Op 6 september riepen de heren Aboutaleb en Eerdmans in Trouw op tot een harde aanpak van Nederlandse djihadstrijders. Hun doel – verdediging van democratie en mensenrechten – is zonder meer hoogstaand. Hun aanpak staat haaks op al het moois dat zij nastreven. Een paar citaten en wat commentaar:
“Mensen die oproepen tot een gewelddadige strijd of het afreizen naar oorlogsgebieden om de wapens op te pakken, plegen verraad. Niet alleen aan de kernwaarden van onze democratie, maar ook aan hun (groot)ouders, die juist naar het vrije en tolerante Nederland gekomen of gevlucht zijn om hun kinderen een goede toekomst te geven. Als je er bewust voor kiest om een gevaar te vormen voor de vrede in de wereld, verdien je het om maximaal geïsoleerd te worden.”
De (groot)ouders van de meeste Nederlandse djihadisten kwamen hierheen omdat zíj werk zochten en wíj mensen die bereid waren om onze onaangenaamste banen te vervullen. Vrijheid en tolerantie waren beslist hun eerste prioriteiten niet. En al waren ze dat wel, sinds wanneer plegen kinderen “verraad” als ze voor een andere moraal kiezen dan hun ouders? Pleegde ik verraad omdat ik de kerk van mijn ouders vaarwel zei en op een andere partij ging stemmen dan zij? Leven en denken Aboutaleb en Eerdmans exact zoals hún ouders? En hoe zit dat met de kernwaarden van onze democratie? Houden die niet in dat een ieder zijn eigen ideeën en idealen mag hebben, ook als die verschillen van die van vorige generaties? Verraad!? Kom nou.
Aboutaleb en Eerdmans noemen iedereen die oproept tot het afreizen naar oorlogsgebieden om de wapens op te pakken een verrader. Geldt dat dan ook voor de politici die Nederlandse soldaten naar Libanon, Servië en Afghanistan stuurde?
Wat doet de wereldvrede precies in het betoogje van Aboutaleb en Eerdmans? Geen djihadstrijder kiest ervoor een gevaar te vormen voor de vrede in de wereld. Deze jongens gaan vechten in een gebied waar van vrede geen sprake is met als doel daar een rijk te stichten waar ieder die hun hoogste waarden onderschrijft in vrede leven kan. Zeker, dat vechten kost een hoop onschuldigen het leven maar daarin onderscheidt het zich niet van wat alle partijen in alle oorlogen overal hebben aangericht.
En hoe zit het met dat “maximaal isoleren”? ’t Heet verdiend, dus ’t zal om een straf gaan, maar denken we er bij straffen niet meer over na wat voor psychologische gevolgen ze hebben? Wat draagt isoleren bij aan iemands neiging tot sociaal aangepast gedrag? Het gaat hier om jongens van wie toch eerst zal moeten worden aangetoond dat ze een misdrijf begingen, en voor je ze onderwerpt aan extra zware maatregelen zal dat misschien toch meer moeten zijn dan steun aan een club die op een lijst van terroristische organisaties staat. Of is jeugdig onbenul nu ook al een misdrijf?
Aboutaleb en Eerdmans hebben overduidelijk andere idealen dan de jongens die voor de Islamitische Staat de wapens opnemen, en om misverstanden te voorkomen, dat geldt voor mij evenzeer. De IS beneemt mensen allerlei rechten die wij graag zagen hooggehouden. De IS is ondemocratisch, mensenrechten gelden er niet, en er worden mensen geëxecuteerd vanwege hun overtuiging. Maar het enige waarin het rechtssysteem van de IS echt verschilt van dat van heel wat regimes waarmee ons land wel diplomatieke, zo geen vriendschappelijke, relaties onderhoudt is dat die executies niet netjes achter hoge gevangenismuren onzichtbaar blijven. Wat de IS onderscheidt van andere dictaturen is gebrek aan goede smaak en – niet onbelangrijk – aan economische relevantie. Dat is als grond voor een veroordeling van islamitische oorlogsvrijwilligers natuurlijk wat mager. Vandaar wellicht al die onzin over “verraad” en een bedreigde “wereldvrede”?
Aboutaleb en Eerdmans gaan nog even door:
“Haatpredikers zijn niet welkom, we zullen er alles aan doen om hun komst tegen te houden. Zij komen vooral uit de VS en Groot-Brittannië en hebben geen visum nodig. Helaas ontbreekt het ons aan juridische middelen. We gaan wel te rade bij de uitnodigende partij. Waarom nodig je iemand uit die haatzaait? Wat ons betreft kom je niet weg met het argument vrijheid van meningsuiting.”
“Helaas ontbreekt het ons aan juridische middelen” – lees: “Helaas leven wij in een rechtstaat die mensenrechten respecteert”. En uiteraard is vrijheid van meningsuiting geen argument, want die geldt alleen voor bezoekers die de mening van de auteurs komen ventileren. En dat brengt ons bij de relevantie van dit stuk in Trouw: op grond van drogredenen en bezopen aantijgingen worden hier jongens wegens dwaze onbezonnenheid buiten de maatschappij gezet terwijl de auteurs zelfs haast terloops het ene mensenrecht na het andere naar de schroothoop verwijzen.
De Nederlandse rechtstaat wordt niet bedreigd door een handjevol djihadisten, maar door keurige mannen in keurige pakken, door raadsleden, burgemeesters, kamerleden en ministers die zich opwerpen als verdedigers van onze democratie en onze mensenrechten. Wie “ons” onwelgevallige meningen verkondigt, benemen zij het spreekrecht. Wie leeft vanuit “ons” onwelgevallige overtuigingen wordt door hen buiten de maatschappij en buiten de rechtsorde gezet.
“Rotterdam organiseert eind september een conferentie over de invloed van internationale conflicten op onze samenleving. Daar mag het verbaal best stevig aan toe gaan, zonder wrijving geen glans.”
En nu maar hopen dat die conferentie vooral zal gaan over het gedrag van vaderlandse bestuurders, want daar ligt de werkelijke schade van die conflicten. Jongens die zich tot “djihad” laten verleiden zijn beslist een een reden tot zorg, grote zorg zelfs, maar als maatschappelijk probleem zinken ze in het niet naast de krankzinnige paniekreactie van bestuurlijk Nederland.
Nogal aan het doordraven mijnheer Voorzanger. Of haai zaaien al dan niet verboden moet zijn in onze rechtstaat is mogelijk een punt van discussie. Blijkbaar zijn Aboutaleb en Eerdmans daar voorstander van. Om daar de conclusie aan te verbinden dat zij alleen een mening wensen te vernemen die met de hunne strookt is uw, onterechte, invulling.