Een ieder die dit alles nauw op de voet volgt kan zien hoe ver politiek en overheid af staan van de islamitische leef- en belevingswereld. Jarenlang wordt er als een olifant in een islamitische porseleinkast bewogen. Veelal is er (on)bewust geen oog voor schade die is aangericht. Niet alleen groeit het wantrouwen naar de overheid onder islamitische Nederlanders en -organisaties, ook de polarisatie tussen bevolkingsgroepen groeit.
Zowel politiek als overheid werken helaas de vervreemding van de islamitische gemeenschappen eerder in de hand dan dat zij een vruchtbare en wederkerige relatie met hen opbouwen. Dit komt niet enkel vanwege de manier waarop deze ondervragingscommissie tot stand is gekomen. Of vanwege vage definiëring van termen als ‘ongewenst’ en ‘onvrije landen’. Zelfs niet vanwege het feit dat de parlementaire ondervragingscommissie op gespannen voet staat met artikel 1 (non-discriminatiebeginsel) en artikel 6 (godsdienstvrijheid) van onze grondwet.
Vooringenomen
Het is onder andere te zien aan de manier waarop politici vooringenomen en suggestieve vragen stellen om het gesprek een bepaalde kant op te sturen. Tevens is het terug te zien in hun keuze voor aantal van de ‘deskundigen en ‘vooraanstaanden’ uit de gemeenschap.
Van een voormalig Kamerlid dat een eenzijdig, zeer gekleurd en niet-objectieve visie schetst over de Turks-Nederlandse gemeenschappen en met name over Turks-Nederlandse jongeren, tot een vicevoorzitter een (moskee)koepelorganisatie die geen draagvlak heeft vanuit de islamitische gemeenschappen, en waarvan al jaren onduidelijk is welke (moskee)organisaties zij vertegenwoordigen.
Tegelijk zien we verschillen binnen de islamitische gemeenschappen. Zowel op religieus, cultureel, ideologisch als intergenerationeel vlak. Dat impliceert, hoe ironisch, dat islamitische Nederlanders tóch wel heel goed geïntegreerd zijn en zich net als andere Nederlanders niet allemaal door één politieke partij of religieuze stroom vertegenwoordigd voelen.
Geen veroordeling
Feitelijk is nog geen enkele (moskee)organisatie veroordeeld door de rechter, maar publieke en politieke veroordelingen hebben al plaatsgevonden en de meningen zijn al gevormd. Toch is het van belang om voor ogen te houden wat we met elkaar willen bereiken.
Die gemeenschappelijkheid vinden wij in de behoefte aan transparantie en professionaliteit. Wie geworteld is in de gemeenschappen, ziet dat er veel (koepel-)organisaties zijn die erg professioneel en transparant zijn. Echter, er bestaan grote niveauverschillen tussen de organisaties en de verschillende cultureel-etnische groepen waarlangs moskeeën georganiseerd zijn. Iedereen heeft er baat bij als alle organisaties voldoen aan een bepaalde kwaliteitsnorm. Eerder hebben wij vanuit IZI Solutions gepleit voor een kwaliteitsmanagementsysteem gericht op Religieus Verantwoord Besturen.
Religieus Verantwoord Besturen
Dit houdt in dat religieuze en levensbeschouwelijke organisaties onderling een visie en een code voor ‘good governance’ ontwikkelen ten aanzien van de manier waarop zij hun organisaties inrichten, bestuursleden benoemen, zichzelf financieren, transparant zijn naar de buitenwereld, kwantitatief en kwalitatief bedrijfsvoeren, hoe zij hun opleidingen vormgeven, vrijwilligers managen, et cetera.
De rol van de politiek en overheid is hierin essentieel. Daarbij hoort niet de huidige rol van de olifant in een porseleinkast, maar een professionele facilitator die samen met de verschillende religies en levensbeschouwingen ‘good- and bad practices’ in kaart brengt en hen helpt om hun organisaties, bestuurders, voorgangers, onderwijzers en vrijwilligers daar waar nodig te trainen en te helpen in hun professionaliseringsslag.
Gezamenlijk en gelijkwaardig
Verandering kost nou eenmaal tijd en het opbouwen van een relatie en daarmee vertrouwen ook. Wie geen oog heeft voor de gelaagdheid en complexiteit van de uitdaging waar we met zijn allen voor staan, zal snel vervallen in spierballentaal en korte termijnoplossingen die wederzijdse vervreemding verder in de hand werkt. Dus laten we beginnen met een schone lei, de handen ineenslaan om gezamenlijk en op basis van gelijkwaardigheid verantwoordelijkheid te nemen.
Dit artikel is geschreven door Cemil Yilmaz en Dionne Abdoelhafiezkhan van IZI Solutions. Meer informatie: www.izi-solutions.com
Dat spreekt me wel aan: religieus verantwoord besturen en ‘good governance’. Maar dat de rol van de politiek en overheid hierin essentieel zouden moeten zijn? Dat lijkt me op gespannen voet staan met de seculiere staat. Er zijn regels voor kerkgenootschappen, verenigingen en stichtingen, opgesteld door de overheid. Dat zou voldoende moeten zijn.
Ik voel hier toch een beetje cultuurverschil, wat er natuurlijk mag zijn en uitgesproken worden.
En inderdaad, er worden oordelen geveld en meningen geventileerd. Dat hoort bij een democratisch proces. Rechterlijke oordelen zijn van een andere orde.