Maar het doden van medemensen en het recruteren van levende mensen om anderen te doden is erger. Hoe houd je na het doden van bijvoorbeeld je voormalige buren je geest nog gezond? Hoe ga je verder nadat je onthoofdingen hebt meegemaakt of zelf met een mes – geen zwaard of guillotine – een of meer mensen hebt onthoofd? Hoe kun je dan toch nog slapen, leven, functioneren en leven te midden van mensen? Het is algemeen bekend dat er na de Vietnamoorlog meer Amerikaanse soldaten zijn omgekomen – door zelfmoord – dan in de oorlog. Dat kan de islamitische terroristen ook overkomen. Maar geven de hoge idealen hun de kracht te overleven in de strijd en in de moordpartijen? Hoe leren zij emotioneel gezond te blijven?
Voor zover ik weet is er nog nooit onderzoek gedaan naar de geestelijke gezondheid van terroristen. Wat drijft hen? Er is wel onderzoek gedaan naar wat ‘gewone soldaten’ beweegt te schuilen in modderige loopgraven of wacht te lopen of, erger nog, bij het eerste bevel naar voren te stormen, weg van de betrekkelijke veiligheid van loopgraaf, tank of pantserwagen, een kogelregen tegemoet. Voor ‘koning en vaderland’ of ‘leve de republiek’ zeggen de ideologen en misschien hebben soldaten dat ook geroepen wanneer ze een heuvel bestormden. Maar onderzoek heeft uitgewezen dat soldaten hun leven niet riskeren voor verheven idealen of voor mensen ver weg. Wat soldaten beweegt de strijd in te gaan is de kameraad naast je. Legers werken het liefst met kleine groepen. De soldaten van de kleine groep kennen elkaar, hebben samen een en ander meegemaakt, hebben elkaar gedekt in een moeilijke situatie en gaan voor elkaar door het vuur. Het Franse vreemdelingenlegioen heeft als motto: ‘het legioen is ons vaderland’. Ook daar is de kameraadschap het cement.
Daarbij komt nog dat soldaten vaak heel jong zijn, Een wandeling over een oorlogskerkhof maakt je er attent op dat zestien jarigen geen zeldzaamheid zijn en dat de meeste gesneuvelden tussen de 16 en 24 jaar oud zijn. Onze oorlogen worden uitgevochten door kinderen. Die zijn goed in de hand te houden en zijn op zoek naar kameraadschap die het ‘thuis’ moet vervangen. Kindsoldaten zijn in Afrika heel gewoon. Ik heb er geen zicht op hoe dat bij de IS is. Ik denk dat velen van de huidige IS soldaten en scherprechters later in hun leven grote problemen krijgen. Ze zijn behalve misdadigers ook slachtoffers.
Het ‘wij’ van de kleine groep is aantrekkelijk, maar het kan verstikkend en dodelijk zijn. De duidelijkheid die een dergelijke groep heeft en geeft is vals. De waarheid is ver te zoeken.
Dit stukje van André Lascaris is een belediging voor de veteranen die nu in de kou staan nu met psychische problemen met wat zij hebben gezien en hebben mee gemaakt omdat er geen geld is voor betere hulp in het kader van bezuinigen. Het is een beledeging voor de nabestaanden die hun naaste terug kregen in een kist nadat die tegen dit soort slachters / kinderverkrachters / moordenaars van een andere stamleden ( het is een stammen oorlog ) zijn gesneuveld. Wat is het voorstel van Andre dat deze slachters met de volgende veteranen dag meelopen en dat Willem Alexander als bevelhebber van de Nederlandse strijdkrachten salueert voor hun. En misschien een veteranen pensioen voor hun geleden leed ??