Alleen door samen te werken kunnen we in Europa grote problemen aanpakken, problemen die zich niets van landsgrenzen aantrekken. Denk aan klimaatbeleid, het stimuleren van duurzame energie, het beschermen van biodiversiteit, een ruimhartig en goed te hanteren vluchtelingenbeleid, een gezonde balans tussen private een publieke rijkdom, rechten voor werknemers, aanpak van belastingontwijking en een goede werking van de financiële sector.
Heilzaam wonder
De Europese Unie is een economische eenheid, een markt. Een groot aantal Europese landen heeft ook een gezamenlijke munt. Dat blijkt doorgaans een goede basis voor samenwerking en vrede. Inmiddels is Europa veel meer dan alleen een markt en een munt. De EU lijkt op een bureaucratische moloch dat wetten en regels uitbraakt. Het Europees Parlement heeft maar liefst 751 leden uit 28 landen. Regelmatig moeten zij heen en weer pendelen tussen Brussel en Straatsburg.
Historisch gezien blijft de Europese Unie een heilzaam wonder.
Kritiek is gezond. Toch is dit niet waar we ons blind op moeten staren. Historisch gezien blijft de Europese Unie een heilzaam wonder. Eeuwenlang was Europa het strijdtoneel van nationale twisten en oorlogen, tot diep in de twintigste eeuw. De economische samenwerking in Europa heeft sinds de jaren vijftig onmiskenbaar geleid tot welzijn, welvaart en stabiliteit. Tegelijk heeft de economische globalisering een enorme vlucht genomen op de vleugels van de vrije markt. Om dit proces in goede banen te leiden, kunnen we niet meer terug naar de illusie van een autonome nationale staat.
Christendom
Voel ik mij Europeaan? Als ik in de Verenigde Staten of in een Afrikaans land ben, dan voel ik me dat vaak wel. Maar niet uitsluitend. Ik voel me ook Nederlander en bewoner van mijn eigen stad en regio. En ook op landelijk, regionaal en plaatselijk niveau zijn er overheden, kan ik invloed aanwenden en kan ik kiezen voor een politieke partij. Europa is niet het summum, maar het is wel een realiteit.
Vormt het christendom de identiteit of het hart van Europa? Is dat de essentie van de Europese cultuur? Historisch gezien voor een belangrijk deel wel. Tienduizenden of misschien wel honderdduizend kleine of grotere kerken – soms zijn ze meer dan duizend jaar oud en ook zeer monumentaal – sieren het Europese landschap. Maar Europa is groot en kent in sommige delen ook een rijke joodse en islamitische geschiedenis. En als we consequent doorredeneren is kolonialisme en imperialisme – waar we meestal een stuk minder trots op zijn – ook een gedeelde, vooral West-Europese, geschiedenis.
Geen eiland
Europa heeft de afgelopen decennia een ontwikkeling doorgemaakt waarbij het nadrukkelijk onderdeel is geworden van een groter, mondiaal geheel. In welk Europees land is geen Chinees restaurant, van oorsprong Amerikaans fastfood-restaurant of nieuw gebouwde moskee te vinden? Zou er ergens in Europa een stad bestaan waar geen producten te koop zijn die afkomstig zijn uit een ander werelddeel?
Europa is geen eiland, zoals ook Nederland geen eiland is. De relevantie van de verkiezingen voor het Europees Parlement valt of staat daarom niet met een sterk Europees gevoel. Wel met het besef dat de wereld groter is dan je eigen woonplaats of land. En dat uiteindelijk alles en iedereen met elkaar verbonden is.
Politieke waarden
Ga daarom stemmen voor het Europees Parlement. En laat je bij het maken van je keuze niet primair leiden door de vraag of je meer of minder Europa wilt. Dat leidt uiteindelijk af van de essentie. Europa is een realiteit en wint in onze verder globaliserende wereld aan politieke kracht en betekenis. Kies vooral voor je eigen politieke waarden en kies voor een Europa dat – en daarmee ook voor een wereld die – past bij je dromen.
