Zo op het eerste gezicht een logisch en kloppend verhaal. Maar toen ik het goed tot me door liet dringen, besefte ik dat het alles behalve logisch en kloppend is. Zoals steeds gebeurt wanneer het over eenzaamheid gaat, wordt het ook hier gezien als een probleem dat zich vooral afspeelt onder ouderen. En dat terwijl deskundigen op dit gebied, zoals Prof. dr. J. de Jong en Prof. dr. T.G. van Tilburg, keer op keer aantonen dat eenzaamheid iets is dat alle leeftijdsgroepen van de bevolking treft. Sterker nog, juist onder de bevolkingsgroep die het meest actief deelneemt aan de maatschappij, de 40-60’ers, is de ervaring van ernstige eenzaamheid het grootst. En ook jongeren blijken niet van het landelijk gemiddelde af te wijken als het om eenzaamheid gaat, zoals EenVandaag onlangs liet zien.

Door vast te houden aan ouderdom als oorzaak voor eenzaamheid, is de link met ‘actief meedoen’ snel gemaakt. Zowel als het gaat om de achterliggende reden als de richting waarin naar oplossingen wordt gezocht. Ouderen nemen immers niet langer deel aan het arbeidsproces, worden langzaamaan minder mobiel en verliezen door de tijd heen mensen uit hun sociale kring. En dus moeten we ervoor zorgen dat juist zij weer mee gaan doen. Het lijkt een uitgemaakte zaak.

Of niet? Want als eenzaamheid iets is van alle leeftijden en zich het sterkst manifesteert onder hen die maatschappelijk gezien het meest actief zijn, slaan we dan met deze redenering en interventies de plank niet volledig mis? Of nog erger: werken we hierdoor niet juist eenzaamheid in de hand? Creëren we met alle goede bedoelingen ongewild een nieuw taboe rondom eenzaamheid? Want wie jong is en actief meedoet in de maatschappij kan en mag niet eenzaam zijn.

Ik geloof dat eenzaamheid in essentie niet gaat over het wel of niet meedoen. Niet in de eerste plaats om de kwantiteit aan activiteiten en contacten. Dat meedoen de eenzaamheid verbergt maar niet automatisch wegneemt. Eenzaamheid gaat ten diepste over het gebrek je verbonden te voelen. Een verbondenheid waarin je weet dat je er mag zijn, wordt gezien en gehoord. Juist om wie je bent. Niet om wat je doet.

Dus laten we als maatschappij onze eenzijdige focus op ‘doen’ verrijken met ‘niet-doen’. Tijd vrijmaken voor elkaar, omzien, luisteren. Ook als dit niet leidt tot zichtbare acties. Een verrijking die eenzaamheid doorbreekt doordat het ruimte creëert om je echt te verbinden met de ander. Laten we dat met elkaar gaan doen!

Hieronder een video over eenzaamheid onder studenten.

Marjon Visser

Marjon Visser is een luisteraar en kritische denker die vanzelfsprekendheden in de maatschappij doorgrondt, bevraagt en als het even kan …
Profiel-pagina
Nog geen reactie — begin het gesprek.