Een onsympathieke televisiepresentator beleeft dezelfde dag steeds opnieuw. Eerst maakt hij van zijn voorkennis gebruik, bijvoorbeeld door hebzuchtig te graaien en vrouwen te verleiden, omdat hij weet waar ze op vallen. Maar als de vrouw waar hij echt van houdt hem iedere keer weer een klap geeft omdat ze hem niet vertrouwt, raakt hij depressief. Maar zelfs zelfmoord biedt geen ontsnapping, want de dag begint gewoon weer opnieuw. De omslag komt als hij klassieke muziek hoort en denkt: als ik toch duizenden malen in deze dag gevangen zit kan ik maar beter piano leren spelen en medicijnen studeren om mensen te helpen.
Dit is het verhaal van de film Groundhog Day en illustreert wat voor mij heilig is. Ik zou willen dat we de Groundhog Day toepassen in ons eigen leven. Besef dat je in een eeuwige herhaling zit en maak daar gebruik van. Net zoals de klassieke muziek al de hele film te horen was, lopen wij in ons leven vaak de schoonheid voorbij. Nelson Mandela zat 27 jaar in een strafkamp, maar las daar gedichten, bestudeerde er zijn vijanden en oefende meditatie. Het is van de vierkante centimeter gebruik maken en daar heel groot uit komen. Maak van een gevangenis je tempel.
Dat betekent niet dat je alleen maar in het nu leeft. Je bewust zijn van de herhaling stelt je in staat om jezelf in een historische context te plaatsen en vooruit te denken: wil ik wat ik nu doe tot in de eeuwigheid herhalen? Ik vind het belangrijk dat het daarbij niet alleen om je eigen ontwikkeling gaat, maar ook bijdraagt aan het grotere geheel. Zoals Mandela uiteindelijk ook veel voor de wereld betekende. Individuele ontwikkeling en collectivisme kunnen volgens mij heel goed samengaan. In de leiderschaptrainingen die ik geef noem ik dat ‘collectividualisme’.
‘Heilig?’ is een project van Trouw, IKON, het Soeterbeek Programma van de Radboud Universiteit Nijmegen en Nieuwwij.nl. Bovenstaand artikel werd eerder geplaatst in Trouw. Afgelopen donderdagavond was Manfred van Doorn te gast in OBA Live.