De wijze waarop de overheid reageert op de klimaatdemonstratie op de A12 op zaterdag 28 januari doet me denken aan de jaren vijftig, begin zestig, toen demonstraties nog verboden waren. De boosheid en verontwaardiging over de bombardementen in Vietnam zochten een uitweg in illegale demonstraties die gedwongen door de tijdgeest later legaal werden. Sindsdien is het uiting geven van je boosheid over misstanden en misdaden in binnen- en buitenland, onderdeel van normaal burgerschap. Zo ook de voortdurende misstand van een achteruit hollend klimaat.
Dat de overheid de demonstratie op de A12 als strafbaar feit behandelt, is ongehoord. Als er iemand een strafbaar feit pleegt, is het de overheid zelf. In de Parijse akkoorden van 2019 beloofde zij – samen met 193 landen – plechtig haar uiterste best te doen te voorkomen dat de opwarming van de aarde boven de 1,5 graad Celsius zou stijgen. Nu zij in tegenstelling tot de afspraak, de fossiele industrie steunt met 17,5 miljard euro, kan ik dit niet anders noemen dan het plegen van een strafbaar feit. De demonstranten op de A12, zeg maar de klokkenluiders die haar dit strafbare feit verwijten, wordt gek genoeg strafbaarheid in de schoenen geschoven. De wereld op zijn kop.
De regering is kennelijk in paniek. Gezien haar obsessie met economische groei lukt het haar niet internationale afspraken na te komen en grijpt ze terug naar oubollige repressieve middelen. Logisch dat het College van de Rechten van de Mens en het Openbaar Ministerie de regering kapittelen voor de ondermijning van het demonstratierecht (Trouw, 1 februari).
Op de dag dat Extinction Rebellion de A12 blokkeerde, zond omroep MAX ‘s avonds een documentaire uit over de demonstraties in mei 1968 in Parijs. Als je dan die massale demonstraties in Parijs ziet en daarna in het journaal de blokkeerders, dan zie je gewoon een plukje nette burgers. Maar goed, het gaat om het effect van de actie. Leidt de actie tot een vergroting van het maatschappelijke en politieke draagvlak voor een ander beleid, of wekt zij alleen maar ergernis?
Gezien de reportages in de Volkskrant en Trouw is het eerste het geval. Met de kreet “You are not alone” werden de blokkeerders van alle kanten toegejuicht. Maar er blijven altijd mensen over die zo’n blokkade toch te heftig vinden en om die mensen over de streep te trekken kwam mijn vrouw met een alternatief voorstel: koppel de aanstaande demonstratie van 11 maart aan de verkiezingen van 15 maart. Organiseer een groot ludiek feest op het Malieveld. Met lekkere hapjes die gratis uitgedeeld worden, zangkoren, muziek, theater, veel informatiekramen en als belangrijkste in heel Nederland affiches die oproepen om op 15 maart te stemmen op klimaatvriendelijke, duurzame partijen. In elke dorp of stad zijn er wel milieugroepen of grootouders voor het klimaat die verspreiding van deze affiches ter hand kunnen nemen.
Als de Eerste Kamer op de golven van deze demonstratie, ludieke acties en verkiezingsfolders in meerderheid besluit om die 17,5 miljard te stoppen, dan hebben we in ieder geval wat gewonnen. Het voornemen van Extinction Rebellion om op 11 maart opnieuw te demonsteren op de A12 zal wel doorgaan, maar laat zij of de klimaatgrootouders of wie dan ook, in elk geval daarnaast een gigantisch Maliefeest organiseren en roep mensen massaal op om duurzaam te stemmen.
Ik vermeld nadrukkelijk zaterdag 11 maart als demonstratie- en feestdag in Den Haag. En lieve overheid, als u deze mededeling wilt zien als een aansporing, dan mag u me gerust arresteren. En als ik een omgevingsverbod krijg, dan ga ik lekker feesten. Beste lezers, tot ziens op 11 maart.
