Naar het sociale minimum in Nederland is onderzoek gedaan. In opdracht van de minister van Armoedebeleid startte de Commissie sociaal minimum vorige zomer een onderzoek naar wat mensen nodig hebben, niet alleen om rond te komen, maar ook om te kunnen participeren in onze samenleving. De Commissie bracht onder meer een werkbezoek aan Stek en sprak met enkele mensen, die we proberen te steunen. Dat maakte diepe indruk en de Commissie vroeg of ze bij Stek haar rapport aan de minister mocht aanbieden. Zo kwam het dat ik op 30 juni jl. namens Stek de Commissie sociaal minimum en de minister van Armoedebeleid in de Lukaskerk welkom mocht heten.

Het rapport dat de minister kreeg aangeboden, was duidelijk: mensen hebben aanzienlijk meer nodig dan ze nu krijgen. Een forse verhoging van het sociaal minimum is nodig. Minimumloon, bijstand, huurtoeslag, kinderbijslag en/of kindgebonden budget – ze moeten stevig omhoog en het mag niet alleen om een soort inflatiecorrectie gaan. Mensen moeten er daadwerkelijk op vooruit gaan. Als we niks doen, komen huishoudens met kinderen straks 500 euro per maand tekort.

‘Een zeker bestaan’, zo luidt de beloftevolle titel van het rapport en ik was er blij mee. Niet weer dat gehamer op werk-werk-werk en arbeidsparticipatie, maar echt aandacht voor bestaanszekerheid. Aandacht voor bescherming naast activering. Een inhaalslag die hard nodig is. Dramatisch in dat opzicht is dat een week na de verschijning van het rapport het kabinet viel, nadat een dag ervoor het Haagse College ook al was gevallen. Nu er meer dan ooit weer echt aandacht is voor de nood van armoede, is het zaak dat we die aandacht verzilveren. Met de val van kabinet en college missen we de politieke sturing die daarvoor vereist is.

Een sociaal maximum

De verkiezingen nodigen wel uit de blik op armoede verder te verbreden. Armoede moeten we weer meer leren zien als een probleem van de samenleving als geheel. Dat betekent dat we ook aandacht moeten hebben voor rijkdom. Dat wereldwijd driekwart van alle rijkdom in handen is van een heel klein groepje miljardairs, is op geen enkele manier te rechtvaardigen. Ook in Nederland zien we de verschillen toenemen en ons denken daarover verschuift. We zijn falen en successen steeds meer gaan verbinden met de persoon en minder met het systeem en de samenleving als geheel. Iemand als professor Ingrid Robeyns beschrijft hoe extreme rijkdom een bedreiging vormt voor onze democratie en voor de samenhang van onze samenleving. Zo’n scheve verdeling is daarnaast bitter onrechtvaardig en niet te rijmen met enig sociaal, ecologisch of humaan perspectief. Een groeiende groep wetenschappers en politici pleiten niet voor niets voor een sociaal maximum (limitarisme).

Laten we nog een stap zetten. Tim ’S Jongers schrijft: “Want net zoals armoede meer is dan geen geld hebben, is niet-arm zijn veel meer dan wel geld hebben. Daar hoort ook een verantwoordelijkheid bij, en – als het even meezit – compassie voor de medemens. Niet enkel ten tijde van stress die vrijwel iedereen treft.” Hoe groot schatten we als samenleving deze spirituele rijkdom in? Hoe rijk zijn we aan verantwoordelijkheid, aan compassie?

Stek is in dat opzicht een schatrijke organisatie. Wij geloven in mensen en in de rijkdom die ze meebrengen. Bijna duizend mensen zetten zich vanuit compassie voor de medemens in als vrijwilliger – hoe kostbaar is dat?! Hun bijdrage is van onschatbare waarde. Ze geven namelijk zichzelf: hun tijd en aandacht, hun hart en handen, hun ziel en zaligheid. Ze laten metterdaad zien dat een sociale samenleving niet gevormd wordt liberale ikken die hun vrijheid en ruimte opeisen, maar door mensen die in een sociaal wij geloven en zichzelf daaraan willen geven.

Aan deze mensen denk ik als ik de vrije psalm 112 van Huub Oosterhuis lees:

Een duistere zaak is de wereld
maar er zijn mensen van licht.

Gierig wreed zelfzuchtig dezen en genen
maar er zijn mensen die geven en delen.

Er is kwaad en woester kwaad onstuitbaar
maar er zijn mensen die de doem doorbreken.

1601158191625

Derk Stegeman

Predikant en directeur

Derk Stegeman is algemeen directeur van STEK, voor stad en kerk, in Den Haag. Hij is predikant en uitvoerend secretaris van de Protestantse …
Profiel-pagina
Al één reactie — praat mee.