Meerdere personen vernielen auto’s waar de KOZP-demonstranten in zitten. Ze bekogelen met eieren, steken autobanden lek, vernielen zijspiegels en ruiten van auto’s. Ook rijden ze met een tractor auto’s klem. Op Twitter laat activist Jerry Afriyie zien hoe KOZP-demonstranten fysiek worden aangevallen (let op: de beelden kunnen schokkend zijn). De medewerkers van Amnesty International die als waarnemers mee zijn met de KOZP-demonstranten, zijn bedreigd en geïntimideerd. Ze worden een half uur door een agressieve vijandige menigte klem gezet. Op social media zie je filmpjes waarin de KOZP-demonstranten onder toeziend oog van de politie bedreigd en geïntimideerd worden. En de aanwezige politie en ME? Die grijpen niet in. Achteraf zou blijken dat de autoriteiten bewust niet hebben willen ingrijpen om escalatie te voorkomen. Hoe dan?
Demonstratierecht is een mensenrecht in Nederland. Daarbij hoort de overheid de demonstratie te faciliteren en te zorgen dat de demonstranten beschermd en veilig zijn. Niet alleen werd het recht van demonstratie ontnomen, maar onder toeziend oog van politie en ME konden agressieve burgers KOZP-demonstranten bedreigen, intimideren en hun goederen en auto’s vernielen. Dat er niet genoeg politiemacht aanwezig was om de demonstratie te faciliteren is een eerste punt. Maar hoe kun je als agent toekijken hoe burgers andere burgers bedreigen, intimideren en agressief gedragen? Hoe kun je vanuit je morele kompas als agent die er nota bene is voor de veiligheid van alle burgers, niet ingrijpen? Gewelddadige intimidaties en fysieke bedreigingen zorgen niet alleen voor fysiek letsel maar ook levenslange trauma’s. Ik neem aan dat de politie dit wel weet?
Wanneer autoriteiten bij strafbare feiten op deze schaal niet ingrijpen, dan klopt er iets ernstigs niet. Niet ingrijpen is in dit geval zwijgend instemmen met de situatie. Psychologisch gezien kun je het zo interpreteren: als ik me buitensporig intimiderend en agressief gedraag en de autoriteiten die mij horen te corrigeren doen het niet, dan zal ik me gesterkt voelen in mijn daad. Met andere woorden: ik word niet aangesproken, dus doe ik niets verkeerd. Deze zwijgende houding van de politie moedigt polariserend gedrag aan. Dat blijkt ook uit het beeldmateriaal. De situatie escaleert wel degelijk totdat het de KOZP-demonstranten lukt om door de menigtes uit te rijden. Hoe je het wendt of keert, de autoriteiten hebben ernstig gefaald. Wat als er zwaargewonden waren gevallen? Of erger?
De politie heeft al jaren te kampen met een slecht imago. Onderzoek laat zien dat het vertrouwen van burgers in de politie aan het dalen is. In het bijzonder ernstige gevallen waarbij de politie racistisch en discriminerend gehandeld heeft, maken dat niet alle burgers het gevoel hebben dat de politie er ook voor hen is. Structurele vormen van etnisch profileren dragen daar zeker aan bij. Ik ben bang dat mensen die al weinig vertrouwen hadden in de politie, door het kijken van deze beelden gesterkt worden in hun gedachte: de politie is er niet voor iedereen.