Dit is werkelijk een ideale situatie voor spirituele groei. Doe maar eens de volgende oefening:
Voel hoe de stoel je draagt. Let even op je ademhaling, hoe je inademt en weer uit.
Neem dan een paar minuten om tegen jezelf te zeggen waar je je van bewust wordt (bv. nu hoor ik een auto voorbij rijden, nu hoor ik de kinderen praten, nu voel ik een kriebel in mijn kuit). Begin elke zin met: ‘nu, op dit moment, hoor/voel/zie ik’…
Waarom hield je daarnet op met de oefening? Ben je moe? Raakte je verveeld? Of ging je dagdromen? Of was het (en dat is waarschijnlijker) angst waardoor je met de oefening stopte?
Volgens de Deense denker Kierkegaard vrezen we ten diepste om door God te worden gezien. Want op hem hebben we geen greep. We verbergen ons voor hem door ons mee te laten trekken door de vele afleidingen van het gewone leven: werken, reizen, winkelen, uitgaan, omgaan met collega’s of vrienden. Het resultaat is wel dat we ’s avonds soms het gevoel hebben dat de dag ons door de vingers is geglipt. Is dit het nu? kunnen we dan soms geestelijk bedrukt denken. De meest voorkomende vorm van wanhoop, zegt Kierkegaard, is niet zijn wie je werkelijk bent. Wie in afleiding vlucht, is niet thuis bij zichzelf.
Kloosterervaring
In de huidige pandemie worden we op onszelf terug geworpen. Dichter bij onszelf en daarmee dichter bij God. Vluchten kan niet meer. Als we bijvoorbeeld bovenstaande oefening doen (en nog eens en nog eens), zien we de waarheid onder ogen dat we er zomaar zijn – bloot, alleen, zonder reden of doel. We hadden er ook niet kunnen zijn. Dan kan het zomaar gaan dagen dat we niet zelf de bron van ons bestaan zijn. Het leven komt van ‘de andere kant’, van God die geen andere reden om ons te scheppen heeft dan liefde (een vreemde liefde die we niet altijd als zodanig ervaren).
Het kalme oog
Deze crisistijd vol beperkingen kan een lange, grijze periode zijn waarin we onszelf moeten troosten met een gebakje. Maar we kunnen deze weken ook opvatten als een soort kloosterervaring die innerlijk vrij maakt: rustend in onszelf, rustend in God. Dan kun je, licht van geest, het kalme oog van de storm in huis worden. We ervaren de wijsheid van de uitspraak (die van Kierkegaard had kunnen zijn) dat het leven een geschenk is: ‘Het bestaan is geen probleem dat opgelost moet worden, maar een werkelijkheid om te leven’.
