‘Mijn huwelijk is een avontuur’

Door: Anna de Jong

Mohamed Ajouaou schreef dit boek om antwoord te geven op vragen als ‘Wie is nou eigenlijk moslim’, ‘Wat is het islamitische geloof’ en ‘Wat is secularisatie in de islamitische context’. “Niet om een oordeel te vellen over wie een goed moslim is, maar om de beleefde islamitische religiositeit vanuit een ander perspectief overzichtelijk te maken. Dat is nuttig voor het maatschappelijk debat rondom de islam en vooral voor de wetenschap rond dit onderwerp”.

Aan het begin van het boek stelt hij bijvoorbeeld de vraag: “Wat moet je ervan vinden als docent als een veertienjarig kind op de middelbare school tijdens de vastenmaand niet aan de gymles mee wil doen, omdat de verplichte douche erna het vasten ‘ongedaan’ zou maken”? Zou een kind op zo’n jonge leeftijd überhaupt mogen vasten en mag ik daar iets van zeggen – en zo ja, tegen wie? Moet ik de discussie aangaan met het kind of met zijn ouders? Boeiende vragen, maar praktische antwoorden geeft hij niet helaas.

Voor mij als islam-leek is het boek wel interessant, omdat erin wordt uiteengezet wat wel en niet belangrijk is in de islam en hoe de verschillende geboden en verboden geïnterpreteerd kunnen worden. Interessant zouden ook suggesties zijn voor wat je spiritueel met dit geloof kunt. Maar daarvoor is het boek niet geschreven.

Ik ben christen en getrouwd met een moslim. We hebben twee kinderen. Veel mensen vragen of ik moslim ben of ga worden en hoe we onze kinderen opvoeden. Dit is een groot avontuur, want op dit gebied liggen de voorbeelden niet voor het oprapen. Meestal wanneer deze twee geloven op deze manier samengaan, is de moslim of niet zo strikt in zijn geloof, of gaat de relatie over. Wij gaan beiden niet naar de kerk of naar de moskee (behalve na de ramadan). Maar hij hecht wel waarde aan het opvolgen van geboden en verboden; we drinken geen alcohol en eten geen varkensvlees, hij vast tijdens de ramadan, bidt vijf keer per dag, geeft regelmatig giften en zal zeker een keer naar Mekka gaan. Het hiernamaals is een belangrijk gegeven voor hem. Wat mij betreft gaat het in het christendom vooral om ‘wat gij niet wil dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet’ en ‘anderen helpen en goede dingen doen voor de wereld’. Hier heb ik mijn handen al aardig vol aan.

Wat ik van mijn man leer, is dat je je niet zo druk om alles hoeft te maken, want jij bent niet degene die de dingen bepaalt, maar dat is God. Het enige wat je hoeft te doen is je best. En je zou niet moeten klagen, wat voortkomt uit het gebod om dankbaar te zijn. Mijn man is dan ook geen klager, maar wel kritisch. Uit het boek van Ajouaou heb ik gehaald, dat bidden in de islam belangrijker is dan vasten tijdens de ramadan, terwijl dit in de praktijk andersom lijkt. Bidden op meerdere momenten van de dag zou ook een vorm van mediteren zijn en ervoor zorgen dat je gefocust blijft op het spirituele of het grotere in plaats van de aardse geneugten en het eigen belang. Ik kan dit beamen, omdat ik dit zo ervaar bij mijn partner.

Daarnaast heeft het boek nog eens bevestigd dat het geloof in het hiernamaals belangrijk is. Dit betekent dat wanneer je je bedenkt dat je vandaag onder de tram kunt komen, je ervoor moet zorgen dat je op elk moment meer goede dan slechte dingen op je conto hebt staan. Dit zie ik als een waardevolle stimulans.

In het boek wordt uitgelegd dat dankbaarheid (ook) een ethische waarde is, die richtinggevend is in de intermenselijke verhoudingen: “Wie niet dankbaar is ten opzichte van zijn medemens, kan ook niet dankbaar zijn ten opzichte van God. En wie niet dankbaar is voor God, kan niet (ten volle) moslim zijn”. Ik zou dit voor de duidelijkheid willen omdraaien: als je bewust dankbaar bent voor alles wat je hebt, is het gemakkelijker om ook naar je medemens dankbaar te zijn in plaats van bepaalde verwachtingen te hebben. En dat is niet alleen ethisch verantwoord lijkt mij, maar maakt het leven ook een stuk eenvoudiger.

Voor mij is een beter begrip en meer kennis van de islam belangrijk om mijn man te kunnen begrijpen en om rekening te kunnen houden met zijn verwachtingen. Ik moet natuurlijk mijn eigen standpunten overwegen en bepalen, maar ik wil wel laten zien dat ik interesse heb voor zijn geloof en voor zijn wensen wat betreft de opvoeding van de kinderen.

Wat ik jammer vind aan het boek is dat er vrijwel alleen uitspraken en ervaringen van Marokkaanse en Turkse ((ex-)gedetineerden) in aangehaald worden. Dat lijkt mij gezien de verspreiding van de islam over de wereld nogal beperkt en het gaf mij tijdens het lezen van het boek het gevoel dat het niet over ons ging.

Ik koester de wens om meer te horen en te lezen over de ervaringen van gemengde stellen waarbij elk een eigen geloof heeft. Hoe voeden zij hun kinderen op? In het kader van secularisatie lijkt dit mij ook interessant. Misschien een goed onderwerp voor een volgend boek.