Deze keer was het Boris van der Ham, huidig voorzitter van het Humanistisch Verbond. Doelwit van zijn ergernis is het idee van de Amsterdamse politie om moslima’s – wellicht – toestemming te geven om hun sluier – geen chador, geen nikaab, een sluier – boven hun uniform te dragen.
Want neutrale overheid. Want scheiding kerk-staat. Want speldjes van de Socialistische Partij en een rooms-katholiek kruisje mag ook niet.
Ik moet altijd een beetje grinniken als ik de seculiere grachtengordel hoor pruttelen als het over religie gaat. Ze kunnen er ook niets aan doen. Zo principieel is hun verwerping van elke transcendente werkelijkheid dat ze zelfs niet meer in staat zijn te begrijpen dat mensen die wel in een god geloven niet automatisch zwakzinnig, infantiel of gehersenspoeld zijn. Ze lijden aan ‘religiestress’, zoals de theoloog Tom Mikkers in zijn gelijknamige boek schrijft. Het gaat over religie, zichtbaar op straat, in your face, en daar krijgen de secularisten uitslag van.
Ik moet altijd een beetje grinniken als ik de seculiere grachtengordel hoor pruttelen als het over religie gaat. Ze kunnen er ook niets aan doen.
Boris van der Ham cum suis hebben drie zaken niet helemaal door:
1) de scheiding tussen kerk en staat betekent niet dat de overheid hoofddoekjes bij politie-agentes moet verbieden;
2) religiestress ontstaat nogal opvallend vaak richting islam;
3) religie – voor de gelovige – staat niet op hetzelfde niveau als een hobby of het lidmaatschap van een politieke partij.
De scheiding kerk en staat – waar zo ongeveer iedereen blij mee is, ook gelovigen – regelt dat de overheid niet mag discrimineren op basis van geloofsovertuiging. Maar deze scheiding bestaat niet uit het afweren van alle uitingen van religie in het publieke domein, ook niet op overheidsgrondgebied of bij overheidsdienaren.
Natuurlijk heb je zo’n strikte interpretatie, bijvoorbeeld in Frankrijk met zijn laïcité. Maar in het van oudsher godsdienst tolerante Nederland kennen we die scherpte niet. De overheid zou pas echt een probleem hebben als een politieagent wel zichtbaar een kruisje mag dragen, maar een moslima geen hoofddoek. Beide toestaan is echter geen probleem.
Religiestress ontstaat nogal opvallend vaak richting islam en moslims. Ook in dit geval weer. We kennen incidentele verhalen over christenen, over een Haagse tramconducteur die zijn kruisje niet zichtbaar mag dragen tijdens zijn werk bijvoorbeeld, maar dat zijn echt incidenten. Moslims zorgen voor veel meer religiestress, denk bijvoorbeeld aan het zelotisch bashen van Jeroen Pauw in zijn talkshow. Tijs van de Brink moest erbij komen om de boel enigszins te sussen, hoewel ook Van de Brink ook wel enige last van religiestress tentoonstelde. Niet toevallig richting de islam.
Je kan natuurlijk zeggen dat dit logisch is. De islam is een snel groeiende godsdienst in Nederland die meer en meer zijn zichtbare plaats in de samenleving opeist. De islam doet dat in een samenleving waarvan de elite al enige decennia geleden besloten had dat het voor het hele volk beter ware om elke religie af te zweren. Extra stress. Bovendien wordt de islam door vele mensen – zowel de elite als in bredere kringen – één-op-één geassocieerd met terroristisch geweld, vrouwenonderdrukking en doodstraffen. Extra stress.
Dat brengt me bij mijn derde observatie. Vele politici, beleidsmakers en intellectuelen kunnen religie – vanuit hun eigen atheïstisch gezichtspunt – niet anders begrijpen als een soort (rare) hobby – zoals postzegels sparen of plaatjes van voetballers – of het lidmaatschap van een politieke of voetbalvereniging. Zie de argumentatie van Van der Ham. Maar iedere gelovige – van zijn of haar kant – weet heel goed dat de eigen religieuze overtuiging geen facet van zijn of haar leven is, maar de bron van alle levensfacetten.
Postzegels verzamelen doe je alleen in de avonduren. Lid van een voetbalclub alleen als je club spelen moet. En op het moment dat je daar over heen gaat – de die hard Feyenoord-fan – is er wat mij betreft meer sprake van ‘religie’ en niet meer van hobby. Je religie speelt in al de facetten van je leven een rol, niet alleen op vrijdag in de moskee, op zaterdag in de synagoge of op zondag in de kerk. Je bent altijd een gelovige, ook als je op school zit, ook als je een voetballer bent of een politieagent.
Boris van der Ham schreef een reactie naar aanleiding van de column van Frank Bosman.
HET NIEUWE WEGZETTEN
Er zijn een aantal erge tot heel erge etiketten die op iemand geplakt kunnen worden als de opvattingen van die persoon de ander niet bevallen.
Zo iemand wordt dan ‘weg-ge-zet’; argumenten zijn niet meer nodig, er is onschadelijk gemaakt.
‘Racist’ is zo’n etiket.
‘Relistress’ is een ander. Ook zo’n gemakzuchtig scheldwoord.
Nu heeft Boris van der Ham het weer, volgens Frank Bosman althans. Frans gebruikt de plechtige lange vorm van de minachting voor de atheïst uitdrukkende term: religiestress.
De bezwaren van Boris tegen het idee (meer is het nog niet) in Amsterdam politieagenten met hoofddoek toe te staan, hoeven na het gebruik van de term niet meer weerlegt te worden: hij heeft een psychologisch tekort, punt. En dus ongelijk.
Overigens ben ik – hoewel atheïst, preciezer: atheïstisch boeddhist – niet met Boris van der Ham eens. Dat komt omdat ik heel de hoofddoekjesdiscussie flauwekul vind: een religie beleven zit van binnen, wat voor een kleren je daar bij aantrekt, laat me koud.
Hmm, ik denk dat ik het wel met je eens ben.
Het gaat natuurlijk niet om de scheiding Kerk-Staat maar om het neutrale uiterlijk van Oom (en tante) Agent. De cultuutheoloog plast bij de verkeerde boom. En verder is religie voor de grondwet inderdaad vergelijkbaar met een hobby. In principe heeft de kaartvereniging dezelfde rechten en plichten als een kerk. Wat dat betreft hebben die grachtmensen dus gelijk. Ongeacht hoeveel waarde de fan an zijn kluppie toekent. Het enige verschil is dat in de Grondwet NIET is vastgelegd dat het verboden is het kaartspel te beledigen. Maar dat onderscheid heeft zijn beste rijd wel gehad.
Ik denk niet dat Marcel de grondwet goed gelezen heeft. Daar is uitdrukkelijk sprake van vrijheid van religie, niet van de vrijheid om postzegels te verzamelen.
Hendrik Jan,
Vrijheid van godsdienst is vergelijkbaar met vrijheid van vereniging. Godsdienstvrijheid is in onze huidige maatschappij niet meer bedoeld om de vrijheden van niet-leden te beperken. Maar veel christenen hebben nog steeds de neiging om zich superieur te achten vanwege een zeer onwaarschijnlijke en tegennatuurlijke kans dat er een god bestaat. En overigens welke van de vele? Veel godsgelovigen vinden het echter nog steeds normaal on- en andersgelovigen de les te lezen en de wet voor te schrijven zonder plausibele humane of natuurlijke redenen. In een onze snel seculariserende maatschappij kunnen godsgelovigen immers niet langer aankomen met de Bijbel en afgeleide geloofsgeschriften als (warrige) basis van rechten, plichten en straffen.
Paul
Hmm, de constatering dat het nogal eens de islam/moslims zijn die de sigaar zijn, valt niet te ontkennen en dat is zeer problematisch – al moet men ook niet vergeten hoe hard het er in de naoorlogse periode aan toe ging, ten opzichte van de traditionele christelijke religies.
Wat ik altijd wel lastig blijf vinden is de uitzonderingspositie die religies hebben. Iedere andere levensbeschouwing – dus die zonder godsbesef – mag worden bekritiseerd, afgekraakt, bediscussieerd etc., maar zodra het over religie gaat, springt iedereen in de houding. Ik kan – en dat geldt ook voor het artikel hierboven — me niet aan de indruk onttrekken dat daar een soort superioriteitsgevoel bij hoort: ‘ik ben transcendent en die postzegelverzamelaars uit de grachtengordel niet, och, tuttut, de ontranscendente oppervlakkige flieperts toch, tja, he…- daar gaat hun zielenheil.’. Alsof dat minder is, en alsof ze inspiratie uit hun levenswijze minder gemeend, minder ‘werkelijk’ is dan die gebaseerd op een geformaliseerde religie.
Stevig verhaal, maar, alsjeblieft, waarom nou weer dat infantiele hoofddoekJES? Vootaan graag het volwassen ‘hoofddoek’, of gewoon ‘hijab’. We hebben het niet over kinderen.
Als ik “het hoofddoek thema” weer zie verschijnen, denk ik: “Bah! Daar gaan we weer. Dat wordt weer rellen!”
Als ik er dan tòch over nadenk, vind ik dat de politie inderdaad neutraliteit hoort uit te stralen.
Aan de andere kant zie ik op de foto van de 2 geüniformeerde vrouwen een voor alle partijen te behappen oplossing:
De haren zijn bedekt>moslims tevreden.
Het past geheel bij het uniform en levert voor de vrouwen geen extra gevaar op>politie tevreden.
Of je daar nu haar ziet, of een mutsje>het volk tevreden.
Het neutrale, vriendelijke gezicht komt extra tot zijn recht>iedereen tevreden.
Het lijkt me logisch dat fladderende lappen en gezichtsbedekking absurd zijn in deze functie.
Wat neutrale overheid? Ik wil toch me vertegenwoordigd weten binnen die overheid, op elk niveau en onderdeel. Ik wil me kunnen herkennen in mensen die zeggen mij te vertegenwoordigen. Voor mijn belang zeggen op te komen. Die beweren dat ze mij beschermen willen. In hen een rolmodel kunnen zien. En niet vertegenwoordigers van een vreemde bezettingsmacht.
In Canada is wederzijds respect en tolerantie naar elkaar normaal, dus mogen moslima’s daar hun hoofddoek dragen, als ze bij de politie willen werken. Over tien jaar is dat in Nederland vast ook zo, daar heb ik vertrouwen in. Dat wij zo lief voor elkaar willen zijn. En ondertussen schoppen en schuren mensen tegen elkaar aan. Omdat het nodig is om tot een besluit te komen. Naasten liefde !
Sorry, Frank Bosman…….mag het een onsje minder!
Speel op de bal in plaats van op de mens(en )
Carla,
Is het op de man spelen van gelovigen – vooral op “de heiden” (anders- en niet-gelovige) en op “de ketter” (afvallige) – niet bij elke godsdienst gemeengoed? Religies maken immers van oudsher gebruik van vijanddenken als een van Machiavelliaanse vormen van groepsbinding.
Broodtheologen als Frank Bosman en Tom Mikkers verwijten “heidenen” een “zondigheid” waarin zij zelf een grote bedrevenheid tonen.
Religies leven van rites en symbolen. Ze maken immers deel uit van hun indoctrinatie. Daarom is Bosmans jammerklacht bedoeld om de symboliek in de openbare ruimte te beschermen (dus uiteindelijk ook de bizarre voorstelling van een lijdende god aan een kruis om de nek van christelijke overheidsdienaren). Zijn tactiek is gebruik van argumenten ad hominem, eigenzinnige interpretatie van de grondwet en schamperen op andere verenigingen.
Paul
Waarom kennen Boeddhisten, Hindoes, Zoroastriers, Taoïsten, Confucianisme, Bahais, aanhangers van de Wintiegodsdiensten, Joden en Christenen niet zo een irritant gedram over religieuze uitingen als moslims? De schrijver denkt dat alleen atheïsten moeite hebben met die hoofddoek, bijna alle allochtone niet moslimse medelanders die ik spreek zijn tegen, zij zien immers niets in een shariapolitie waar het vroeg of laat op uitdraait. Zonet is een Christelijke ex burgemeester van Jakarta tot 2 jaar veroordeeld voor “beledigen van de koran”!!
Drammerig gedrag is een menselijk trekje, Slerge.
De wet waavoor de oud-gouverneur van Jakarta Ahok werd veroordeeld is door ons bedacht toen Indonesië nog een kolonie van ons was.
De aanklager eiste 1 jaar gevangenisstraf. Uiteindelijk liet de aanklager de zaak vallen waarop de rechter in al zijn wijsheid 2 jaar hamerde. Heeft verder niets met oude Nederlandse koloniale wetgeving te maken.
Hij is veroordeeld voor een wet dat dateert uit de koloniale tijd.
De rechter in Jakarta maakt gebruikt van een wetsartikel dat ook nog steeds in ons strafrecht (WvS art. 147) staat, alhoewel de straf, tot verdriet van o.a. staatkundig gereformeerden, niet meer wordt toegepast met uitzondering van onze (oud-) overzeese gebiedsdelen.
Blasfemie is overigens in de meeste landen in de wereld strafbaar, anders dan men zou geloven ook in meeste Europese landen. Zelfs ontkennen van het bestaan van een of andere god, homofilie en het eten van “verkeerd” voedsel wordt in veel landen gezien als beledigen van hun grondwettelijk beschermde god en daarom vaak zeer ernstig wordt bestraft.
Een praktijk die nog niet zo lang geleden ook in het Westen algemeen was. (Iets waaraan godsgelovigen niet graag worden herinnerd. Ze praten liever over de geschikte delen van hun ongelofelijke mythen van veel langer geleden, maar liever niet over de vele feitelijke onzin en de vele genocides in hun heilige boeken.)
Waarom Frank Bosman meent dat een religie beter beschermd moet worden dan een voetbalclub of een postzegelverzamelvereniging ontgaat mij. (Het is een van de gezochte argumenten ter inleiding van zijn stropoppen tegen o.a. Boris van der Ham.)
Ook voetballers en postverzamelaars kunnen met een soort goddelijke toewijding bezig zijn met hun liefhebberij als “bron van alle levensfacetten”. Maar zij eisen of verwachten nooit dat anderen postzegels gaan verzamelen of gaan voetballen, laat staan dat ze eisen dat niet-toegewijden op een letterlijke of figuurlijke brandstapel moeten worden gezet.
Broodtheologen als Tom Mikkers en Frank Bosman kunnen niet bevatten dat ongelovigen geen enkele behoefte hebben aan esoterische rimram en niet, zoals zij, elk andersdenken zonder zinnige (!) discussie afwijzen.
Wat we niet moeten vergeten: moslims hebben meer dan wie ook (boedist, shinto, katholiek, jood, mormoon) behoefte om zich te presenteren als identiteit, want er is eeuwenlang over ze heen gelopen. Daar gaan ze nu eens lekker wraak voor nemen, ik geef ze geen ongelijk trouwens, zou ik ook doen, als ik in hun positie was dan (wat ik niet ben, want geprivilegieerde oude, witte, christelijke, westerse man)
Religieuze symbolen óf zichtbare uitingen zoals: oorbellen, tatoeages of een opvallende haarkleur , passen niet bij de publieke functie van de politie. Dat staat dus in de gedragscode die het ministerie van Veiligheid en Justitie in 2011 heeft opgesteld. Toch worden versieringen 6 jaar later oogluikend toegestaan!
Dus de politie is niet neutraal!
Als men versieringen toestaat, dan ook een hoofddoek in de kleuren van het uniform.
Beste Rommie, er is verschil tussen sier en symbool, ofschoon men alles als symbool kan zien. Bijv. een gouden ketting als symbool van rijkdom. Overigens oorbellen en kettingen lijken mij bij veel politietaken niet ongevaarlijk.
Tatoeages is een verhaal apart. Volgens mijn indruk worden mensen met armen vol inkt door nogal wat mensen niet serieus genomen. Bepaalde boodschappen op de huid kunnen ook symbolen zijn, die het uitvoeren van openbare taken kunnen hinderen. “Jezus redt” is er zo een, want ik word liever gered door een neutrale politie-agent in plaats van een van de drie christelijke goden. Maar ja, wie ben ik?
Overigens kan een hoofddoek hinderlijk zijn bij de uitoefening van politietaken. Het vermindert namelijk het gehoor en in zekere mate ook het uitzicht. Ik geef toe dat dit geen doorslaggevende argumenten zijn.
Als het verbod op dragen van religieuze symbolen wordt opgeheven, zal de politieleiding mijns inziens consequent moeten zijn en ook andere symbolen van culturele en levensbeschouwelijke aard moeten toelaten. Wellicht zelfs boerka’s, kruizen aan een ketting, anti-religieuze speldjes en petjes van sportclubs.
Mijn kernvraag is waarom religies nog steeds van alles mogen wat aan andere verenigingen niet is toegestaan. Meer dan de helft van onze bevolking leeft immers inmiddels meer mee met o.a. sportieve en culturele verenigingen dan met een religieuze club.