Vrijdag 30 december 2016 kwamen twee scharnierpersonen uit katholiek Nederland bij elkaar in het Muziekgebouw in Eindhoven tijdens een manifestatie en meezingdag georganiseerd door vereniging Mariënburg en Ekklesia Amsterdam. Priester en liturgisch schrijver Huub Oosterhuis ontmoette de nieuwe Bossche bisschop mgr. Gerard de Korte. Het werd een indrukwekkende ontmoeting, omlijst door vele zingende stemmen van de koren die meewerkten en de overige aanwezigen in het muziekgebouw. Op Nieuwwij.nl een verslag vanaf het podium.
Door: Simone Snakenborg
Ongeveer sinds het overlijden van de populaire bisschop Rinie Bekkers op 9 mei 1966 ging er een andere wind waaien in katholiek Nederland. Was er na het Tweede Vaticaans Concilie eind 1965 even de hoop en belofte dat het anders en beter zou worden, na de benoeming van nieuwe bisschoppen in Den Bosch en Roermond leek Rome die koers resoluut te herstellen. De bisschoppen gingen, aldus Henk Baars, oud-voorzitter van vereniging Mariënburg, steeds meer op de rem staan.
De manifestatie van ‘1000 stemmen zingen’ had het karakter van een balans opmaken. Er werden vele woorden uitgesproken over de afgelopen halve eeuw – wat er wel was en niet mocht zijn – en ook werden de nodige oude liederen gezongen. Er was veel grijs en wit in de zaal, zoals bij zovele religieuze bijeenkomsten binnen en buiten de muren van de kerk. Ik met mijn, nog van nature, rode haar en 47 jaar voelde mij een benjamin, hoegenaamd wetend van niets. Toch een beetje jammer, dat het verleden zo werd teruggehaald, schoot er door mijn relatief jonge hoofd. Misschien is het goed voor de betrokkenen om een keer oud zeer uit te spreken. Maar laten we ons hierna alsjeblieft richten op vandaag en morgen.
Sterftejaren en geboortejaren
Oosterhuis nam in zijn toespraken offensieve woorden in de mond. Noemde de sfeer die Roermonds bisschop Mgr. Gijssen in 1972 bracht “een klimaat van verkettering, waarbij God er Eén was die je straft om wie je bent.” Vanuit de zaal trok mgr. Gerard de Korte vervolgens een gezicht dat boekdelen sprak. Veel van de officiële rooms-katholieke leer, aldus Oosterhuis, is vanaf die tijd weg geleefd en overleefd. De afgelopen vijftig jaar waren voor velen sterftejaren en voor sommigen geboortejaren. Vanaf die tijd werd binnen de Amsterdamse Studentenekklesia gezocht naar nieuwe woorden en vormen voor het oude geloof. Het waren jaren van de leerhuisbeweging, waarin ze in de leer gingen bij joodse leermeesters om de bijbel te herlezen. Ook nu bestaat het Leerhuis nog. Men richt zich naast de studie op het joden- en christendom ook op de islam, waarbij de nadruk ligt op het zoeken naar een gemeenschappelijke visie op mens en maatschappij.
“Zijn wij andere mensen dan 50 jaar geleden?”, legde Oosterhuis ons voor. Hij denkt van wel. “Ons geloven is van stellig en triomfantelijk veranderd naar vragend en zoekend, waarbij heel veel antwoorden zijn verstomd.”
Deuk in een pakje boter
Naast Oosterhuis waren er nog andere sprekers. Oud-voorzitter van de inmiddels opgeheven Acht Mei Beweging Henk Baars bedankte de bisschoppen dat ze op de rem gingen staan. Hierdoor kon de beweging opbloeien. Er is in die tijd veel bereikt, met uitzondering van de stellingname rond de hete hangijzers: vrouwen in het ambt, het huwelijk en homoseksualiteit. “Dat is toch wel erg jammer”, aldus Baars.
Ook ziet hij met lede ogen de uitdunning van de katholieke geloofsgemeenschap aan. “Stellen we nog wel wat voor, kunnen we maatschappelijk gezien nog wel een deuk in een pakje boter slaan?”. Dat vindt Baars zorgwekkend. Het is aan ons om in deze tijd de handen ineen te slaan en samen stelling te nemen tegen wat hij noemt het “gebral” in de samenleving. “Alle godsdiensten staan aan onze kant. Omarm de andere godsdiensten, zet gezamenlijke projecten op, doe concessie aan elkaar. Geloof komt veel meer voor dan je denkt, geloof verbindt mensen.” De activist Baars liet weer even van zich horen.
Tegenwind en dromen
Andere sprekers tijdens de manifestatie waren voormalig algemeen overste van de Nederlandse Dominicanen Ben Vocking, overste van het Fransicanessenklooster Mariendal in Roosendaal zr. Margriet van der Vliet en Kees Kok, werkzaam bij het Nieuwe Liefde Leerhuis. Ook zij benoemden de golfbeweging binnen de rooms-katholieke kerk en de maatschappij en memoreerden de voortvarendheid van volksbisschop Bekkers. Vocking haalde het grote talent aan van Bekkers om zich te laten adviseren door anderen. “Schillebeeckx, wat bedoel ik hier?”, had Bekkers ooit tijdens een interview gevraagd.
Zr. Van der Vliet vertelde hoe in die tijd op een stormachtige dag een verregende man aanklopte aan de deur van het klooster in Roosendaal. Hoe hij, binnengekomen, vertelde over zijn grote plannen om een nieuw centrum op te richten voor geloof, zingen en cultuur. De kloosterzusters geloofden in deze droom en hielpen de man deze te verwezenlijken. Deze man was Huub Oosterhuis en zijn centrum is het Ekklesia Amsterdam van nu.
De Korte aan het woord
Bijzonder was het te zien hoe genodigde gast Mgr. Gerard de Korte aanwezig was en deelnam aan de manifestatie. Hoe hij de liederen, als hij ze kende, meezong. Van De Korte wordt gezegd dat hij evenals paus Franciscus een bruggenbouwer is, een verbinder. Een mens met een rechtzinnig geloof en missie die sedert zijn aantreden op 14 mei 2016 contact zoekt met andere geloofsgemeenschappen. Hij gaat ze niet uit de weg. Het afgelopen jaar bezocht hij de onafhankelijke geloofsgemeenschappen San Salvator in Den Bosch en Antonius in Beweging in Best en ook vandaag is hij erbij. De eerste bisschop die wél komt. De zaal toonde hem respect en welkom met applaus.
De Korte liet zich tijdens de manifestatie interviewen door dagpresentator Colet van der Ven. De Korte toonde zich onder de indruk van de woorden over Bekkers die gesproken waren. “Zijn er ook zaken die u vanmiddag heeft gehoord, waarmee u het niet direct eens bent, maar waarvan u denkt: daar hebben ze een punt?”, vroeg Van der Ven. Het bleef even stil, De Korte mompelde vervolgens iets over “homo” en “huwelijk” maar probeerde al snel onze aandacht af te leiden naar iets wat in zijn ogen meer zorgwekkend is, namelijk de “crisis rond de geloofsvraag.” Ook hij herkent een toenemende sprakeloosheid onder katholieken, maar schrijft dit toe aan een bijbels analfabetisme en een samenleving waarin mensen steeds minder geloven. “Deze ontkerstening is, samen met de toenemende ontkerkelijking, onze grootste zorg.” En ook hij ziet het belang van (niet theologische, maar maatschappelijke) banden en interactie met andere godsdiensten.
Alles voor allen
De dag werd afgerond met de presentatie van een Nieuwe Catechismus Alles voor allen, samengesteld door Kees Kok uit het werk van Huub Oosterhuis. Hierin wordt geprobeerd aan de hand van het ‘Grote Verhaal’ van de Joodse en van de ‘messiaanse’ (‘oerchristelijke’) traditie, antwoorden te vinden op de eeuwige vragen van vandaag. Voorbij aan het onderscheid katholiek-protestant en voor iedereen.
Opnieuw beginnen
Het was een indrukwekkende middag. Niet zozeer vanwege het grote bezoekersaantal, er hebben zeker geen 1000 stemmen geklonken, ook al waren er vele onafhankelijke geloofsgemeenschappen en kritisch katholieken aanwezig. Maar wel vanwege de ontmoeting tussen beide heren Oosterhuis en De Korte. Het was even alsof we terug in de tijd waren en deelnamen aan een manifestatie van de Acht Mei Beweging waarin nu werd gezegd wat toen verstomd bleef.
Maar ik blijf het zeggen: jammer dat er zoveel woorden werden gesproken over het verleden en zo weinig over het nu en de toekomst. Het is natuurlijk prachtig om met ons allen De Steppe zal bloeien te galmen door het muziekgebouw, als een soort van geuzenzangers. En ik voel ook mee met de pijn van de oude generatie dat er ooit zoveel was beloofd en vervolgens dat alle deuren en luiken een halve eeuw lang potdicht gingen. Maar, en dat mogen beide heren zich wat mij betreft realiseren, de kerkelijke en gelovige generatie van nu kiest gewoon haar weg. We zoeken gewoon een plaats en vorm van geloven die bij ons past. Of dat nu in een traditionele kerk is, een onafhankelijke geloofsgemeenschap, een klooster, op de Camino de Santiago of gewoon thuis. Van jongs af hebben wij geleerd te kiezen en wij zoeken uit en richten in wat bij ons past.
Het zou heel goed zijn om bij een volgende manifestatie ‘gewoon opnieuw’ te beginnen. Niks geen gejeremieer over patstellingen, onmogelijkheden en oude beloften, maar lezingen en toespraken over wat ons verbindt en hoe we, ondanks en dankzij onze eigenheid, elkaar kunnen inspireren, kunnen leren van elkaar en samen verder kunnen gaan. En ik heb ook al een nieuw motto voor die manifestatie: ‘1000 stemmen zingen: Het is al begonnen, merk je het niet’. Wat mij betreft: moge het zo zijn!
Simone Snakenborg (1969) is mede-oprichter en vice-voorzitter van de onafhankelijke geloofsgemeenschap Ekklesia Tilburg en ritueelbegeleider. Voor meer informatie klik hier.
Mooi uitgebreid verslag! Maar het woordje ‘ gejeremieer’ gebruiken vond ik wat negatief.Het thema had nu eenmaal een historische lading.De kritiekpunten zijn nog verre van opgelost, maar inderdaad er wordt door velen een eigen inrichting gekozen. De massaliteit daarvan is echter niet zo groot.Neemt eerder af.Historiciteit en actualiteit liggen altijd in elkaars verlengde.Ik zei overigens niet voor niets dat Adam en Eva hun kleren maar weer eens uit moeten trekken en opnieuw moeten beginnen.Er zijn zaken waarbij we geen aansluiting hebben.Daar valt nog veel te doen.
Mooi artikel. Goed gehoord en gezien. Tijdens de middag vielen de woorden ‘domme bisschoppen’. Dat had wat mij betreft anders gezegd kunnen worden ☺
Reactie van de (nieuwe) voorzitter van de Mariënburg: Prima verslag van een mooie dag – waarop inderdaad vooral werd omgekeken – het motto was ook ’50 jaar katholiek in Nederland’. De meeste sprekers keken dus ook – nog één keer – om. Maar een van de sprekers droomde ook van de volgende 50 jaar: een periode van (in mijn woorden) de confrontatie voorbij en van bouwen aan een toekomst voor ons geloof dat ons schraagt en oproept tot actie in een steeds killer wordende wereld. De deelname van bisschop De Korte markeert dit nieuwe begin dat vanuit de zaal verwelkomd en onderstreept werd met een groot applaus. Het dagblad Trouw zag ‘Toenadering Oosterhuis en bisschoppen’. Hoe gaan we nu samen verder? De Mariënburg wil de hand reiken aan, en het gesprek aangaan met, de meer rechtzinnige vleugel van onze kerk, al behoeven de kritisch katholieken meer vrijheid en meer ruimte voor vrijzinniger geloven, zowel qua inhoud als qua vorm. Ja dus: de steppe zal boeien – en het is al begonnen.
Dag Simone,
Dank voor je boeiende verslag, die de dag doet leven, ook voor een niet aanwezige.
‘1000 stemmen zingen: Het is al begonnen, merk je het niet’.
Het lijkt mij een terechte wens om niet alleen terug te kijken maar te zoeken naar woorden om de kerk van nu te omschrijven; haar realiteit, haar dromen en idealen.
Je schrijft:
“We zoeken gewoon een plaats en vorm van geloven die bij ons past. Of dat nu in een traditionele kerk is, een onafhankelijke geloofsgemeenschap, een klooster, op de Camino de Santiago of gewoon thuis. Van jongs af hebben wij geleerd te kiezen en wij zoeken uit en richten in wat bij ons past.”
Op je FB-pagina zie ik dat je ritueelbegeleidster bent en vice voorzitter van de ecclesia in Tilburg.
Je hebt een plek gevonden van waaruit jij inderdaad die vrijheid tot kiezen hebt.
Als diaken ben ik werkzaam in de traditionele kerk; in een parochie in Amsterdam. Daar voelen wij de pijn van de krimp, het samen ‘moeten’ werken met vier andere parochies, de onzekerheid over de nabije toekomst, de felle discussie over het inzetten op kleine plekken waar mensen zich thuis voelen, tegenover grote, mooie, kerkgebouwen die je wilt behouden, maar waar nieuw leven wenselijk is.
In die setting is het veel ‘rekening houden met’ i.p.v. zelf te kiezen en uit te zoeken.
Ik voel de verantwoordelijkheid voor de parochianen voor wie ik mag werken.
Ik voel de zwaarte van mijn keuze om te werken in die traditie en de immense vraag hoe die traditie levend te houden en toekomst te geven. Door mijn keuze kan ik niet in vrijheid de richting kiezen die bij mij past.
Twee richtingen.
Boeiend wellicht om samen de kerk van nu te gaan omschrijven!
Coen van Loon, RK diaken
Eens met het laatste. Het is nu eenmaal niet mogelijk met de blik achterwaarts ferm vooruit te lopen. Laten we ons op deze wereld en op het nu richten, me dunkt daar hebben we al onze gelovige kracht voor nodig. En met verwondering onderzoeken hoe jongeren heel betrokken maar anders hun zingeving zoeken. Misschien kunnen ze ons inspireren…
Mijn beleving: hartelijke enthousiaste liturgie speelt zich misschien steeds minder af in een langgerekt veelal statig neogotisch kerkgebouw, waar het slecht meezingen is maar gewoon in een muziekgebouw of theater. Want dit was eredienst van het zuiverste water, gevierd door mensen van allerlei pluimage die openstonden om met elkaar te communiceren.
Michel Besnard, lid organisatiecomité en bestuurslid Marienburgvereniging
Ik heb het verslag met veel plezier en herkenning gelezen. Ook de reacties op het verslag vind ik interessant. Voor mij persoonlijk is de zinsnede: “de kerkelijke en gelovige generatie van nu kiest gewoon haar weg. We zoeken gewoon een plaats en vorm van geloven die bij ons past. Of dat nu in een traditionele kerk is, een onafhankelijke geloofsgemeenschap, een klooster, op de Camino de Santiago of gewoon thuis. Van jongs af hebben wij geleerd te kiezen en wij zoeken uit en richten in wat bij ons past.” de belangrijkste boodschap van dit verslag. Beste Marienburg: er bestaan dus geen “kritische” Katholieken. Beste Orthodoxe ‘Mutsaertsen / Mennonieten’: er bestaan dus geen ‘flower-power’ katholieken!! Lets’ stick together! Before it’s to late! (laten we stoppen met het uitdagen van Jezus)
Ik was er niet en ken de organisaties niet (goed). Maar het komt mij voor dat hier alleen vijftigers iets zeggen over de kerk van de toekomst. Wat een ongelofelijk interne toestand, dit verslag. Het is nauwelijks leesbaar voor een geïnteresseerde protestant (44 jaar), laat staan voor een ongelovige. Correct me if I’m wrong.
Niek Habraken en Kees sluiten hun reacties in het engels af. Is ons mooie nederlands niet meer toereikend?
Mijn idee: laten we als ‘progressieve gelovigen’ toch ophouden met krampachtig kerkje willen spelen met bureaucratie, hiërarchie, dogmatiek enz. incluis, en een service-/opleidingsinstituut (Bijbels Leerhuis met landelijke dekking) eindelijk eens vorm en inhoud gaan geven. Deskundigen in de omgang met de Schrift, goed onderlegde, enthousiaste leraren voor het verhelderingspastoraat, die hebben we nu en in de toekomst hard nodig. (Wat moet men immers als Huub Oosterhuis er niet meer is?) Mystiek liturgie uitvoeren/vieren kunnen we gevoeglijk overlaten aan de traditionalisten, orthodoxen, religieuzen enz. Bijbelse theologie is echter nooit in goede handen van gebonden, afhankelijke mensen die al trouw hebben gezworen voordat zij ook maar iets in vrijheid hebben onderzocht, laat staan hebben gevonden!
Helaas was ik verhinderd om er op die dag bij te zijn. Daarom ben ik blij met het verslag van Simone. Een zinvolle reünie van voornamelijk nog altijd enthousiaste oud gedienden waartoe ik me zelf ook reken. Even terugblikken en de balans opmaken is prima. Maar hoe nu verder?
Haarkloverijen en spijkers op laag water zoeken lijkt me in onze dagen een lachwekkende bezigheid. Dus, ophouden met getouwtrek rond ambtskwesties en te kleinzielige liturgische regeltjes. Maar vooral het hart laten spreken. Dat hart krimpt wel eens ineen van de huidige toestanden waarin we ook als katholieken als een in snelkookpan met de hele wereldbevolking in ronddobberen en een weg zoeken hoe we hier goed doorheen komen.
Geloven is niet iets van geest alleen, maar het is echt een werkwoord. Dat betekent dat we vanuit ons enthousiast gelovig hart participeren in de politieke en maatschappelijke kwesties waarbij veel op het spel staat. Dus, van mij mag de spirituele energie best wat meer uitwerking hebben in het maatschappelijk circuit.
Want geloven en leven doe je samen!
U schrijft dat mgr de Korte de eerste bisschop is die wel komt. Dat is niet juist. Vorig jaar was ik er ook bij.
Zalig Nieuwjaar,
+Rob Mutsaerts
Wat een mooie bijeenkomst/viering!
Dank aan de initiatiefnemers voor deze dag.
Want die hebben we nodig: geef de moed niet op, blijf zoeken naar wat van waarde is en wat verbindt en vier dat vooral met elkaar!
Heel goed dat mgr. De Korte er was en inderdaad was de vorige keer (bij ‘1000 stemmen zingen Oosterhuis’) ook bisschop Mutsaerts aanwezig. Ben echter wel benieuwd of de ervaring van vorig jaar te maken heeft met de afwezigheid van nu…
Inderdaad een mooi verslag. Er lijken goede dingen te gebeuren. Maar wat ik mis is de oecumene. Welke plek heeft protestant nederland in dit verhaal. Waar vrouwen volwaardig meedoen ,ambtsdrager kunnen zijn, waar homo’s mogen trouwen? Wat zou ik graag willen dat er een landelijke beweging was van mensen onderweg, kwetsbaar, maar met iets in hun hoofd dat stroomt en licht geeft……
Mijne beste en lieve mensen,
Ik vond het bijelkaar een hoopvol gebeuren! En natuurlijk zijn er kritische handtekeningen te maken….
Oosterhuis was heel duidelijk en positief. Hij wond er geen doekjes om. En onze nieuwe bisschop vind ik goed te pruimen. Ik geloof echt dat hij voor een open dialoog is. In de stijl van de paus.
Ik heb heerlijk mee kunnen zingen en dat vind ik wel eens fijn. Mensen betrekken in een liturgie en gewoon samenzijn.
Mvg Paul Engbers
Mooi, herkenbaar verslag, Simone. Zie ook mijn duit in het zakje op de Bezieling: http://www.debezieling.nl/progressieve-katholieken-herdenken-iconen-van-vernieuwing-samen-met-bisschop/
Mgr de Korte is inderdaad in gesprek gegaan met de San Salvator geloofsgemeenschap, maar (nog) niet met Antonius in Beweging in Best.In een eerste poging om een gesprek te openen werd aan de bisschop gevraagd om de gedane kerkuitzetting van pastores en kerkbestuur om te zetten in een “ordentelijk” ontslag. Dat verzoek is afgewezen omdat de oprichting van deze geloofsgemeenschap “buiten de kerkelijke kaders” heeft plaats gevonden.
Geldt dat ook niet voor heel de Reformatie en het merendeel van de intussen opgerichte kleine geloofsgemeenschappen?
Misschien dat er toch nog een keer een opening tot gesprek ontstaat.
Vol geduldig vertrouwen
Richard Schreurs s.m.m.
Met enige schroom reageer ik op de laatste reactie van Richard Schreurs. Ik ben onderdeel van de San Salvator maar zie mijn reactie vooral als ‘op persoonlijke titel’. Ik heb vanuiit eigen ervaring veel begrip voor de vraag voor een ‘ordentelijk’ ontslag! Maar het is voor eenieder van ons wel zo’n bevrijdende gedachte dat, wanneer onderscheid gemaakt kan worden tussen geloof en kerk, tussen je eigen hart en een menselijk instituut (en mensen maken fouten, = overigens niets mis mee), deze vraag voor een ordentelijk ontslag niet meer relevant is. Net als heel veel vragen! Dat is wat ik bedoelde in mijn reactie in de Roerom van juni jl met “laat je eigen ego los”. De boodschap van Jezus is bevrijdend!! (mijn slotzin in het engels laat ik nu maar achterwege)
1. Niek Habraken: … before it is too late …
2. Rob Mutsaerts: het gin over de aanwezigheid van bisschoppen bij de bijeenkomsten van de Acht Mei Beweging
3. Ik was er bij op 30 december en het was hartverwarmend, het gaf vertrouwen en hoop voor de toekomst.
Ruim van te voren had ik mij al aangemeld. Praktiserend en als ’toegewijde’ parochiaan werkzaam (geweest) op vrijwillige basis aan liturgische vormgeving als coordinator en voorganger en assistent voorganger bij uitvaarten in de Emmaus-Paulus parochie Hilversum/Loosdrecht gedurende 14 jaar. Zelf noem ik mij een ‘ongeneeslijk katholiek’.
Vandaar uit weet ik wat er allemaal is voorbereid aan ‘1000 stemmen zingen’ en ’50 jaar Katholiek Nederland’. Bij vrijwel elke inleider, inclusief Colet van der Ven en bisschop Gerard de Korte, proefde ik een heimwee naar Eenheid, zonder de verplichte ‘schijneenheid’ uit het verleden. De bijna ondraaglijke zwaarte van ‘Rome’, de vertwijfelde pogingen van ’toegewijde’ parochianen, houden die onrust gaande. Mijn verlangen en streven gaat uit naar wat het voor ieder van ons betekent: volger van Jezus te willen zijn. Een man van ‘rechtvaardige Barmhartigheid’. Niet een die ‘alles met de mantel der liefde bedekt’. Maar Iemand van onvoorwaardelijke Liefde. Die ieder met zijn of haar eigen talenten uitnodigt te leven vanuit het hart van waaruit Hij spreekt. Verbeter je geloof en begin bij jezelf.
Dat verlangen heb ik geproefd. Dat verlangen is op 30 december 2016 in alle toonaarden uitgezongen uit volle borst en met de hoop ‘Dat het goed komt’……….
Onlangs hoorde ik een man voor de tv meermaals zeggen dat hij goede herinneringen had aan de kerk van zijn jeugd. Hij voelde zich er veilig en geborgen. Dat hij niets van de liturgie verstond had hij als zeer wezenlijk ervaren voor dat gevoelen van thuis-zijn bij God enz. Toen men in de jaren zestig echter begon met de liturgie enz. in verstaanbaar Nederlands, en men hem ging voorhouden wat hij te denken en geloven had, toen is hij afgehaakt. In een kerk die zich gedraagt als een binnenkerkelijke actiegroep of Goede Doelen-organisatie die anderen de loef af wil steken door ieder jaar weer meer te presteren enz. daar voelde hij zich volstrekt niet thuis.
Is het wel juist als we ons hier niets van aantrekken; als we toch een verkapte actiegroep willen vormen of tegenmacht tegen klerikalisme, rechtse groeperingen in de kerk enz.? Ging het Jezus niet allereerst om persoonlijke bekering, persoonlijke zoektocht naar het Rijk Gods dat al onder ons is zo het allereerst in ons is?
Hou dus toch eens op met dat absurde verlangen naar eenheid; ze zal er nooit van ze leven komen of zijn! Wij mensen zijn allemaal verschillend, hebben altijd weer af te rekenen met de erfenis van die ons voor gingen, en zullen ons geestelijk/intellectueel en emotioneel (je hormonen en driften) altijd hebben te ontwikkelen, ordenen of disciplineren, een leven lang. (Ook Huub Oosterhuis, want ook hij is boosheid en rancune nog lang niet voorbij. Men ziet en leze het zelfs in zijn recente boek “Alles voor allen – Een nieuwe catechismus”! Hij vergeet dan ook de echte psychologie en psycho-logica, en verdwaalt zo in zijn eigen Utopia. Beetje wereldvreemd en naïef, toch?!)
Nooit zal er een mens geboren worden die van meet af aan volmaakt goed is en klaar! Nooit! Bedenk toch eens wat dáár de consequenties van zijn!
Geloven, bekering, omkering begint bij elk mens weer opnieuw, moet dáár vorm en inhoud krijgen en zich ontwikkelen van magie en bijgeloof tot aanvaarden wat is, en we in Gods handen moeten laten liggen, terwijl wijzelf liefhebbend, delend wat we zijn en hebben, vergevend 70 maal 7 maal, en rechtvaardig pogen te zijn naar vermogen, elke dag weer opnieuw, een leven lang, elke generatie wederom, tot het einde der tijden!
Verlangen naar eenheid in denken, geloven en handelen is dus tamelijk absurd. De meest succesvolle economie tot op heden trekt zich bovendien niets aan van wat U, ik of wij denken en geloven, maar volgt strikt de logica van heilig eigendom, wiskunde en het profijt zoeken, egoïsme zo men wil. Doe je niet mee, dan ga je eraan ten onder; zo liggen de feiten! Recht en gerechtigheid moeten we dus buiten de economische realiteit tot stand brengen als we het belangrijk vinden.
Meestal is het uitgesproken verlangen naar eenheid ook een poging tot zelfbevestiging via gemanipuleerde derden; een poging ook om de eigen wil en gedachten op te dringen aan anderen, over hen de baas te spelen, haantje de voorste te willen zijn, anderen voorspelbaar willen maken enz. enz. omdat men anders bang is controle, grip op het leven te verliezen. Beetje kinderachtig dus, als je de middelbare leeftijd reeds lang hebt overschreden.
Wees dus blij dat er mensen zijn die een andere mening over iets als de Schrift willen uiten waaraan je je eigen bedenksel weer kunt slijpen en bijstellen. Luister daarnaar vanuit een biddende geestesgesteldheid en praat met elkaar over het gehoorde of gelezene (dat doen we in onze kerk helaas nog steeds vrijwel nergens!!); overweeg e.e.a. diepgaand en vorm je Eigen mening. Leef, handel alleen dáárnaar, en niet naar wat de of een groep denkt of schijnt te willen. Je hebt daar recht op, want bent niet geboren om een schaap of ander kuddedier te zijn!
Elke eenheid is pers lot van rekening namelijk een gemanipuleerde werkelijkheid, en daar moeten wij, elk van ons, zo ver mogelijk van weg blijven als we in de Waarheid willen zijn!