De dagen zijn donker, onderbroken door korte perioden van licht met soms een sprankje zon tussen de wolken. Uren, dagen en weken lijken zich aaneen te rijgen. We zitten veel binnen nu, om meerdere redenen. Af en toe gaan we haastig naar buiten om de decemberfeesten voor te bereiden: het kopen van Sinterklaascadeautjes, een kerstboom, veel kaarsen en versieringen, het eten voor de feestdagen (altijd te veel) en opnieuw het kopen van cadeautjes.
In de krant vind je menu’s voor stressvrije feestdagen. In de winkels wordt tevergeefs het gevoel van een ‘witte kerst’ gesuggereerd door versieringen voorzien van wit plastic strooisel, terwijl buiten een langdradige miezerregen valt, nu en dan aangejaagd door een stevige westenwind. Mensen, gekleed in winterjassen, mutsen, sjaals en mondkapjes, gaan onherkenbaar en haastig over straat. Ook iemand die je heel goed kent, loop je zo soms ongemerkt voorbij. Pas een groet of een bekende stem brengt vluchtig de herkenning. Deze maand van vastomlijnde ‘gezelligheid’, een voor buitenlanders onvertaalbaar Nederlands begrip, brengt veel hectiek en ook eenzaamheid.
Maar hoe kun je anders met deze maand omgaan? Bij de dichter Adriaan Roland Holst (1888-1976) vond ik deze gedachte:
Al wordt het buiten nergens wit en stil,
het maakt de ingekeerde geen verschil
als tegen Kerstmis maar binnen in zijn ogen
de stilte langzaamaan weer sneeuwen wil.
Deze tijd vraagt kennelijk toch om stilte, om naar binnen keren. De donkerte, het binnen zijn nodigt je daartoe ook uit: je niet laten afleiden door het voortdurende geruis om je heen, de reclame, het nieuws en de media. Momenten op de dag inbouwen waarin niets hoeft of gebeurt. Zo stil worden alsof je sneeuw kunt horen vallen en dan soms heel even voelt dat je lééft: Moments of Being, noemde Virginia Woolf die ervaringen. Misschien kan zo’n ervaring je de kracht geven om daarna anders naar buiten te treden en de andere mens door zijn haast en mondkapje heen te herkennen en echt te ontmoeten: een moment om even elkaars vreugde en zorgen te delen in het licht van december!
