Racisme, seksisme, agisme en digibetisme

Een voorbeeld. Ik stap op het Museumplein in Amsterdam op lijn 3. Maar wat krijgen we nou? De tram neemt een andere route. Een oudere vrouw met rollator vraagt aan de chauffeur waarom nergens staat aangegeven dat de tram omrijdt. ‘Mevrouw,’ antwoordt hij vriendelijk ‘de tijdelijke omweg staat online’. De vrouw reageert: ‘Ik heb geen line meer en ik moet naar de Kinkerstraat.’ Daarna zwijgt ze en stapt de volgende halte uit.

Nou moet ik zelf ook naar de Kinkerstraat dus ik help haar met uitstappen en loop met haar op. Al lopend hoor ik haar online verhaal. Ze is 86 jaar, weduwe en tien jaar geleden kon ze alles nog regelen. ‘Bij de jaarlijkse huurverhoging vul ik een briefje in,’ vertelt ze. ‘En de bank regelde het verder. En toen ineens kon dat niet meer; van de bank moest ik online. Mijn zoon heeft me toen online gezet, maar die woont nu in Groningen en het bankkantoor waar ik altijd kwam, is ook verhuisd. Ik heb nog geprobeerd te bellen, maar na een hoop cijfers waar ik niks mee kon, wezen ze me weer naar de site.’

En nou de tram weer. ‘Maar goed, we lopen nu lekker in de zon,’ lacht ze. En dat vind ik wel bijzonder aan deze oude dame. Ondanks alle ellende van wachtwoorden die ze kwijt is geraakt, energienota’s die niet kloppen en wat telefonisch niet meer rechtgezet kan worden en de voor haar steeds grotere onbereikbare online wereld, geniet ze nog volop van de dingen die wel mogelijk zijn. Zouden er nou veel van die mensen zijn die op die manier opzij geschoven worden?

En ja hoor, even via internet wat cijfers nagegaan en daar komt het volgende beeld naar voren. Het gaat goed met internet, schrijft het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Toch kan 13 procent van de anderhalf miljoen 75-plussers er niet mee omgaan. Een deel van hen heeft, onder andere door gebrek aan geldmiddelen, zelfs geen computer of mobiel. En 13 procent is nog altijd tegen de 200.000 Nederlanders en een derde daarvan is ook nog alleenstaand.

Als je dan de cijfers van ouderen met alleen AOW en de cijfers van eenzaamheid – 9 procent van de ouderen voelt zich heel vaak eenzaam – er bij haalt, dan krijg je een onthutsend beeld. Tegen de 200.000 mensen. En als je de arme en eenzame mensen erbij optelt plus anderstaligen, laaggeletterden en ouderen die vanwege handicaps weinig mobiel zijn en daarom moeizaam online gaan, kom je op meer dan een half miljoen mensen die door de opgelegde online communicatie in een isolement zijn geraakt.

Tijd dus om daar wat aan te doen. Gratis hulp en advies door buurtcentra en bibliotheken zou al een stap zijn in de goede richting. Van insiders vernam ik overigens dat buurtcentra nogal vrijblijvend en soms ondeskundig omgaan met deze specifieke vraag naar hulp. Met een beetje goede wil is dat wel te verbeteren, maar laten we beginnen meer bekendheid te geven aan de discriminatie van deze verwaarloosde minderheidsgroep.