Wel, ik ken heel veel activisten – waaronder veel anti-racisme activisten – en ik kan uit eigen ervaring zeggen, dat dit in grote meerderheid mensen zijn met een groot verantwoordelijkheidsgevoel voor het algemeen belang. In deze tijd specifiek ook voor het belang van de volksgezondheid. Dus dit zijn zeker geen mensen die richtlijnen die juist gericht zijn op het veiligstellen van de volksgezondheid ‘aan hun laars zullen lappen’.
Toen de plannen voor deze demonstratie gemaakt werden, werd gerekend op een paar honderd mensen. Dat is ook heel duidelijk en zorgvuldig gecommuniceerd met het Amsterdamse gemeentebestuur. Voorafgaand aan de demo werden er zelfs tekens op de bestrating van de Dam aangebracht om aan te geven waar mensen veilig konden staan, met voldoende afstand. En toen kwam de demo zelf – en bleek tegen ieders verwachting in dat er geen paar honderd mensen op af kwamen maar tien keer zoveel. Zowel de organisatoren als burgemeester Halsema hebben nadien toegegeven dat ze hierdoor volkomen verrast werden. Op dat moment is de beslissing genomen om het toch door te laten gaan, omdat er anders een onhoudbare situatie zou ontstaan. Tijdens de demo zelf is alle moeite gedaan om toch nog zoveel mogelijk aan de richtlijnen te voldoen, mensen zijn opgeroepen om vooral mondmaskers te dragen en zoveel mogelijk afstand te houden. Maar met 5000 mensen – zo weet ik ook uit eigen ervaring – heb je een behoorlijk volle Dam, dus afstand houden zal moeilijk zijn geweest.
Over de wijsheid van de beslissing om het toch door te laten gaan kunnen we twisten. Het was mogelijk niet de meest wijze beslissing – zoals er in de afgelopen maanden van Corona-crisis heel veel niet-wijze beslissingen zijn genomen. Ik had niet graag in de schoenen gestaan van hetzij de organisatoren hetzij de burgemeester. Maar één ding staat als een paal boven water: dat er in geen geval sprake is geweest van ‘de lockdown-regels aan de laars lappen’. Er was sprake van een (soort van) overmacht-situatie. Waarom? Omdat er niet een paar honderd mensen maar enkele duizenden mensen naar de Dam kwamen om hun afschuw over racisme in de VS en in Nederland te laten blijken.
Dat alleen al laat de vergelijking met de anti-lockdownprotesten mank gaan: deze 5000 mensen kwamen daar niet uit zorg voor het eigenbelang maar uit zorg voor het algemeen belang. Want een samenleving zonder racisme, dat is iets dat ons allemaal ter harte zou moeten gaan. En wat ik nu nog het meest trieste vind aan deze hele geschiedenis, is dat nu juist dat algemeen belang van een samenleving zonder racisme ondergesneeuwd dreigt te raken. Doordat zoveel mensen er zo makkelijk van uitgaan dat organisatoren, deelnemers en burgemeester ‘de lockdown-regels aan hun laars gelapt hebben’.
”Dat alleen al laat de vergelijking met de anti-lockdownprotesten mank gaan: deze 5000 mensen kwamen daar niet uit zorg voor het eigenbelang maar uit zorg voor het algemeen belang.”
Waarom suggereert u dat de activisten die deelnamen aan de anti-lockdownprotesten daar waren uit zorg voor het eigenbelang en niet uit zorg voor het algemeen belang? Dat u hun opvattingen niet deelt, en die van de demonstranten op de Dam wel betekent toch nog niet dat zij niet denken aan het algemeen belang?
Mvg,
Steven de Jager
Een goede bedoeling, zo stelt mevrouw Ransijn, geeft voldoende garantie voor een goede daad. Een opvatting die we al aantreffen in het liedje ‘Jong en verliefd’ van Rob de Nijs. Die zong twintig jaar geleden: ‘Wat wij doen is niet slecht want wij menen het echt’. Ik heb het gevoel dat tegen deze ethische vuistregel wel het een en ander valt in te brengen. Maar ik ben ethicus noch theoloog, dus laat ik dat graag aan anderen over.