Kiezen voor het leven en daarom afscheid nemen van het lichaam

Zij was een persoonlijkheid, maar lichamelijk een wrak. Binnenkort zou zij niet meer in staat zijn te functioneren als een sociaal wezen die contacten kan leggen en ervaren. Een mens is naast een uniek individu ten diepste ook een sociaal wezen, zoals het tweede scheppingsverhaal al vertelt. Mij werd duidelijk dat zij dus op een grens was gestoten. Kun je op deze wijze nog als mens verder leven?

Haar beslissing om het leven te beëindigen zag zij als een roeping, waarop ze aanvankelijk ‘nee’ had gezegd en uiteindelijk ‘ja’. Ik vertelde haar dat mij dit deed denken aan de roeping van profeten. Profeten zeggen meestal ook eerst ‘nee’. Dit duiden kostte me geen moeite vanwege haar authenticiteit. Zij was een vrouw met een diep vertrouwen in God. Groot was haar behoefte om haar beslissing onder kritiek te stellen van een pastor en verantwoording af te leggen. Angst voor een directe veroordeling door de kerk had haar tot nu toe weerhouden contact met een pastor te zoeken.

In het tweede gesprek sprak ze haar verwondering en blijdschap uit dat ze er is. Tot voor kort had ze steeds in rollen geleefd. In haar ‘er zijn’ bevestigde zij voor mij de Godsnaam (Ik ben die is) en zichzelf als beeld en gelijkenis van God. Zij vertelde over een pleegkind dat zij in huis had genomen enkele jaren geleden. Die had zij buiten de deur gezet toen zij ontdekte, dat hij haar dochter verkracht had. Eerder had ik dit verhaal van haar dochter gehoord. De close relatie tussen moeder en dochter kwam onder grote druk te staan, toen de dochter merkte dat haar moeder het gedrag van haar pleegkind scherp veroordeelde, maar hem niet liet vallen. Het trof mij als pastor en mens dat ik haar zijn naam met eenzelfde liefde hoorde uitspreken als de naam van haar dochter. Dit is toch wat het evangelie ons voorhoudt!

“Kies jij voor het leven of voor de  dood”, vroeg ik haar. Als vanzelfsprekend was haar reactie dat zij koos voor het leven en daarom niet anders kon dan afscheid nemen van haar lichaam. Ik ontdekte dat het lichaam een blokkade kan worden tussen een mens en God, tussen een mens en andere mensen. Kun je dit toelaten? Een mens is immers een sociaal wezen!

Het laatste gesprek had ik met haar én haar dochter. Graag wilden zij in een ritueel hun vertrouwen in elkaar en in God delen. Twee jaar had zij met haar dochter en vele anderen haar voornemen besproken. Zij had daarin veel van anderen gekregen. Hun reacties brachten haar niet aan het twijfelen. Wij zijn naar het grote kruis gegaan, waarvan het corpus uit losse stukjes bestaat. Zij gingen aan weerskanten van dit kruis staan, de ene hand het kruis omvattend, met de andere hand elkaar. Ik legde mijn handen op beider hoofden. Daarbij zei ik dat dit corpus getuigt van de gebrokenheid van het bestaan, dat de moeder dit sterk heeft ervaren in haar leven, en waarmee de dochter kennis heeft gemaakt en zal maken. “Van dichtbij gezien twee losse brokstukjes blijken op enige afstand eenzelfde lichaam te vormen, zoals ook in jullie relatie gebleken is. God lijkt ver weg, verlatenheid, maar is er op Goddelijke wijze, voor Jezus toen hij aan het kruis hing, voor jullie nu in verbondenheid met hem, als iemand die zijn hand boven je hoofd houdt. De Barmhartige verbindt jullie en staat jullie bij.”

Drie keer heb ik met haar gesproken, en telkens merkte ik dat God in het gesprek aanwezig was. Mijn oordeel over haar beslissing werd niet gevraagd, maar ik ben ervan overtuigd dat haar stappen niet tegen Gods wil ingingen. Voor moeder en dochter was elke bijeenkomst heilzaam en voor mij waren zij een bron van inspiratie en inzicht in het mysterie God.