‘Daarboven, op die iets lagere bergtop, ligt het Sacra di San Michele’, vertelt ze mij plechtig, wijzend met haar hand. Ik sta op het balkon van een B&B, vlakbij Turijn (Piemonte). In de verte zie ik de bergen met de licht besneeuwde toppen en, inderdaad, iets lager ligt een imposant middeleeuws gebouw boven op een top. Een heiligdom gewijd aan de aartsengel Michael. Hij komt voor in de joodse en christelijke (Bijbel)teksten, maar ook in de Koran. Engelen zijn van alle tijden en levensbeschouwingen. Michael wordt vaak uitgebeeld in volle wapenrusting, strijdend tegen de duivel, tegen het kwaad en tegen onrecht.
Na deze ‘aanmoediging’ besluit ik in een opwelling – ik ben geen echte wandelaar – toch de klim naar Sint Michael te wagen. Waarom, dat weet ik nog niet. In het dorp Sant’Ambrogio di Torino vind ik het begin van het pad. Gewapend met waterfles start ik mijn ‘wandeling’. En inderdaad, de klim gaat gestaag omhoog, de stenen zijn glibberig, de zon is al aardig warm en het heiligdom hoog boven mij lijkt maar niet dichterbij te komen. Gelukkig is het pad hier en daar overschaduwd door bomen en vind ik onderweg ijskoud bronwater om me van binnen en van buiten te verfrissen. Mijn knieën beginnen te protesteren en als ik denk dat ik er toch wel langzamerhand moet zijn, zie ik weliswaar diep beneden mij het dorp liggen maar nog even hoog boven mij het heiligdom. Dan slaat de twijfel toe: waarom doe ik dit? Voor wie? Ik kan ook teruggaan, maar iets in mij duwt me toch verder de berg op.
Dan eindelijk sta ik, bezweet en moe, met letterlijk knikkende knieën, aan de voet van een enorm gebouwencomplex. In de middeleeuwen had ik nu als beloning op een volle aflaat kunnen rekenen, dat wil zeggen voor later een vrije entree tot de hemel. In plaats daarvan sta ik voor een hek en een winkel waar ik zeven euro voor de toegang moet betalen. Via de trap der doden (waarlangs vroeger de monniken begraven werden) loop ik cirkelend omhoog onder enorme bogen om uit te komen in de Romaanse kerkruimte. De stilte is indrukwekkend. Achter het hoofdaltaar is Michael strijdend afgebeeld. Ik steek er een kaars aan voor hen die verdriet hebben, die strijd leveren tegen onrecht en vraag om kracht. Als ik door een andere deur naar buiten ga, zie ik vanaf de ommegang de besneeuwde bergen, de oneindigheid van de natuur, de schepping: een balkon in de ruimte.
Dit heiligdom kent een bouwgeschiedenis vanaf de 10e eeuw. Het staat in een lijn van zeven heilige plaatsen gewijd aan Michael, van County Kerry, Cornwall, Normandië, Piëmont, Puglia, Griekenland naar Jeruzalem. Dat was een pelgrimsweg en zo is mijn tocht naar dit heiligdom van Sint Michael ook een beetje geworden. En niet voor niets, want de wereld kan nu wel wat Michaelkracht gebruiken en vooral echte strijdbaarheid tegen onrecht.
