Ik heb zelf veel geleerd, bijvoorbeeld over het belang en verbindend vermogen van de popcultuur in Korea. En dat de Japanse president Shinzo Abe kan proberen wat hij wil om meer vrouwen de arbeidsmarkt op te krijgen, maar zolang de invloed van manga, de Japanse strip die vrouwen portretteert als afhankelijke, zwakke wezens, overheerst, zal dat niet gebeuren.
Masterclasses
Vorige week was ik door de Nederlandse consul-generaal in Shanghai uitgenodigd om te spreken tijdens een seminar op de Fudan Universiteit. Het ging over de positie van vrouwen (lees: vrouwenRECHTEN, maar zo mogen we het in China niet noemen). Ook dat was een belevenis. Allereerst om op die universiteit rond te lopen. Een kleine stad (30.000 studenten) in een grote stad (Shanghai telt 30 miljoen inwoners). Bij de ingang een beeld van minstens tien meter hoog van chairman Mao. Lastig om je daarnaast niet heel erg klein en nietig te voelen.
Vorige maand was ik in Nederland om masterclasses te geven over leiderschap. Zo kwam ik onder andere op de VU, waar studenten van het University College zich verdiepten in het leiderschap van de persoon Martin Luther King jr. Ook sprak ik op uitnodiging van Vice Versa over het soort leiderschap dat onze tijd vraagt. Leiderschap dat onbevreesd is en vernieuwend, omdat de antwoorden die gegeven worden door politiek en gevestigde instellingen, niet bevredigend zijn, voor de vragen van vandaag.
Het was fantastisch om mijn persoonlijke ervaringen te kunnen delen met deze overwegend jonge mensen. Te horen hoe zij omgaan met vragen en onzekerheden, hoe ze aankijken tegen hun omgeving, hun toekomst en onze wereld.
Positief elan
Wat mij vooral geraakt heeft is te zien hoe jonge mensen, of dat nu op de VU, Fudan of HKBU is, positief willen aankijken tegen hun toekomst en onze wereld, ondanks alles. Dat positief elan hoort nu eenmaal bij jonge mensen, zullen sommigen zeggen. Maar toch, ik zeg hier niet voor niets: ondanks alles.
Sommigen hebben helemaal geen reden om positief in het leven te staan. Ik sprak met studenten die armoede hebben meegemaakt of afschuwelijke vormen van misbruik en huiselijk geweld. Daarbij komt, zeker voor de studenten in China, het leven onder een gigantische druk. Als enig kind (gevolg van de éénkindpolitiek) moeten ze enorm presteren en aan hoge verwachtingen van (groot-)ouders voldoen. Geen wonder dat het percentage zelfdodingen onder jongeren in Zuid-Oost Azië zo hoog is.
Juist daarom raakte het mij zo te horen dat mijn verhalen hen moed gaven. En vertrouwen. Omdat ze positief in het leven wíllen staan. Ze wíllen de positieve ontwikkelingen zien, ondanks alles de kansen zien en wat mogelijk is als mensen zich organiseren, los van politiek of gevestigde instituties bijvoorbeeld, om een gemeenschappelijk doel te bereiken. Dat door samenwerking en anderen iets gunnen, je ook als individu verder komt, in onze veeleisende samenleving.
Neergangsdenken
De wens om de goede dingen te willen zien in het leven, ondanks alles, is dus sterk. Dat staat haaks op het zogenaamde ‘neergangdenken’, een term die ik las in de Volkskrant van 24 november jl. in een artikel van Arnout Brouwers.
Neergangsdenkers zien en horen we zo vaak, zeker ook in Nederland. Dat is het juist niet willen zien wat goed gaat, ondanks dat het SCP met de beste cijfers over economische groei en welvaart komt sinds lange tijd. Het is ook een ander niets willen gunnen, maar meteen neerhalen, zeker als die ander lef heeft, of gewoon ‘anders’ is en origineel.
Met die mentaliteit gaan we het niet redden. Daarom is mijn wens voor ons allemaal dat het nieuwe jaar er één van ‘opwaartsdenkende’ krachten mag worden!
