Toen de diverse groep voorgangers ter plekke was, werd de vierruimte in de open lucht ook nog door de politie met rood-wit afzetlint doorklieft. Geïrriteerde passanten liepen voortdurend door het liturgisch centrum en de vierende gemeente heen. Politiesirenes overstemden onze woorden en liederen. Halverwege werden twee meevierende gemeenteleden, die geketend waren aan een met beton gevuld olievat en zo de straat blokkeerden, een politiebusje in gesleept en gearresteerd.
Het was een unieke en ook bizarre eredienst. De aansluitend aan de zegen door een jongere gestelde vraag ‘Was dit nou een echte kerkdienst, of speelden jullie een act?’ verraste mij niet echt. Toch was het beslist een échte kerkdienst, waren alle voorgangers ook échte predikanten en voelde deze avondmaalsviering voor mezelf als het meest relevante en nuttige wat ik in jaren heb gedaan. Juist op die plek, ergens op een stoep in de buurt van Den Haag CS. Juist als onderdeel van een straatblokkade.
Alle mensen die deze ‘liturgische straatblokkade’ hadden voorbereid, waren betrokken bij de Christian Climate Action, als je wilt de christelijke tak van Extinction Rebellion (XR). De blokkade zelf maakte deel uit van de veel grotere Klimaat-Rebellie waarmee XR in de week van 10 tot 17 oktober in het centrum van Den Haag met hun inmiddels bekende ‘disruptieve’ acties aandacht vroeg voor de zich doordenderende klimaatramp en voor de faliekant tekortschietende reactie van politiek en bedrijfsleven hierop.
Natuurlijk ben ik als burger én als christen geroepen om de overheid te gehoorzamen. En uiteraard kan ik me als dominee uitstekend pastoraal verplaatsen in de autobestuurder die, met twee wielen over het fietspad rijdend, ons met een hoogrood hoofd door zijn geopend raam als werkloze nietsnutten uitfoeterde. En, ja, ook ik fronste in het verleden wel eens mijn voorhoofd en had de vraag ‘moet dat nou?’ in mijn achterhoofd, terwijl ik over een of andere straatblokkade van klimaatactivisten las.
Maar er is een andere kant. Mijn vader, die milieueconoom en klimaatwetenschapper was, vroeg zich vóór mijn geboorte al af of het wel wijs was om kinderen op een wereld te zetten die door kortzichtig menselijk handelen toen al onverantwoord aan het opwarmen was. En ik word volgend jaar vijftig, dus een verrassing kan het protest toch ook niet zijn.
Al sinds mijn jeugd demonstreer ik voor klimaat- en milieubescherming en zet ik me als gelovige en predikant in voor behoud van de schepping. En toch leven wij anno 2021 in een wereld waar fossiele energiebedrijven niet alleen nog steeds niet voor de door hen aangerichte milieu- en klimaatschade moeten opdraaien, maar wel – elke minuut – bijna 10 miljoen euro aan subsidies ontvangen. We leven in een wereld die in de komende jaren al in sneltreinvaart door de in Parijs afgesproken en cruciale grens van 1,5 graden Celsius opwarming heen zal breken.
De waarschuwing van het IPCC, het wereldwijde panel van klimaatwetenschappers, dat de klimaatramp inmiddels de hele mensheid bedreigt, dringt amper door tot politiek, media en de bevolking. Omdat ook mijn oudste dochter langzaam kritische vragen begint te stellen over de klimaatramp, de milieuvervuiling en het uitsterven van diersoorten, is een behoorlijk Lutherse koppigheid in mij los gekomen. Daarom stond ik, naast mijn radeloosheid, vooral ook met een houding van ”hier sta ik, ik kan niet anders” in mijn toga op die stoep avondmaal te vieren.
Wat voor mij duidelijk is, is dat God, zeker ook in de context van de klimaatramp, juist aan de kant van de meest kwetsbare mensen staat. Slachtoffers die wereldwijd het eerst en het ergst de gevolgen van de klimaatramp voelen en die ook nog het minste hebben bijgedragen aan het ontstaan van deze ramp. Opkomen voor deze mensen is net zo goed onze gelovige opdracht als het bewaren van Gods prachtige schepping.
Voor mij stond op deze maandagmiddag in Den Haag buiten kijf dat er geen betere plek was om een eredienst te houden, samen met mensen die hun vrijheid op het spel zetten voor de toekomst van Gods schepping. Ja, dat juist dit de plek was om gemeenschap en solidariteit te laten zien door samen te vieren, te drinken en te eten. Dat juist dit de plek bij uitstek was, waar de opgestane Christus in brood en wijn aanwezig wilde en moest zijn.
Daarom moest deze dienst mijns inziens ook per se een avondmaalsviering zijn. Daarom kon ik plastic avondmaalbekers, geïrriteerde passanten, loeiende sirenes en een al snel uitgewaaide paaskaars op de koop toenemen. De hoopvolle kracht die het geeft, om als gelovigen samen op juist zo’n plek, midden in het rafelige leven, in het heetst van de strijd, tussen alle belangen in, samen in actie te komen en te vieren… dat was alle hoofdbrekens, onzekerheden en liturgische compromissen meer dan waard.
Te laat heb ik hiervan gehoord. Wat had ik deze viering graag meegemaakt, als actief lid van de Werkgroep Groene Dominicus van de Haagse Dominicus! Solidariteit met mensen die nu al slachtoffer zijn of dat dreigen te worden van de klimaatcrisis staat hoog in ons vaandel. Solidariteit ook met de tallozen in toekomstige generaties die in problemen zullen komen door nalatigheid nu van regeringen en bedrijven en, ja, toch ook van consumenten . We hebben systeemverandering nodig, maar we dreigen nog weer meer klimaatverandering te krijgen.
Alle hulde voor deze dappere mensen om dominee Wicke heen. Als toch maar 10% van het volk nèt zo dapper zou zijn, zou ik al blij zijn!
milieuacties zijn sowieso goed en noodzakelijk .dat er vanuit een christelijke inspiratie actie gevoerd wordt , heeft een extra meerwaarde omdat de traditionele christendemocratische politieke partijen in Europa en de christelijke kerken binnen de republikeinse partij in de Vs in het algemeen conservatief zijn en zeker niet vooraan staan in de strijd voor een gezond klimaat en milieu . Deze kerken en de politieke partijen die op haar steunen, er op wijzen dat zij hun religieuze principes verloochenen als zij het klimaat en milieuprobleem negeren, is noodzakelijk en zeer wenselijk