Het portretje van Catharina van Siena en dat van Thomas van Aquino, het kruisje, de speldjes en de medaillonnetjes. Ik was ermee in mijn nopjes. Maar eenmaal thuis bleven ze in mijn tas of op mijn werkkamer. Om nu het dominicaanse praedicare, laudare, benedicere op mijn jasje te spelden…

Afgelopen najaar begon het jubileumjaar 800 jaar Dominicanen met stilstaan, delen, vieren. ‘Prachtig’, riep ik iets te luid. Hier kan ik mee aankomen: het is waar, waardevol én toegankelijk. De bierviltjes met deze woorden komen wel uit mijn tas en buiten de werkkamer.

Maar als dominicaan vraag ik me toch af wat die oude, ontoegankelijke woorden me zeggen. Praedicare prikkelt het meest, dus dat maar eens opnieuw bekeken. Praedicare: prediken, preken, verkondigen. Preken heeft in ons gezin een negatieve klank. Tja, ik ga nog al eens los met een tsunami aan adviezen. Als ik ‘Hou maar op met preken’ te horen krijg, ben ik duidelijk mijn doel voorbij heb geschoten.

De preek wordt hiermee natuurlijk wel tekort gedaan. Een (goede) preek is geen advies en ook geen lange monoloog.

Toch is ‘preken’ ook voor mij beladen. In de vieringen waarin ik voorga is er altijd een overweging, reflectie of bezinning. Ik noem het nooit een preek. Mijn collega noemt het: met andere woorden. Heel af en toe noem ik het – aarzelend – verkondiging.

Waarom geen preek? Misschien omdat een stemmetje zegt dat ik als leek niet mág preken? Misschien vanwege de vele ‘slechte’ preken die ik ooit hoorde: moralistisch praatjes, opgelegde leerstellingen. Of aarzel ik juist vanwege de preken die me raken?

Praedicare betekent letterlijk: openlijk bekend maken, afroepen. Het Nederlandse ‘prediken’ betekent: Gods woord verkondigen. Niet verwonderlijk die aarzelingen van mij. Woorden vinden die God verstaanbaar maken, wat binnen speelt naar buiten brengen; het is niet gemakkelijk. Maar was ik niet juist daarom theoloog en geestelijk verzorger geworden? Om ter sprake te brengen wat niet vanzelfsprekend is. Om in gesprekken en rituelen te ontdekken wat iemand beweegt of om te ontdekken wat er op het spel staat. Om in overleg, trainingen of nota’s te speuren naar taal die verder reikt dan feiten en cijfers. Levensbeschouwelijke communicatie dus, afgestemd op de ander en gevoed vanuit de christelijke traditie en mijn dominicaanse inspiratie. Omdat er meer (nodig) is dan een zakelijke benadering.

Praedicare. Preken. Dichterbij dan ik dacht.

Van mijn kinderen krijg ik steeds minder ‘Houd maar op met preken’ te horen. Wel waarschuwen ze me na een leuk gesprek of bijzondere gebeurtenis: ‘Dat ga je toch niet in je preek gebruiken, hè?’

Marianne Merkx

Geestelijk verzorger / Lekendominicaan

Profiel-pagina
Nog geen reactie — begin het gesprek.