Pinksteren, hulp in zevenvoud

Er is een oud lied uit de 12e eeuw, dat met Pinksteren gezongen wordt: Veni Sancte Spiritus, wat betekent: Kom, Heilige Geest. In dit lied gaat het over de Geest die zijn gaven aan de mens schenkt. Wat betekent geest eigenlijk? We kennen de afgeleide woorden, geestelijk, geestig, geestdrift. Woorden die naar iets verwijzen dat het direct waarneembare overstijgt. Het wordt in oudere kunst gesymboliseerd door een duif en door vlammen boven de hoofden van mensen zoals in het schilderij uit 1600 van El Greco.

Er heerst een goede geest, zeg je wel eens, maar wat is dat? Het is een goede sfeer, maar dan net iets meer of anders. In het Bijbelse scheppingsverhaal wordt alles geschapen via de sjechina die over de wateren ging. Sjechina betekent in het Hebreeuws geest of adem. Het Latijn gebruikt het woord spiritus daarvoor, van spirare (= ademen).

Alles ontstaat vanuit de adem, zoals een mensenleven begint met die eerste ademhaling op de grens van leven en dood en eindigt met de laatste ademtocht. Maar ook inspiratie heeft met geest te maken: iets ingeblazen krijgen, een idee, een vondst, zoals de evangelisten en apostelen dikwijls afgebeeld worden. Dus adem en geest geven leven. Wanneer er een goede geest op een plek heerst wil dat zeggen dat er leven is, voor meer mensen tegelijk. Nu is de vraag hoe een plek een lévende plek wordt. In het oude lied wordt verteld hoe de heilige Geest zijn gaven naar de mens brengt. Wonderlijk genoeg bevatten die gaven een zevenvoudige aansporing die goed past bij deze tijd:

Zij geeft levensadem
zij maakt schoon, wat vuil is
zij heelt, wat verwond is
zij geeft te drinken, wie dorst heeft
zij maakt soepel, wat verstard is
zij verwarmt, wat verkild is
zij geeft richting aan wie verdwaald is.

Dit zijn de zeven gaven van de H. Geest uit het lied, maar je zou de eerste ook anders kunnen formuleren: een ánder op adem laten komen, ademruimte geven, in de omgang met elkaar of in het werk! Hoe maak je die gaven zichtbaar? Door een mandje te vullen met schoonmaakmiddel, een flesje bronwater, pleisters, tube balsem, een kruik en een landkaart en daarbij briefjes leggen met namen van mensen die jou, die jullie op adem laten komen…