Dit is bizar. Kenners van het evangelie verschillen over veel dingen van mening, maar niet dat in de speelse prediking van Jezus de komst van het rijk van God centraal stond. Een omwenteling van een wereld vol armoede en geweld, naar een rijk van vrede en recht. Jezus’ kijk kan niet anders dan progressief genoemd worden.

Wie progressief is wil de huidige wereld veranderen; conservatieven willen de bestaande toestand handhaven. Maar in het Onze Vader leerde Jezus om te bidden: ‘Uw koninkrijk kome’. Dat is er dus nog niet. Reikhalzend ziet het christelijk geloof daarnaar uit. Jezus verlangde naar verandering, een andere, betere wereld.

Terug, niet vooruit

Conservatieven willen ook de wereld veranderen, maar dan in achterwaartse richting. Niet ‘Uw koninkrijk kome’, maar: ‘Uw koninkrijk is al gekomen, we zijn het alleen ergens kwijtgeraakt’. Deze visie houdt een terugtocht naar ‘traditionele’ normen en waarden in. Recent kwam in ons land de conservatieve club Civitas Christiana in het nieuws omdat ze zich tegen seksuele voorlichting op school keren. Ze vechten voor ‘de overwinning van de christelijke tradities’. Dat houdt in dat ze tegen ‘het multiculturalisme’ zijn, en vóór ‘het christelijke gezin’– iets waar Jezus nog nooit van gehoord had.

En de pas overleden paus Franciscus? Als conservatief hield hij vast aan de oude kerkleer die groepen mensen buitensluit; tegelijk was hij progressief omdat hij met de buitengeslotenen meevoelde, hopend op verbetering van hun lot. In hem zien we heel duidelijk de innerlijke verscheurdheid van het conservatisme: de splitsing tussen het hart (de liefde die altijd nieuw is) en het verstand (de vastgeroeste leer).

Lak aan oude tradities

Jezus keek niet naar het verleden maar naar de toekomst. In zijn beroemde Bergrede citeert hij telkens een traditionele opvatting, om dan te zeggen: ‘Maar ik zeg u’… waarna hij een nieuwe interpretatie lanceert.

Ook had hij lak aan gezagsdragers. Als er in zijn tijd al witte mannen rondliepen, waren dat Romeinse soldaten die zijn land bezetten. Onderwierp Jezus zich aan hun gezag? Niet bepaald. Op de vragen van Pontius Pilatus zweeg hij, totaal niet onder de indruk van diens sabelgekletter.

Gehoorzaamde hij dan de geestelijkheid, zoals een christelijke conservatief betaamt? Ook niet. In zijn gelijkenis over de barmhartige Samaritaan kritiseert hij fel een priester die zijn traditionele religieuze plichten belangrijker vindt dan het helpen van een bloedende man in de berm. Ja, hij schold sommige Schriftgeleerden en farizeeën uit voor ‘gewitte graven’. Vanbuiten ogen ze vroom, maar vanbinnen stinken ze naar de dood. Ze hebben alleen oog voor de leer, niet voor de mensen.

Ondanks deze radicale, vernieuwende Jezus in het evangelie, wordt vandaag het christelijk geloof gelijkgesteld aan conservatisme. Als hij nog in zijn graf lag, zou Jezus zich daarin omdraaien.

Of wordt hij nu opnieuw begraven, door dezelfde behoudende Schriftgeleerden en farizeeën die hij eens de mantel uitveegde?

Lees ook

IMG_3930 (1)

Pasen ondermijnt de macht van onrecht

Christendom is meer dan ‘normen en waarden’

jjsuurmond 2023 – kopie

Jean-Jacques Suurmond

Publicist

Jean-Jacques Suurmond is pastor, coach/supervisor en publicist. Van hem verscheen eind 2022 een vertaling en bewerking van de klassieker …
Profiel-pagina
Al 2 reacties — praat mee.