Halsema zal Amsterdam nog verrassen

Door haar opvattingen geniet Halsema populariteit in progressieve kring. Maar bij rechts-conservatieven is ze daardoor allerminst geliefd. Een online petitie getiteld ‘Houd Halsema uit de Stopera’ werd ruim zevenduizend keer ondertekend. Bij haar installatie als burgemeester is ze daarmee min of meer al controversieel. Kan raspoliticus Halsema zich ontwikkelen tot een samenbindende bestuurder?

As van het kwaad

Op de website van De Telegraaf lees ik: “De ijskoningin van weleer zal zich niet alleen thuis moeten voelen bij de politiek-correcte vrienden in debatcentrum De Balie. Ook tante Truus in Amsterdam-Noord, bankier Roderik aan de Zuidas en ondernemer Fons van de viswinkel aan de Leidsestraat verdienen een burgemeester die er voor hen is. Evenals de vele Amsterdammers die zich zorgen maken over de wetteloosheid rond de asielkrakers en de mocro-oorlog die de stad in zijn greep houdt.” En de ‘krant van wakker Nederland’ besluit met de woorden: “Het burgemeesterschap van Amsterdam zal voor Femke Halsema de grootste uitdaging van haar leven worden.”

De krant legt de vinger op de zere plek. Kan een sterk ideologisch gedreven politicus wel een goede burgemeester zijn? Bij Femke Halsema denk ik terug aan haar uitspraak over de Rooms-Katholieke Kerk als onderdeel van de ‘as van religieus kwaad’. Ze deed deze gewraakte uitspraak tijdens de algemene politieke beschouwingen in 2006. Zij constateerde dat vrouwen in veel religies worden onderdrukt. “Dat zijn de fundamentalistische moslims, maar ook de fundamentalistische Amerikaanse christenen en de rooms-katholieke kerk. Dat is de as van religieus kwaad die de zeggenschap van vrouwen probeert terug te dringen. En de gevolgen zijn desastreus.”

Geloof is van waarde

Amsterdam is een seculiere stad. Tegelijk telt de stad 180 nationaliteiten en een groot deel van de bevolking met een niet-westerse achtergrond is religieus. Waar de stad vroeger veel witte protestantse en katholieke kerken telde, zijn er nu moskeeën, migrantenkerken en diverse tempels. Gaat Halsema hier bruggen slaan en mensen het gevoel geven ook hun burgemeester te zijn?

Nadere beschouwing leert dat Halsema’s religiekritiek geen doel op zichzelf is, maar altijd gericht op vrijheid en emancipatie. Tijdens de uitreiking van de Ab Harrewijn Prijs in 2008 hield ze een lezing waarin ze benadrukte dat haar partij een religieus geïnspireerde stroming kent, waarvan onder meer predikant en Tweede Kamerlid Ab Harrewijn (1954-2002) een exponent was.

“Ik voel mij als GroenLinks-politicus verbonden met deze traditie. Dat betekent dat ik kritisch sta tegenover verlichtingsfundamentalisten die religieuze inspiratie en overtuigingen willen verbannen uit de politiek en het publieke leven. Zij passen, net als de orthodoxe leidsmannen die zij verafschuwen, gewetensdwang toe. Het betekent ook dat ik een mening nooit terzijde zal schuiven omdat zij religieus geïnspireerd is, of mij zal verzetten tegen subsidies voor organisaties op religieuze grondslag, zolang hun werk van algemeen maatschappelijk belang is. Ik erken ook dat geloof – verlicht of orthodox – een plaats heeft in, en waarde kan hebben voor de samenleving.”

Luisteren en verbinden

Als het gaat om religie blijkt Halsema genuanceerder dan gedacht. De uitdaging voor haar is vooral om dat aspect goed voor het voetlicht te brengen. En vooral: om er te zijn voor Amsterdammers die juist moeite hebben met de multiculturele en multireligieuze werkelijkheid,  zoals misschien tante Truus of Fons van de viswinkel, waarover De Telegraaf schrijft. Dat luisteren en verbinden daarvoor cruciaal zijn en zelf deelnemen aan het debat een doodzonde is, zal ongetwijfeld wennen zijn voor de normaal zo uitgesproken Halsema.