De nestoriaanse christenen vormden in de wereld langdurig de grootste christelijke kerk. Ze bevond zich in het Midden-Oosten, maar zijn nagenoeg verdwenen. Deels was dat het gevolg van heftige kerkstrijd over de goddelijke natuur van Jezus – waar de islam een alternatief voor bood – en deels van de uitbreiding van islam die net zo min altijd zachtzinnig verliep als de kruistochten. Religiewetenschappers speuren nog altijd naar het theologische en narratieve erfgoed van de nestorianen, dat voor een deel terecht kwam in andere kerken van het oosten, maar deels ook in de Koran. De kerkhistoricus Philip Jenkins schreef er leerzame boeken over.

In het liberale Nederland, waar de VVD-er Klaas Dijkhoff onlangs de eindoverwinning van het liberalisme op de kerken proclameerde, stellen christenen en ex-christenen zich amper meer vragen over hun eigen, ingewikkeld samengestelde identiteit, laat staan als die zich uitstrekt buiten hun eigen nationale grenzen. Die identiteit lijkt er alleen nog toe te doen, wanneer ze aan de oppervlakte de ‘eigen’ liberale superioriteit wil bevestigen. Dan mag de religieus onderscheidende dracht van anderen zelfs ‘kopvodde’ (Wilders) heten of ‘een cachot van stof’ (Ephimenco in Trouw van 2 juni 2018).

nestorian
Beeld door: Wikimedia Commons

Zou men, vraag ik me af, net zo makkelijk zeggen, dat joodse mannen aanstoot geven door het dragen van een ‘pannenkoek’ als hoofddeksel? De vrijheid om je religieus, ook in kleding, te mogen onderscheiden, blijkt steeds meer een omstreden recht. Dat kan specifieke, praktische redenen hebben, maar het is ook steeds vaker een vrijbrief om anderen niet langer in hun waarde te hoeven laten en ze dwingend de thans geldende seculiere norm op te leggen. We merken dat niet eens meer, behalve als een handvol moslima’s toch haar eigen gang gaat, of als Marokkaanse jochies joodse mannen in hun uitingen niet respecteren, maar we reageren ook dan nog verschillend.

Nu een van oorsprong Westerse, niet in de laatste plaats in de kerken populair geworden mensenrechtenorganisatie als Amnesty op blijft komen voor het recht van anderen zich religieus te mogen onderscheiden, ook in kleding, zijn de rechtse rapen weer gaar. De columnist van Trouw Ephimenco schreef helaas zijn lidmaatschap van Amnesty al beëindigd te hebben, anders zou hij het ‘door midden scheuren’. Ik heb me door hem aangemoedigd weer aangemeld als lid van Amnesty, misschien ga ik ook wel weer een kruisje dragen, een teken dat voor mij verticaal hemel en aarde verbindt en horizontaal de verbeelding is van onze universele menselijke verbondenheid met elkaar.

Gied ten Berge

Gied ten Berge

Socioloog en theoloog

Dr. Gied ten Berge is socioloog en katholiek theoloog. Eerder werkte hij voor Pax Christi. Hij is oud-voorzitter van het Steuncomité voor …
Profiel-pagina
Al 2 reacties — praat mee.

Advertentie

Kloostercast