Tucurú is een Indiaans dorp hoog in de bergen van Guatemala. Tot voor kort was de landbouwgrond er eigendom van een handjevol plantage eigenaars die koffie verbouwden voor de internationale markt. Als gevolg van een internationale koffiecrisis hebben de grootgrondbezitters enkele jaren geleden de productie gestaakt en kwamen de plantages in handen van de Maya’s, die generaties lang als goedkope arbeidskrachten het werk verrichtten. Zij staan nu voor de moeilijke opgave om van aan bevelen onderworpen arbeidskrachten te veranderen in zelfstandige ondernemers met een goed product. En ze zullen een plek moeten verwerven op de internationale markt. Solidaridad is daarbij een solidaire partner door de inzet van deskundige landbouwingenieurs, door assistentie bij de vernieuwing van koffiestruiken en de verbetering van teelmethoden, door ondersteuning bij coöperatievorming en bij het verwerven van een keurmerk voor ‘eerlijke koffie’ op de internationale markt.

De inwoners van Tucurú zijn ten diepste ‘mensen van maïs’ en volgens de Popol Vuh, het heilige boek van de Maya’s, werden de eerste mensen gekneed uit deeg van witte en gele maïs. Daarom is voor Maya’s de maïs ‘heilig’ en vormt de cyclus van zaaien en oogsten nog steeds het stramien waarop oude mythen in herinnering worden geroepen en rituelen uitgevoerd. Het is wonderlijk te ervaren hoe de inwoners van Tucurú laten zien dat eeuwenoude tradities geen verleden tijd zijn of een belemmering vormen voor vooruitgang via de productie van koffie. Het oude cultuurgoed blijkt voor de Maya’s een onuitputtelijk reservoir van dromen en idealen die het goede leven verzinnebeelden.

Het koffieproject van Tucurú is een druppel op de spreekwoordelijke gloeiende plaat van het arme en verscheurde Guatemala. Wanneer het blijft bij één enkel voorbeeld, loopt ook het best bedoelde initiatief met een sisser af. Zonder een overheid die een bewust en actief economisch beleid voert ten bate van alle inwoners van het land, zonder ondernemers voor wie Maya’s meer zijn dan goedkope en rechteloze arbeidskrachten, blijft Tucurú een uitzondering die er niet in zal slagen regel te worden. Maar: hoe moeilijk en moeizaam ook, Tucurú bewijst dat er een weg is om te ontsnappen uit de historische achterstand waarin Maya’s verstrikt zijn geraakt. Meer in het algemeen laat Tucurú ook zien dat hulp pas helpt wanneer rekening wordt gehouden met de complexe sociaal-economische en politieke context, capaciteitsopbouw en maatschappelijke organisatie worden bevorderd en de weg wordt gevonden naar een markt waar een goede prijs voor een goed product de normaalste zaak van de wereld is.

Tegelijkertijd bewijst Tucurú dat wie bereid is zich te verdiepen in het culturele en spirituele erfgoed van de producent en bronnen van zingeving, de weerstand ontdekt die de Maya’s op de been hebben gehouden toen ze onder dreigden te gaan in opeenvolgende golven van historische rampspoed. Diepe inzichten en wijze lessen van de Maya’s die wij als consumenten van koffie er gratis bij krijgen, zeg maar ‘op de koop toe’. Tucurú bewijst dat wie bereid is te luisteren naar oude beschavingen, subtiele signalen ontvangt voor de nieuwe economie en de nieuwe cultuur waar onze tijd zoveel behoefte aan heeft.

U kunt gratis verder lezen

Klik deze melding weg via het kruisje. Maar goede artikelen schrijven kost geld. Steun daarom onze schrijvers en word al vanaf € 5 per maand Vriend/in van Nieuw Wij.

Ik lees eerst het artikel verder.

Mario Coolen

theoloog, verbonden aan de ontwikkelingsorganisatie Solidaridad

Profiel-pagina
Nog geen reactie — begin het gesprek.