaar die in de tekst wordt geschetst.

Herman Tieken

doceert Sanskriet en Tamil aan de Universiteit Leiden

Profiel-pagina
Nog geen reactie — begin het gesprek.