Hoe zou het geklonken hebben met Pinksteren: de vele mensen bij de tempel in Jeruzalem, die allemaal verschillende talen spraken en elkaar niet verstonden maar allemaal iets vonden en wilden zeggen. Kakofonische geluiden? En dan stappen doodsbange apostelen naar buiten en vertellen hun verhaal, waar ze vol van zijn. Het wordt stiller en – gek genoeg – ze worden verstaan door al die verschillende mensen. Hoe kan dat eigenlijk? Wat wil hun verhaal zeggen?
Bij het lezen van de krant of een artikel op LinkedIn met daarin zinnen, alinea’s en keurig afgepaald thema zou je denken dat er geen speld tussen te krijgen is. Immers taal die gedrukt is heeft een zeker aanzien en suggereert dat het de waarheid is en een overdacht geheel. De uitdrukking ‘liegen alsof het gedrukt staat’ is ook een oud spreekwoord dat dat aangeeft. Hoe gaat dat in zijn werk? Iemand schrijft iets waar hij of zij over nagedacht heeft en zorgvuldig in taal weergegeven. Dan volgen allerlei reacties: op details, op emoties die er helemaal niet inzitten maar ‘hinein interpretiert’ zijn door de lezer. Iemand anders haalt er een citaat uit en verbindt dat met een eigen gedachte. Weer een ander vindt de tekst niet inclusief of zelfs tendentieus.
Vervolgens zijn er mensen die zelf weer reageren op het citaat of vaker nog op de emotie in de reacties van anderen op het stuk. Het wordt nog ingewikkelder als de schrijver probeert zijn bedoeling met het stuk verder uit te leggen in reactie op al het commentaar. Hoe meer persoonlijke betrokkenheid in zijn tekst, hoe meer emotie het oproept. Zo valt de taal van het stuk uit elkaar in stukjes die elk voor een eigen doel gebruikt worden. Zo verdwijnt de oorspronkelijke bedoeling in een mist van goed of slecht bedoelde woorden. Elk stuk tekst veroorzaakt een ware taalstrijd waarbij tekst en bedoeling goedschiks of kwaadschiks ten onder gaan. Maar wat schieten we daarmee op, behalve dat wij weer onze mening gegeven hebben naast de vele anderen? Wat lost het op?
Wat zou er gebeuren als lezers (of luisteraars) eerst meegaan met de geest van een stuk, met de intentie van een schrijver? Het staat gedrukt, het klinkt alsof het gedrukt staat maar wat is de intentie, de onderliggende emotie of gedachte erbij? Kennelijk in het Pinksterverhaal is er zo gesproken en ook zo geluisterd: de Geest voelen en uit de woorden te voorschijn luisteren.
En daarna zelf een taal gaan spreken of schrijven, die gevormd is op basis van compassievol luisteren naar die ander, dat is mijn hoop voor Pinksteren, hier en elders in de wereld, zodat ieder zich gehoord voelt, ook al ben je een ándere ander en een felle tegenstander, maar allemaal mens. Hoe zou het zijn als mensen op LinkedIn of andere sociale media geen like of dislike of scheldwoorden zouden gebruiken maar voorzichtig een vraag zouden stellen: hoe bedoel je dat? Kun je het mij verder uitleggen? Of, waarom is dit voor jou zo belangrijk? Dan wordt de Geest (van een tekst) misschien vaker verstaan.
