Bij het checkpoint moest een bus met Palestijnse christelijke pelgrims donderdag anderhalf uur wachten. Ze kwamen veel te laat aan voor de traditionele Witte Donderdag wandeling bij Gethsemane en de Kidron Vallei. Degenen die in staat waren om die processie bij te wonen, zagen orthodox-joodse Israëli’s voorbij lopen, sissend en spugend, zoals video’s op sociale media lieten zien.
Palestijnse christenen, vooral in deze tijd van Gaza, kunnen zich meer dan ooit identificeren met de Via Dolorosa. Persoonlijk voel ik steeds meer het contrast met de fundamentalistische christenen in de Verenigde Staten, bondgenoten van Trump en Israël. Daar is Christus meer een soort superheld, een John Wayne cowboyfiguur.
80 procent van de blanke evangelische christenen heeft vorig jaar op Trump gestemd, waaronder de pro-Israël fanaticus Mike Huckabee, de nieuwe Amerikaanse ambassadeur in Israël, en Pete Hegseth, de minister van Defensie, die zich identificeert met de kruisvaarders. Zij vertegenwoordigen wat nu “christelijk nationalisme” wordt genoemd (de Italiaanse premier Meloni noemde het deze week “westers nationalisme” toen zij met Trump sprak). Een christelijk Amerika met Israël als een belegerde buitenpost.
Ze lopen hand in hand met de Amerikaanse miljardairslobby, waaronder Elon Musk en andere hi-tech giganten die investeren in Israëls oorlogsmachine die momenteel Gaza verwoest (Microsoft!). Beide partijen vinden een gemeenschappelijke basis in een reeks kwesties: wijdverspreide deregulering (inclusief van het internationaal recht), absolute loyaliteit aan Israël, giftig groepsdenken (anti-immigrant, anti-islam, anti-protesterende studenten, zelfs anti-empathie) en een toenemende bunkermentaliteit.
Naomi Klein toonde vorige week in een artikel in The Guardian aan dat nogal wat Amerikaanse Republikeinse elites en hi-tech miljardairs het fundamentalistische christelijke geloof delen dat we in de eindtijd leven, inclusief de op handen zijnde tweede komst van Jezus op aarde.
Het is een catastrofaal tijdperk. Denk maar aan de gevolgen van klimaatverandering en de recente COVID pandemie. De bekende Trumpist en hi-tech miljardair Peter Thiel (van PayPal), die net als andere collega’s steeds vaker “christelijke” taal gebruikt, verwijst herhaaldelijk naar Greta Thunberg als de nieuwe anti-christ. De duivel werkt immers vermomd (zo’n twintig tot dertig jaar geleden was er een enorm populaire Amerikaanse christelijke boekenreeks over de eindtijd, Left Behind genaamd, waarin de anti-christ de secretaris-generaal van de Verenigde Naties was).
Umberto Eco zei ooit dat het fascisme typisch een Armageddon-complex heeft, het predikt een ultieme strijd tussen goed en kwaad. Als je dat gelooft, kun je je het beste verstoppen in een letterlijke of figuurlijke bunker – het liefst ver van overheid en belastingen. Denk aan Israël. Een vaak genoemde en populaire potentiële opvolger van Netanyahu is Naftali Bennett, een orthodoxe, uitgesproken rechtse nationalist met hi-tech connecties. Hij vatte die bunkermentaliteit samen met de uitdrukking dat Israël geen andere keuze heeft dan een “Silicon Valley in Sparta” te zijn.
Aan het slot van het artikel in de Guardian wordt verwezen naar de joodse ‘dokayt’- filosofie. Het blijkt de kern te zijn van ‘bundism’. Nooit eerder van gehoord. Een creatief alternatief voor zionisme. Niet streven naar een beter ‘elders’ (het beloofde land, het hiernamaals of Mars) maar het hier en nu behoeden. Prikkelend!