Je zou het winst kunnen noemen. Wilders zwijgt over zijn ‘kopvoddentaks’. De SP probeert ditmaal niet mee te liften op de angst voor moslims door de loyaliteit van mensen met een dubbel paspoort in twijfel te trekken. Als politici stoppen het gif van wantrouwen te zaaien tussen buren, collega’s en klasgenoten, wordt het wat makkelijker voor de mensen die de multiculturele samenleving draaiende houden – van leraren tot pastoraal werkers – om te werken aan een ‘wij’ dat niemand buitensluit.

Als je uit Gdansk komt in plaats van uit Gaziantep, dan is het nog de vraag of je erbij hoort. Als Poolse arbeidsmigrant ben je deel van een ’tsunami’ (SP) die onze wijken overspoelt. Je kunt worden aangegeven bij een Polenmeldpunt (PVV). De stennis over het vrij verkeer van werknemers – een ‘Brussels dictaat’ immers – heeft de geesten rijp gemaakt voor de frontale aanval op de Europese Unie in deze campagnetijd. “Brussel is een ondemocratisch monster – een vampier die ons leegzuigt tot we slechts een onbetekenende provincie zijn van het Groot-Europese Rijk”, aldus Wilders. De vernietiging van Nederland werd al eens verbeeld door een SP-affiche waarop Nederland van de kaart was geveegd. Tegenwoordig opereert Roemer wat subtieler, door te klagen over ‘Brusselse technocraten’ die steeds meer macht naar zich toe trekken.

Je zou haast vergeten dat die eurocraten door onszelf worden aangestuurd. Er wordt geen wet gemaakt in Brussel zonder dat Nederlandse politici aan de onderhandelingstafel en de stemknopjes zitten. Polen was niet bij de EU gekomen in 2004 als de Tweede Kamer de toetreding niet had goedgekeurd – met algemene stemmen, inclusief die van Wilders en de SP. Als de Europese Commissie dezer dagen (te) strikt vasthoudt aan de 3%-norm voor het begrotingstekort, dan komt dat mede doordat de Tweede Kamer daar vorig jaar nog om vroeg, in een motie die door zowel PVV als SP werd gesteund. Populisme gedijt bij het korte geheugen van pers en publiek.

Europa vraagt juist om herinnering. Dat we in de EU al zes decennia lang vrede kennen, komt mede doordat staten de eeuwenoude traditie van geweld en intimidatie hebben verruild voor een gewoonte van overleg en afspraken. Als die afspraken knellen, moeten nationale politici met goede argumenten komen, niet met oorlogstaal (‘Over my dead body’). Eigenlijk heeft Europa veel weg van het Nederlandse poldermodel.

Dat polderen hielp Nederland niet alleen om grote religieuze en politieke tegenstellingen te overbruggen, maar ook om nieuwe groepen op te nemen. Van oudsher zijn we een toevluchtsoord voor mensen die worden vervolgd om hun ideeën of geloof. Ze hebben ons land gemaakt tot wat het nu is. Ruimte bieden voor verschil, dat was het Hollandse recept voor vrede, vindingrijkheid en welvaart. We lijken het helaas vergeten… Tegenwoordig hebben we Europa nodig om onze eigenheid te bewaren. De kracht van Nederland – onze vrijheden en onze open economie – wordt beter beschermd door Europese rechters en commissarissen dan door de politici in Den Haag. Europese mensenrechten hielpen voorkomen dat het kabinet-Rutte van migranten tweederangs burgers maakte, zonder recht op gezinsleven of bescherming tegen armoede. Wie de ‘eurocraten’ een kopje kleiner wil maken, laat ook een stukje Nederland afsterven.

Onze opvatting van de Nederlandse identiteit is betwistbaar, net als die van Wilders. Maar wij hoeven ons niet af te zetten tegen boze buitenstaanders om Nederlander te zijn. Wij kunnen ons tegelijk ook Europeaan en wereldburger voelen. En Amsterdammer, en natuurliefhebber en geschiedenisfreak. In het leven mag je gelukkig, anders dan in het stemlokaal, meer dan één hokje inkleuren.

Judith Sargentini

politica namens GroenLinks, lid van het Europees Parlement

Profiel-pagina

Richard Wouters

medewerker Wetenschappelijk Bureau GroenLinks

Richard Wouters is adviseur van de Europarlementariërs van GroenLinks.
Profiel-pagina
Nog geen reactie — begin het gesprek.