Niet zo lang geleden was dat anders en dat zegt alles over de huidige situatie van Hongkong: ook deze rechtsgang durft zelfs een kerk als de KUC niet openlijk te berichten. Na de invoering 1 juli 2020 van een door de centrale regering in Beijing opgelegde nationale veiligheidswet is zelfs iedere uiting van verbazing of zorg over de gang van (rechts)zaken in Hongkong reden voor represailles door de overheid.
Hongkong in feite een ‘gewone’ Chinese stad geworden en is er een eind gekomen aan de eigen rechtsorde. Een min of meer democratisch systeem dat hoorde bij de regeling waarmee de stad in 1997 weer onderdeel van dat ene land China. De regeling zou vijftig jaar gelden, maar is nu halverwege eigenlijk heel stilletjes verdwenen. Het gebeurde stapsgewijs en onverbiddelijk. Eerst werden te kritische democratisch gekozen parlementariërs om de meest futiele redenen geschorst en afgezet, vervolgens politieke partijen verboden en uiteindelijk werden alle woordvoerders en spreekbuizen van de democratie gearresteerd, voormalige parlementsleden, studentenleiders, juristen, journalisten. En nu staan 47 van hen terecht.
Het is stilaan gebeurd. In Hongkong was er géén oorlog, géén bezetting van buitenaf, géén militaire coup, maar een juridische ingreep die de samenleving in korte tijd radicaal veranderde. Een nachtmerrieachtig scenario. Mensen als Benny Tai en Joshua Wong die we hebben leren kennen als onvermoeide strijders voor democratie, voor actief stemrecht en directe bestuurlijk betrokkenheid, zijn nu al twee jaar politieke gevangenen. En worden, vertelde een van onze oud-collega’s die hen als gevangenispastor bezoekt, tot in de gevangenis gemuilkorfd. Beiden lopen de kans tot levenslang veroordeeld te worden.
In China werd het lege A4tje het symbool van protest tegen maatregelen van de regering. Ook in Hongkong kan ieder woord worden uitgelegd als subversief en dus strafbaar. De film Ten Years, die in 2015 in Hongkong en wereldwijd circuleerde, is een vierluik van verbeeldingen van de stad tien jaar nadien onder het juk van een totalitair regiem. Een dystopie die inmiddels werkelijkheid begint te worden. De film eindigt, bijzonder genoeg, met een tekst van de profeet Amos: “Het is een kwade tijd. Zoek het goede, niet het kwade. Dan zullen jullie leven.” (Amos 5: 13b-14a).
Het complete Bijbelcitaat uit Amos is actueler dan ooit: Wie verstandig is zwijgt in deze tijd. Het is een kwade tijd. Zoek het goede, niet het kwade. Dan zullen jullie leven, dan zal de HEER, de God van de hemelse machten, met jullie zijn, zoals jullie altijd zeggen. Haat het kwade, heb het goede lief en zorg dat er recht gedaan wordt in de poort.” (Amos 5 : 13-15).
Omdat mensen in Hongkong het zwijgen is opgelegd, is het daar inderdaad verstandig te zwijgen. Maar dat kan en mag niet betekenen dat recht en gerechtigheid niet meer gelden. Hoe moeilijk het daarover spreken en berichten ook geworden is, als het in Hongkong niet meer kan, moet het elders gebeuren. Daarom mogen de ontwikkelingen in Hongkong niet in de marge van het nieuws belanden in landen, zoals Nederland, waar men zegt te staan voor democratische vrijheden en waarden.
Opdat er tóch – en ooit – recht gedaan wordt. Opdat de aandacht en de liefde voor het goede blijft.
