De wens om gestraft te worden (masochisme) is wijd verbreid. Van nagelbijten en jezelf snijden tot teveel of te weinig eten, roken of overmatig drinken doen we dingen waarvan we heel goed weten dat ze slecht voor ons zijn. In de kerk zijn er mensen die kicken op een lange preek vol hel en verdoemenis. In sommige katholieke landen geselen  gelovigen zich op hoogtijdagen.

De dominatrix zit in ons allemaal, ook als we een redelijk evenwichtig leven leiden. Want waarom lig ik soms wakker van allerlei zorgjes? Het is een vorm van zelfkwelling, al roep ik nog zo hard dat ik wil slapen. Ook depressie is vaak naar binnen gekeerde agressie die eigenlijk bestemd is voor iemand die ons gekwetst heeft.

Op politiek niveau zien we deze zelfbeschadigende dynamiek uitvergroot. Velen kijken verbaasd naar Groot-Brittannië dat uit de EU wil stappen. Een ‘self-inflicted wound’ zei Hillary Clinton. En velen stemden op Donald Trump juist omdat hij een onaangename president zou worden.

Onder onze huid rommelt een ongrijpbare dynamiek met een merkwaardige logica: ‘ik ben slecht, daarom heb ik straf verdiend en dat is goed’. Dat wordt nog versterkt als we leven in een omgeving die ons misbruikt of pest of laat weten dat we er niet bij horen omdat we bijvoorbeeld een immigratieachtergrond hebben.

Kunnen we deze naargeestige dynamiek ook omkeren? Van ‘ik ben slecht en verdien daarom de zweep’ naar: ‘ik ben goed en hoef niet gestraft te worden’? Dat valt nog niet mee zonder te vervallen in zelfgenoegzaamheid of narcisme. Ik denk dat om deze reden de mens ongeneeslijk religieus is. We worden het beu om onszelf te pijnigen met een negatief zelfbeeld en zoeken verlossing. Maar dan moeten we onze kwaal natuurlijk niet in een religie importeren, zoals zichzelf geselende gelovigen doen. Om onszelf werkelijk als goed te ervaren hebben we iets of iemand nodig (God) die ons overstijgt en onvoorwaardelijk verwelkomt.

De dominatrix (meesteres met zweepje) ranselt ons richting de dominus (‘de Heer’).

jjsuurmond 2023 – kopie

Jean-Jacques Suurmond

Publicist

Jean-Jacques Suurmond is pastor, coach/supervisor en publicist. Van hem verscheen eind 2022 een vertaling en bewerking van de klassieker …
Profiel-pagina
Al 3 reacties — praat mee.