Er zijn boekenkasten volgeschreven over christelijke systematische theologie. Het gaat over vragen zoals: wat geloven christenen? en: waarom? Voor veel mensen is de christelijke identiteit echter niet meer iets waar ze zich aan committeren. Ze laten zich inspireren door verschillende tradities en kiezen niet exclusief voor één daarvan. Dit soort zoekers vind je vooral buiten de kerken, maar ook binnen vrijzinnige tradities komt het veel voor.
Onderzoek heeft aangetoond dat tegenwoordig in landen als Nederland, Duitsland en Amerika meer dan een kwart van de bevolking zich door meer dan één religieuze traditie laat inspireren.
Hans le Grand is zo’n zoeker en stelt zichzelf systematische vragen maar dan vanuit het perspectief van de religieuze zoeker: wat gelooft een religieuze zoeker en waarom? Is er een onderliggend gedachtengoed onder religieus zoeken? Voor vrijzinnige gelovigen zoals Remonstranten, is dit een interessant boek, omdat hij religieus zoeken als een bijzondere, eigentijdse manier van vrijzinnig geloven ziet en ons uitnodigt daar op een nieuwe manier over na te denken.
De theologische methode die Le Grand gebruikt is afkomstig van Gordon Kaufman. Kaufman is een Amerikaans vrijzinnig doopsgezind theoloog die in het boek In Face of Mystery kleine geloofsstappen voorstelt hoe je van een agnostisch startpunt komt tot een onderbouwd eigentijds christelijk geloof. In zijn werk daagt Kaufman mensen van andere geloofstradities uit om hetzelfde te doen voor hun traditie. Le Grand gaat deze uitdaging aan vanuit zijn religieus zoekersgeloof.

In de loop van het boek behandelt Le Grand onderwerpen zoals ethiek, mensbeeld, wereldbeeld, uiteindelijke werkelijkheid, waarheid, spirituele groei en diversiteit van religies. Voor een aantal van deze onderwerpen doet Le Grand voorstellen. Dit leidt tot zes geloofsstappen waaraan de zoeker zich volgens hem zou moeten kunnen committeren. De eerste vijf stappen gelden voor alle vrijzinnigen, en zullen dus door vrijzinnige christenen over het algemeen wel te onderschrijven zijn. Ze gaan over een commitment aan een progressieve en ecologische ethiek en een keuze voor bepaalde concepten van spirituele groei en waarheid die de verschillende religieuze en wijsheidstradities overstijgen. De zesde stap gaat over de reden om je niet aan één traditie, bijvoorbeeld de christelijke, te committeren, en daar kan het voor vrijzinnige christenen spannend worden.
De Nederlandstalige, populairwetenschappelijk versie is een toegankelijk boekje waarin telkens in kleine hoofdstukjes van twee bladzijden theologische vragen vanuit een radicaal vrijzinnig perspectief in eenvoudige taal worden besproken. Het vormt een interessante uitdaging voor de vrijzinnig protestantse traditie en is daarom ook geschikt voor bijvoorbeeld een leeskring. Le Grands geloofsstappen helpen vrijzinnigen te formuleren wat zij geloven, maar kunnen zij zich allemaal tot het eind herkennen in zijn religieuze zoekersgeloof?
Hans le Grand, God? Zoeker, wat geloof je? Uitgeverij Van Warven, 2024. 160 pagina’s. Prijs €15,95. ISBN 9493288919.
Dit artikel verscheen eerder in AdRem, tijdschriften van de Remonstranten.