Misschien ligt het aan de vermaledijde nieuwe Facebook algoritmes. Misschien heb ik teveel vertrouwen in gevestigde media. Maar ik ben verbaasd en teleurgesteld dat er zo weinig debat is over het op handen zijnde ‘gedeeltelijke verbod op gezichtsbedekking’. In de volksmond ook wel ‘boerkaverbod’ genoemd.
Op mijn tijdlijn geen video’s van vrouwen met gezichtssluiers die viral gaan. Geen memes, of veelvuldig gedeelde statusupdates met zorgvuldig geselecteerde quotes uit artikelen. In mijn digitale brievenbus geen oproep om een petitie te ondertekenen, of een open brief. In mijn krantenapp geen achtergrondartikel met bijdragen van een jurist of activist, noch interviews met moslims of academici.
Ondertussen is het zo klaar als een klontje dat het verbod een islamofobe maatregel is: ‘gezichtsbedekking’ werd namelijk pas een politiek probleem toen er een klamme deken aan opgeleefd oriëntalisme en islamofobie zich over ‘het Westen’ drapeerde tijdens de War on Terror. Opgeleefd, want islamofobie en oriëntalisme is nooit weggeweest uit het Nederlandse culturele archief – om met de woorden van Edward Saïd en Gloria Wekker te spreken. Vervolgens diende Wilders in 2005 een motie in om de boerka te verbieden. Waar zijn oproep toen weinig weerklank vond, is zijn gedachtegoed dertien jaar later gemeengoed geworden. Moslima’s die een gezichtssluier dragen zijn hier de dupe van. In de afgelopen dertien jaar is hun lichaam, hun recht om zich te (ont)kleden en hun religie uitermate gepolitiseerd.
Het verbod heeft een verregaande impact op de bewegingsvrijheid van niqabdragende vrouwen. Zij kunnen straks niet langer met rugklachten naar de fysiotherapeut, of naar het ziekenhuis voor bestraling om borstkanker te bezweren. Zij mogen geen opleiding volgen, of deelnemen aan het oudergesprek op de school van hun kinderen. Beveiligers kunnen met één hand op het wetboek en één hand op hun hart deze vrouwen weigeren als zij het wagen een overheidsgebouw binnen te stappen – van hún overheid. Zonder pardon mag een bus hen voorbij rijden, of een trambestuurder de deur voor hun neus dichtklappen.
Er schijnt gebakkelei te zijn over hoe dit verbod nou toch precies tot uitvoering te brengen. Mijn tip: hang een bordje op met ‘gesluierde moslima’s niet welkom’. Dan is de boodschap duidelijk. Of wacht, lijkt dit teveel op apartheidstoestanden of antisemitische praktijken uit een niet-zo-ver-verleden?
Er is geen probleem waarvoor het boerkaverbod een oplossing is. Sterker nog, zowel de artsenfederatie, de politievakbond als de Raad van State hebben zich negatief over een verbod uitgelaten. Er is geen reëel probleem anders dan een islamofobe voorstelling van zaken waarbij de meerderheid een kleine religieuze minderheid haar wil op legt. Kortom, het verbod is een schoolvoorbeeld van hoe de wet gebruikt kan worden om ongelijkheid, genderonderdrukking en racisme legaal te maken.
Er woedt een belangrijk antiracisme-debat in Nederland. Men spreekt over een nieuwe feministische tijd in deze lage landen. We winden ons terecht op over het jaren ’50 seksisme van het CPBN. Waar is dan nu de breed gedragen verontwaardiging over het boerkaverbod? Wie roept deze institutionalisering van racisme en seksisme een halt toe?
Zeker, er zijn initiatieven en individuen die zich uitspreken over het boerkaverbod. De #tegenniqabverbod-campagne is daar een voorbeeld van. Er wordt hier naar de niqab verwezen, omdat in Nederland bijna geen enkele vrouw een boerka (met gaasje voor de ogen) draagt. Deze kaarten aan dat vrouwen zelf het recht hebben om te bepalen hoe zij zich kleden. Zij brengen naar voren dat het verbieden van de niqab in andere Europese landen de weg heeft vrij gemaakt om de mogelijkheid om een hoofddoek te dragen steeds verder in te perken. Dit zijn ontzettend belangrijke punten. Maar het zijn vooral moslimorganisties, moslimjournalisten en een hoogleraar gespecialiseerd in hedendaagse moslimsamenlevingen die dit doen. Zien feministen en antiracisten de overeenkomsten met hun strijd tegen seksisme en racisme niet? Of denken ze: het gaat niet over mij, dus ik maak me er niet druk om?
In tijden van #metoo en #saynotoracism, waar blijft de (witte) steun voor #tegenniqabverbod?
Wanneer je naturist / nudist bent kun je dat ook in de openbare ruimte niet laten zien. Het lijkt me belangrijk dat je je kunt kleden (of ontkleden) op een manier waarbij je je prettig voelt, maar je moet ook rekening houden met waar andere mensen zich prettig bij voelen.
Mariska Jung durft nogal wat te stellen in relatie de verhouding, boerkaverbod tot feminisme, racisme en seksisme. Volgens mij begrijpt ze de betekenis van de woorden niet zo goed. Zo betekend feminisme: het streven naar gelijke rechten voor vrouwen en mannen. De vrouw heeft in dit geval het recht om net als de man blootshoofds door het leven te gaan. Het blad Opzij neemt zelfs geen vrouwen met een hoofddoek aan op de redactie om reden dat de ho0fddoek staat voor conformeren aan een door mannen gedomineerde religie en cultuur. Een hoofddoek staat voor “rekening houden met de seksuele driften van mannen en door er zo min mogelijk vrouwelijk ( lees verleidelijk) uit te zien, zijn deze beter in te tomen door de man. In een westerse geëmancipeerde samenleving zijn mannen geconditioneerd, beschaafd en kunnen probleemloos deze verleidingen ondergaan zonder daarbij te disfunctioneren. ( op gestoorde uitzonderingen na). Vrouwen die vanuit een door mannen gedomineerde patriagale theocratische geloofsopvatting en cultuur, zichzelf opleggen in een boerka door het leven te gaan zitten gevangen in de beklemmende overtuiging dat zij rekening moeten houden met de ongetemde driften van mannen. Dat is on-Europees en past niet in een vrije samenleving. Dat een overheid deze vrouwen helpt door een verbod op het dragen van een boerka in te stellen is enorm toe te juichen. Geestelijk en lichamelijk worden deze onderdrukte vrouwen bevrijd van onzin en geloofsvernauwing opgelegd door eerder genoemde vrouwonvriendelijk cultuur en religie. Grappig te zien en te lezen dat een vrije vrouw die zelf geen haar- of lichaam bedekkende toestanden draagt het voor de vrijheid van te kiezen gevangenschap opneemt. Kennelijk is het nieuws haar ontgaan dat nu in Iran, vrouwen strijden voor de mogelijkheid de hoofddoek af te werpen en zich daarmee te bevrijden van onzin.
De gebruikte termen: apartheidstoestanden, antisemitische, feministen en antiracisten, slaan helemaal nergens op en dat is op zich niet erg als je jong bent en verbanden nog niet duidelijk zijn. Met de jaren komt het verstand en het inzicht dus we houden goed hoop.
@Conno, het gaat hier niet om door de ‘door mannen gedomineerde religie en cultuur’. Het gaat er hier om dat mensen het recht op het uitdragen van hun religie/cultuur wordt ontnomen. Preciezer nog, het gaat er hier om dat bij wet bepaald gaat worden hoe vrouwen zich wel en niet mogen kleden.
Wanneer je even je meningen over de onderliggende cultuur/religie los laat, kun je dan zien dat deze maatregel fundamenteel verkeerd is?
Natuurlijk kunnen we het in tweede instantie hebben over de Islam zelf, maar laten we dat dan vooral doen binnen een context waarin we elkaars rechten respecteren en uitgaan van gelijkwaardigheid. Gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen, zeker, maar juist ook van gelijkwaardigheid tussen verschillende (groepen) mensen.
Wanneer we die discussie voeren binnen een context waarin het uitdragen van je overtuigingen een criminele handeling is geworden, hoe zou je dan ooit nog met een straight face kunnen pleiten voor een ‘vrije samenleving’?
Mevrouw heeft het over een blinde vlek die Mekka heet, verder gaat het nergens over. Daar is de Apartheid, niet hier. Moslims zien de westerse welvaart als hun Yizia taks. En hun broeders en zusters geven meer om de maandelijkse Yizia taks van “ongelovigen” dan om een niqaabdragende zuster of een baarddragende broeder.