Over een one-night stand en de ster van Bethlehem

Ze kreeg als tiener op werkvakantie haar eerste seksuele ervaring met een brute, oudere leidinggevende, die haar daarna liet zitten. Wat deed ze? Ze ging aan zichzelf werken, om hem terug te winnen. Ze ontpopte zich als een blonde flits, werd de beste van haar klas en deed internationale ervaring op. Maar als ze dan eindelijk fier op eigen benen staat, ontdekt ze dat ze niets meer met die man heeft. Pas nu ze hem waardig is geworden, ziet ze dat hij haar niet waard is.

Annie Ernaux concludeert dat ze haar one-night stand nu anders beleeft dan toen het gebeurde. Er zit een ‘kloof’ tussen toen en nu. Dit herken ik. Het is het mysterie van de ervaring. Terwijl je die ondergaat weet je niet wat er gebeurt. Dat komt omdat we er helemaal in opgaan. ‘Hoe kun je iets als anders dan jezelf beschrijven, terwijl je er een mee bent?’, riep de mysticus Plotinus over de godservaring. Ons verstand blijft niet vanaf de zijlijn toekijken om het gebeuren te analyseren.

Mensen die toch een toeschouwer blijven, hebben dan ook geen volledige ervaringen. Dat leidt tot een onvervuld gevoel en soms riskante avonturen om toch maar iets te beleven, een ‘kick’ te krijgen.

Hierover verder mijmerend, neig ik ertoe om elke echte ervaring, het maakt niet uit wat, als een godservaring te zien. Er fonkelt altijd een ster, zoals bij de wijzen uit het oosten. Dat geldt ook voor die ervaring van Annie Ernaux. Naderhand kun je concluderen dat ze half verkracht werd. Maar zelfs in die nacht was er een ster die haar op reis zette, waardoor ze zichzelf ontwikkelde en een gevierde schrijfster werd.

Op haar manier ging ze de weg naar Bethlehem (ze vertelt hoe ze, nadat ze haar leven in eigen hand had genomen, een groet bracht aan Maria).

Het is de kunst om in onze ervaringen die ster te zien – iets wat zelfs de wijzen niet altijd goed afging zodat ze bij de kwaadaardige Herodes terechtkwamen.