Wat zijn de argumenten? ‘Niet therapeutische jongensbesnijdenis schendt fundamentele rechten’. Onhelder is of hier gedoeld wordt op zelfbeschikkingsrecht of op lichamelijke integriteit. Wat bij rituelen als besnijdenis wringt is inderdaad dat twee positieve rechten botsen, maar dat gebeurt wel vaker – ook in een seculiere context. Wanneer lichamelijke integriteit en zelfbeschikking absolute waarden zijn, hoe verhoudt zich dat dan bijvoorbeeld tot het D66 voorstel voor verplichte orgaandonatie bij ontstentenis van een document van bezwaar?

De auteurs lokaliseren ‘fundamentele rechten’ bovendien louter in individuele en niet in gemeenschappelijke rechten. Veelzeggend en problematisch is de reductie van religie (‘belijdenis’) tot een keuze van een (juridisch volwassen?) individu. Veelzeggend omdat het religie reduceert tot opvattingen, een seculiere variant op een protestants-christelijke visie. In jodendom en islam is besnijdenis echter een lichamelijk merkteken van inlijving in een verbondsgemeenschap en toetreding tot de historische en culturele lotsgemeenschap. Problematisch omdat hier geen leden van de religie zelf aan het woord zijn maar seculiere pleitbezorgers voor een staatsbeleid dat het primaat op ethiek en moraal zou hebben. En hier zit de kern van onze kritiek: geen enkel moreel-ethisch systeem is geheel kloppend te krijgen, en kan en moet bevraagd worden. Dat geldt zowel een religieus gefundeerde als een seculiere ethiek. Het aanhalen van het ‘baas in eigen buik’ door de auteurs dat sterker is dan het recht op leven van de foetus is hiervan een goed voorbeeld. “Langzaam kan dan in religieuze kring het besef ontstaan dat besnijdenis niet deugt”, stellen de auteurs. Gaat de Nederlandse staat contouren en eigenheid van religies bepalen? Daarmee zou ze zich bevinden in het gezelschap van landen met een bedenkelijke democratie en rechtsstaat.

Nederland is eeuwenlang toevluchtsoord geweest voor atheïsten en religieuze minderheden – Armeense christenen, Hugenoten, Joden, moslims – die hier konden leven in een politiek klimaat van tolerantie. Het kunnen respecteren van afwijkende en wringende opvattingen en praxis is de essentie van tolerantie. Politiek zoals hier bepleit kan verworden tot haar tegendeel: een ideologisch onderbouwde staatsdwingelandij.

 

Besnijdenis Bron: www.youtube.com
Leo Mock

Leo Mock

Docent, adviseur en columnist

Leo Mock (1968) volgde een opleiding aan een talmoedhogeschool (jesjiwa) in Israël. Verder studeerde hij Joodse geschiedenis aan de …
Profiel-pagina
35287

Eric Ottenheijm

Dr. Eric Ottenheijm is Universitair Hoofddocent Jodendom en Bijbelwetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Hij promoveerde in 2004 bij …
Profiel-pagina
Al één reactie — praat mee.