In 2014 begonnen de acties van Kick Out Zwarte Piet. Ik herinner me dat ik het maar overdreven vond. Het was toch duidelijk dat Zwarte Piet niet echt was, dat had toch niets te maken met racisme. En moest je nu gaan demonstreren tijdens een kinderfeest, kon dat niet anders?
Ik bleef nog wel een paar jaar zo denken. Totdat het echt tot me doordrong uit artikelen en beelden die niet meer te missen waren. Er worden kinderen gepest met Zwarte Piet in de Sinterklaastijd. Ik lees over hun gevoel van eenzaamheid en ongeluk in wat een feesttijd zou moeten zijn. Dat raakt me diep. Net zoals te lezen hoe ouders hun jonge kinderen voorbereiden op het racisme dat ze gaan tegenkomen.
Een tweede keer dat er iets veranderde was toen ik Jerry Afriyie, de voorman van Kick Out Zwarte Piet, een keer zag spreken in Pakhuis de Zwijger. Wat een sympathieke man. Hij zocht naar verbinding en worstelde ook met vooroordelen die hij meegekregen had in zijn opvoeding.
In gedachten zie ik al onze kinderen voor me in hun wondermooie magische wereld. Ik moet denken aan een verhaal dat ik een tijd geleden hoorde. Een lerares in een kleuterklas kleedt zich voor de klas om in Sinterklaas. De kinderen gaan daar zonder moeite in mee: juf is weg en nu is Sinterklaas bij hen in de klas. Dat past perfect in de magische wereld van het kind. Wat is dan eigenlijk het probleem? In de magische wereld van onze kinderen maakt het totaal niets uit of Piet zwart, roetveeggestreept, blauw of geel is. Voor hen is dat allemaal prima.
Als ik op internet zoek naar het verhaal van die lerares zie ik dat ditzelfde al in 2015 in de Volkskrant stond: ‘Laat Piets schmink gewoon weg, geen kleuter die het merkt’. Ik schaam me wel dat dit bij mij pas de laatste jaren echt doordringt.
Maar beter laat dan nooit: het is nu kristalhelder. We hebben het over een kinderfeest, het gaat om de kinderen. Voor onze jonge kinderen maakt het niets uit welke kleur Piet is. Alles past in hun magische wereld en wat ze in die magische wereld leren nemen ze mee in de jaren erna. Voor een deel van onze kinderen is Zwarte Piet een reden om gepest te worden en kan de Sinterklaastijd niet snel genoeg voorbij zijn. Dan ligt de oplossing voor de hand: op naar Roetveegpiet, Zuurstokkleurpiet, Bananenkleurpiet, Aardbeikleurpiet en Broccolikleurpiet. Wat een feest kan dat worden. Voor alle kinderen!
Ik ben 81 jaar en het was gewoon Sinterklaas en zwarte piet, en als er een gekleurd persoon in mijn leven voorbij kwam , was dat voor mij een mens! Het is ook een stuk cultuur en dat moet niet weg gepoetst worden..
Ook zonder de magische wereld van kinderen blijft zwarte piet een lelijke en respectloze karikatuur. Wie zich verdiept de oorsprong van het racisme in de VS, de rassenscheiding, Blackface en al het structurele lelijks dat voortkomt uit het uitsluiten van mensen van kleur, kan zich wat mij betreft niet meer beroepen op cultuur of traditie om zwarte piet te legitimeren. Je kunt prima afstand doen van van tradities en gebruiken: tot 1957 werden getrouwde vrouwen als handelingsonbekwaam volgens de wet beschouwd. Die “culturele traditie” nota bene in de wet verankerd hebben we gelukkig ook overboord gezet. Nu zwarte piet nog…