Daarvoor zou hij ook bij een ander moeten zijn dan bij Ad van Nieuwpoort, die een heel aantal jaren dominee was in Bloemendaal, waar ook Ragas woont met vrouw Tooske (waarschijnlijk in de showbizz-wereld nog bekender dan Bas) en de kinderen. Hij heeft het (katholieke) geloof van huis uit meegekregen, is er als zovelen los van geraakt, maar heeft er wel interesse in gehouden.
Op een feestje komt hij Ad tegen ‘en het klikt’. Hij gaat eens een preek van Ad beluisteren en stelt vast dat daar geen vlot en vroom verhaaltje wordt verteld, maar dat er echt bijbel wordt uitgelegd. Voor vele zinzoekers zou dat misschien reden zijn om nooit meer terug te komen, maar voor Bas is het precies wat hij zoekt.
Op een gezamenlijke retraite in de Abdij van Egmond volgt een groot aantal gesprekken. Alle vragen waar Bas tegenaan loopt, legt hij aan Ad voor, die ze uitvoerig en geduldig beantwoordt. Besloten wordt dat Bas een boek zal schrijven over waar het in de bijbel nou eigenlijk over gaat. Dat boek ligt er nu (hij geeft trouwens ook voorstellingen over de bijbel) en je zou je af kunnen vragen of Ad – omdat het toch vooral zijn opvattingen weerspiegelt – het niet beter zelf had kunnen schrijven.
Maar de verrassing is dat het boek mijns inziens beter is geworden dan wanneer Ad het zelf geschreven zou hebben. Hoe ze ook hun best doen (ik spreek uit ervaring) dominees komen nooit helemaal van hun theologisch jargon af. Af en toe, wanneer Ad zijn vragen schriftelijk beantwoordt, neemt hij zo’n hele tekst van Ad op, maar in de regel gaat het door zijn zeef. Hij schrijft op (hij zal ongetwijfeld ook aantekeningen hebben gemaakt) wat hem is bijgebleven van wat Ad hem geleerd heeft en formuleert dat vlot zonder Jip en Janneke-taal, maar volstrekt verstaanbaar, ook voor wie vreemdeling is in Jeruzalem.
‘Eén ontdekkingsreis door de bijbel’ luidt de ondertitel. Het is de ontdekkingsreis van Bastiaan Ragas, een ontdekkingsreis, waarvoor hij een gids heeft gezocht en gevonden. Hoe leg je de bijbel in navolging van Bonhoeffer niet-religieus uit? Hoe ben je voor nieuwkomers verstaanbaar zonder simplistisch te zijn? Hoe kom je verder dan een alfa-cursus, waarin de hele dogmatiek in hapklare brokken wordt toegediend? Ad is daar wonderwel in geslaagd, maar hij heeft ook een briljante leerling gehad.
Bas Ragas. Jezus Waarom? Amsterdam, Prometheus 2023. 296 pag., € 22,99. ISBN 978 90 446 4847 8.
