Als bedelfeest was het een dag waarop de armen hun kinderen langs de deuren stuurden van de rijken. Lange tijd was Sint Maarten zo het laatste feest voordat de donkere tijd van de winter begon.
Maarten, Martinus, was een officier in het leger van het Romeinse Rijk. Hij maakte zich belachelijk door zijn mantel te delen met een bedelaar. Zijn biograaf vertelt dat Martinus in de nacht daarop droomt dat Christus aan hem verschijnt, gekleed in de halve mantel die Martinus aan de bedelaar had gegeven. Een bekeringsverhaal. Martinus zet zich van dat moment af aan in voor de armen in het rijk en weigert nog langer te vechten tegen de armen buiten het rijk. Zo’n officier is natuurlijk niet te handhaven. Martinus wordt kluizenaar en later bisschop van Tours in het huidige Frankrijk.
Sint Maarten is misschien wel mijn meest favoriete heilige. Als de officier zijn kostbare uniform-mantel in tweeën snijdt, dan zet hij als het ware het zwaard in het Romeinse Rijk zelf. Het zwaard dat door de mantel snijdt, voelt als een messcherp oordeel dat over dit wereldrijk wordt geveld.
Terwijl de mantel scheurt, voel je hoe dit Rijk in zichzelf verdeeld is, besef je dat het te gronde gaat. Want er is geen andere toekomst dan deze: dat de macht en het bezit gedeeld wordt met de arme aan de poort van de stad, aan de poort van het Rijk. Met de mantel is ook de illusie verscheurd, dat we onze welvaart in veiligheid voor onszelf zouden kunnen bewaren. Het rijke Westen komt er niet zonder kleerscheuren vanaf.
Voor deze winter zijn in onze steden en dorpen de bedelfeesten al begonnen. Voedselbanken kunnen de vraag niet meer aan, de energiearmoede maakt tienduizenden mensen kwetsbaar en wanhopig. Hoe delen we onze mantel en macht met de mensen aan de poort van onze stad en van ons land?
Hoe delen we onze rijkdom en ons bezit met mensen die in onze stad in nood zijn, maar ook met al die mensen die in Ter Apel om de bescherming van onze warme mantels vragen? Hoe delen we onze rijkdom en welvaart met de mensen aan de poorten van ons Europese Rijk in Lesbos, Libië of op de stranden van de Middellandse Zee? En wat zijn de gevolgen als we dat niet doen?
Met die vragen confronteert de heilige ons tot op de dag van vandaag. Kijken wij weg of pakken wij ‘m op: die mantel van Sint Maarten?
