Waar waren de islamofoben?
Met de afwezigheid van islamofoben werd de essentie van de problematiek getekend. Immers, mensen die islamofoob zijn, zijn per definitie bang van de islam en zullen zich wel drie maal bedenken eer ze in een ruimte gaan zitten met de door hen zo gevreesde moslims, of die nu fundamentalistisch zijn of niet. En zo was de communicatie op deze verder zo interessante dag eenzijdig en dat terwijl de belangrijkste boodschap van de andere aanwezige moslims was dat ze schreeuwden om aandacht. Ze hieven de handen ten hemel over de frustratie die ze ondervonden om met de andere partij, de islamofoben, in zee te gaan. Ze wilden niets liever dan laten zien dat de islam een religie is waar prima mee samen te leven valt in Nederland en de rest van de westerse wereld.
Maar daar hebben de islamofoben gewoon helemaal geen trek in. Ze zien de islam liever vandaag dan morgen vertrekken en alhoewel het discours van islamofoben soms wat mistig is, ‘we hebben niets tegen moslims maar alles tegen de islam’, voelt iedereen op zijn of haar al-of-niet moslimklompen aan dat die uitspraak alleen maar geïnterpreteerd kan worden als dat de islamofoben het liefst de van vlees en bloed moslims zien vertrekken.
Grassroot integratie
Was de dag daarmee een mislukking? Nee. Dat was deze niet. Want de aanwezigen zagen tegelijkertijd wel degelijk in dat de integratie van moslims ‘on the ground’ gewoon doorging. Dat individuele moslims in Nederland meer dan hun plek gevonden hebben, dat ze werken, naar school gaan, meedoen met politieke partijen, gezinnen stichten, kinderen opvoeden en ga zo maar door. De integratie van moslims in de samenleving is al veel verder gevorderd dan menig islamofoob zou wensen. Maar vrijwel alle moslims lopen te hoop tegen een muur van onwil die geïnspireerd wordt door een discours van afkeer en zelfs haat.
Een andere vaststelling was, en imam Yassine El Forkani, eerste man van het Contactorgaan Moslims en Overheid, nam in die discussie het voortouw, dat islamofobie ook en vooral een zaak van moslims was. Zonder aarzelen hekelde hij de interne verdeeldheid onder de moslims en de vaak meer dan ongelukkige uitwassen van een islam die handen schudden verbiedt, baarden laat groeien en mensen in hun eigen gesegregeerde hoek dringt. Hij propageert een getuigenisislam, ik noemde het eerder al een EO-islam, die moslims oproept deugdzame burgers te zijn, de wetten van dit land te respecteren en na te denken over de positie van vrouwen en homo’s.
Twee ontwikkelingen
Ik heb het al eens eerder betoogd. Er vinden twee ontwikkelingen plaats. Er is een uiterst negatieve beeldvorming gaande van de islam en moslims, die sterk bevorderd wordt door de PVV en haar adepten, en anderzijds is er de grassroot integratie die al veel verder gevorderd is dan de beeldvorming doet vermoeden.
Aanbevelingen
Het EMCEMO en het Collectief tegen Islamofobie en Discriminatie hebben een belangrijk initiatief genomen en het was niet alleen kommer en kwel. Integendeel. De bijdragen van de sprekers en de toehoorders leidden uiteindelijk tot aanbevelingen om de strijd tegen islamofobie concreter te maken. Fenna Ulichki, de begenadigde dagvoorzitster en GroenLinks gemeenteraadslid van de gemeente Amsterdam, wist alle voorstellen helder en klaar voor het voetlicht te brengen. Onderzoekster Ineke van der Valk sprak over de praktijk van de islamofobie, de aanslagen op moskeeën waar de pers zo weinig over schrijft en de noodzaak immer aangifte of melding te doen van discriminatie op grond van religie bij de politie. Dit initiatief werd ondersteund door Ties Prakken die in haar bijdrage ook het accent legde op de juridische mogelijkheden die het recht biedt om islamofobie te bestrijden. Roemer van Oordt van projectbureau Zasja presenteerde strategieën om islamofobie te bestrijden, waaronder de al eerder genoemde noodzaak immer aangifte te doen. Ten slotte pleitten zaal en panel, waar in de middag ook onderzoeker Martijn de Koning was aangeschoven, voor het oprichten van een Islamitisch Cultureel Centrum naar het model van het Institut du Monde Arabe in Parijs om mensen met het mooie en schone van de Arabische en islamitische culturen kennis te laten maken.
Gedeelde belangen
De belangrijkste opmerking van die dag werd echter wellicht door emeritus hoogleraar Frank Bovenkerk gemaakt. Een toenadering tussen moslims en niet-moslims gebeurt uiteindelijk alleen maar als beide partijen een gedeeld belang ervaren. Pas als niet-moslims het gevoel of de indruk hebben dat uitgestoken handen naar moslims noodzakelijk zijn voor een goed functionerende samenleving, zal er beweging komen. Aan moslims de voortdurende taak dat gevoel te bewerkstelligen door immer de dialoog op te zoeken en aan te gaan. Het is niet anders. Stilte tussen beide partijen zal alleen maar tot verwijdering leiden en het anti-islam-discours versterken. Er is nog een lange weg te gaan.
De vraag zou eigenlijk moeten zijn, “waarom zijn er Islamfoben?”
Is dit omdat onbekend onbemind maakt, of zijn er andere oorzaken?
Zoals ontheemd voelen in de eigen omgeving?
Door (extreme) uitingen van het Islamitisch geloof en Arabische cultuur?
Het gebrek aan reflectie en kritiek op de eigen groep?
Radicalisering bij jongeren.
Na 2 jaar in Saudi gewoond te hebben, heb ik ervaren dat er weinig tot geen behoefte bestaat om deel te nemen aan de westerse wereld en men zich superieur voelt aan de westerlijk Christelijke wereld en zijn bewoners.
Ik vrees dat wij met een soort kinderlijke naiviteit blijven praten over de goedwillende Islamm, die iegenlijk heel vrdenlievend is.
Helaas vindt deze vredenlievende stroming weinig aanhang.
@Ruud
Ik zie dat er maar weinig aanhang is voor geweldadige Islamisten in de moslimwereld
En de Islam is niet een eenduidend iets.
Verder is een discussie zonder extremisten (Islamhaters en radicalIslamisten) juist beter omdat dat kleine groepjes zijn die elkaar juist versterken door hun gestoorde denkbeelden, die niet reprensatief staan
Het ‘antislamdiscours’ is recht evenredig met wat men ziet aan agressie en geweld dat uitgaat van moslims wereldwijd. En aangezien er heel wat te vernemen is aan agressie en geweld dat uitgaat van moslims wereldwijd, is er een groeiend aantal mensen dat kritiek heeft op de Islam. Het is trouwens, en dit in tegenstelling tot de islamitische cultuur, in de Westerse cultuur geen misdaad om de islam te bekritiseren. Wat er mee te maken heeft dat de moderne Westerse cultuur haar bestaan te danken heeft aan de duur bevochten mogelijkheid religie en ideologie te kunnen en te mogen bekritiseren. De moderne Westerse cultuur kan bijvoorbeeld terugkijken op enkele eeuwen van forse kritiek op het christendom. En het is te hopen dat het ook in de toekomst mogelijk is het christendom te bekritiseren. Zoals het in het algemeen te hopen is, dat het mogelijk blijft wat voor religie en/of ideologie dan ook te bekritiseren zonder de bron van kritiek te demoniseren of anderszins te criminaliseren. Want bijvoorbeeld democratie, mensenrechten en vrije wetenschapsbeoefening, dat groeit niet aan de bomen, het betreft geen vanzelfsprekendheid. Vernielingen aan moskeeën en dergelijke zijn zonder meer af te keuren, maar het is bepaald lichtzinnig om wat voor religie en/of ideologie dan ook, af te schermen voor kritiek door die kritiek weg te zetten met een woord als ‘islamofoob’. Er is trouwens een groeiende groep van islamcritici die boek na boek schrijven en lezingen geven en interviews, en die niets liever doen dan ingaan op discussies over dit onderwerp, voor zover uiteraard hun veiligheid gegarandeerd is. Zie hiervoor op internet bijvoorbeeld: Bernard Lewis, Hans-Peter Raddatz, Karl Albrecht Schachtschneider, Nicolai Sennels, Udo Ulfkotte, Hans Jansen, Anne-Marie Waters, Daniel Johnsen, Robert Spencer, Norbert Pressburg, Bill Warner, Wafa Sultan, Nonie Darwish, Brigitte Gabriel, Mark Steyn, enzovoort. Deze mensen weten over het algemeen beter wat islam is dan de mensen met wie zij in discussie gaan. Zozeer als het vaak ook ontmoetingen betreft van rationele argumentatie en empirische onderbouwing, versus uit het hoofd geleerde ‘absolute waarheden’.
Hoi Jan Jaap,
Ik ben Janfrans Zuidema. Ik heb een MSc sociologie aan de RUG behaald met een scriptie over de negatieve attitudes van Nederlanders t.o.v. moslims. Er zijn niet veel sociale identiteiten waar ik achter sta, maar ik ben een overtuigd Islamofoob. Misschien moeten we eens praten. Je schijnt er zulke rare ideeën ten aanzien van Islamofoben op na te houden… ;-).
Tot horens!