Beste Bibi,
Dank je wel voor je mooie brief. Laat ik als eerste zeggen dat ik je geloofsbeleving respecteer en ook vind dat die het verdient om met rust te worden gelaten en te worden beschermd als anderen die je zouden willen ontzeggen. Je zal mij altijd aan je zijde vinden om vrij te kunnen geloven en in het geloof je eigen keuzes te kunnen maken. Je maakt keuzes die ik misschien niet helemaal na kan voelen maar dat doet er niet toe.
Helaas is niet iedereen in jouw positie.
En laat ik als eerste zeggen dat je brief ook is gebaseerd op een misverstand. Ik zeg niet dat vrouwen zich ‘onderwerpen’, ik stel de vraag waarom ze ‘trouw’ zijn aan een geloof dat vaak zo hardvochtig is (zie bijvoorbeeld het persbericht waarnaar je linkt).
De serie die ik met Hassnae Bouazza maak heeft twee doelen. Als eerste om islamitische vrouwen zelf aan het woord te laten: er wordt genoeg over hen gepraat. Vrouwen uit verschillende landen die verschillende geloofsstromingen representeren (van een Alevitische tot een aanhangster van de pure islam) komen aan het woord. Ik veroordeel ook niemand, ben benieuwd naar hun beweegredenen en gevoelens en confronteer ze soms met mijn culturele oordelen. Dat laatste doe ik ook omdat ik daarmee een stem hoop te geven aan de vragen die veel niet-moslims hebben (bijvoorbeeld, mag homoseksualiteit? Waarom mag er niet gezoend worden voor het huwelijk, enz.). De antwoorden van de geïnterviewde vrouwen krijgen alle ruimte en worden door mij gerespecteerd.
Het tweede doel is om de discussie over vrijheid en emancipatie in de islamitische wereld hier meer aandacht te geven, zonder dat het meteen weer een anti-islam betoog wordt. De vrouwen die bijvoorbeeld het familierecht in Marokko herschrijven (Latifa Jbabdi, aflevering 6) of vechten voor politieke rechten in Saoedi-Arabië (Souad Al Shammary, aflevering 4) verdienen wat mij betreft internationale steun. De vrouwen die wij interviewen zoeken allemaal hun eigen, vrije en gerespecteerde plek in het geloof, zonder het geloof te willen verlaten.
Jij zegt dat vrouwen in de islam alleen ‘Hem’ hebben te dienen, en niemand anders. Dat is een prachtige overtuiging maar ik denk dat de werkelijkheid voor veel vrouwen in andere landen, maar ook hier in Nederland, een andere is. Er zijn nogal wat geestelijken, heersers, vaders, anderen, die menen namens Hem regels aan vrouwen te mogen opleggen. Die regels variëren van eisen over maagdelijkheid, gesluierd over straat gaan tot bepalingen over het gezag over kinderen, de gelijkwaardigheid in het huwelijk, erfrecht, enz. Fadwa, de vrouw die wij in de eerste aflevering interviewen, vertelt nog altijd bang te zijn voor de straffende god (zoals haar vader haar heeft ingeprent) als zij bijvoorbeeld omgang heeft met een niet-moslim of kleding draagt die niet betamelijk genoeg zou zijn. Na de uitzending over de Pakistaanse actrice twitterde een Nederlandse moslima mij dat zij onmogelijk een moslima kon zijn vanwege haar kleding (of het gebrek eraan) en levensstijl. Ofwel, ik denk dat er binnen de islam erg veel regels en verboden voor vrouwen gelden die hen beklemmen en onvrij maken.
Als ik jouw brief goed begrijp, dan vind jij dat je enkel rekenschap hebt af te leggen aan hem. Eigenlijk denk ik dat je dan met mij de hardvochtigheid van sommige conservatieve imams zou moeten verafschuwen die vinden dat vrouwen geslagen mogen worden. Of bekijk anders eens dit filmpje waarmee een Nederlandse moskee op haar site adverteert: https://www.youtube.com/watch?v=d55thwza8PU. Je zal het toch met me eens zijn dat de opvatting van deze geestelijke over vrouwen vreselijk en onvrij is?
Juist omdat ik vind dat vrouwen vrij moeten zijn in het geloof en in de wijze waarop zij geloven (en ik dat ook verdedig) stel ik geloofsdwang aan de kaak. Als ik jouw brief lees dan denk ik dat je het eerder met me eens dan met me oneens zou moeten zijn.
Hartelijke groet,
Femke
Goed dat Halsema reageert. Heel mooi. Het maakt wel weer duidelijk dat veel moslims zich ten onrechte aangevallen voelen, zeker bekeerlingen. Da’s jammer, want Halsema lijkt me eerder een bondgenoot dan een vijand.
Twee plusjes voor Femke.
Goedbedoelde reacties, maar het getuigt weer van een niet-islamitische, atheïstische visie. Ik hoop dat Bibi snel reageert, ze zal weinig met deze reactie kunnen…
Botsing van waarden: humanisme versus conservatief geloof. Dat komt nooit bij elkaar, want de een heeft de mens tot God gemaakt, de ander wil dat de mens zich onderwerpt aan iets wat niet bestaat.
Hallo Mehmet, waarom is dit een atheïstische visie? Dat begrijp ik niet.
Dag Mehmet,
Waarom is het niet-Islamitisch en atheïstisch om je weerzin over geloofsdwang uit te spreken?
Dag Femke,
Ik vind het groots van je, dat je en hoe je hier reageert.
Kijk met veel aandacht naar de uitzendingen en ervaar je intentie, zoals je die hier boven beschrijft.
Schaar me met liefde achter die intentie, daarbij het respect voor allen die geloven op eigen wijze niet uit het oog verliezend.
Maar me tegelijk kan verbijsteren over en pijnlijk getroffen weet hoe diverse religieuze stromingen in de loop van de geschiedenis zich zijn gaan manifesteren/ ontwikkelen tot instituten die angst te weeg brengen en vrijheid beknotten.
Zó jammer, zó verdrietig.
Met anti-Islam bereiken we niets. Wel met begrip, liefde, hoop, vertrouwen en steun aan hen die lijden onder de ‘onmogelijke’ veranderingen die ze teweeg willen brengen.
Respect!
Femke, wat bedoel je als je schrijft ‘de pure islam’? Is alleen de zware, orthodoxe variant puur? Misschien vinden de mensen uit deze groep dat zelf. Maar waarom zouden we hen daarin moeten nazeggen? Zo suggereren we dat de islam in de kern achterlijk is…
Inderdaad Theo, het is een omschrijving die men zelf geeft en die ik heb overgenomen bij gebrek aan beter. De vrouw die het betreft zou oppervlakkig kunnen worden ingedeeld bij het salafisme maar dat doet haar tekort. Als je een betere omschrijving weet?
Bravo Femke, ik ben tegen enkele marokkaanse vrouw die willen hun achterlijke tradities naar Nederland invoeren, ze durven ook niet in Marokko te doen maar wel in Nederland, ze misbruiken de vrijheid in Nederland.
Beste Femke, beste Bibi, ik denk dat het verhelderend is een onderscheid te maken tussen de authentieke verbinding die mensen voelen met een persoonlijke, troostrijke God en de vaak op angst gebaseerde dogmatiek van instituties en leiders die zich het alleenrecht op God hebben toegeëigend. Dat onderscheid wordt ook gemaakt door katholieken die hun schouders ophalen over het pauselijke standpunt op geboortebeperking. Ik voel mij ook niet verwant met steniging en doodstraf, maar dat is geen reden het hele geloof, dat zeer rijk geschakeerd is, overboord te zetten. Hun islam is niet de mijne, mijn islam is niet de hunne.
Persoonlijk denk ik dat je als mens op zoek moet gaan naar “waarheid”. Klopt datgene wat je door het geloof of de kerk wordt voorgehouden wel? Dien je alleen “Hem” (voor moslims Allah, voor christenen God) te dienen? Wie is Hij precies? Verkondigen de verschillende religies allemaal een andere boodschap of misschien wel dezelfde?
Let wel, dit is geen betoog “tegen” het geloof. Er zitten hele mooie aspecten in elk van de godsdiensten. Maar welke moet je volgen? Vele godsdiensten bevatten ook aspecten die helemaal niet zo mooi klinken of niet logisch zijn. Kloppen die dan wel? Is er geen sprake van een verkeerde uitleg?
Ik denk dat er veel onbegrip bestaat omtrent de werkelijke betekenis van de verschillende godsdienstige leringen. Dat veroorzaakt onbegrip tussen mensen en volken, en leidt tot oorlogen. Moeten we de oorzaak zoeken in de verschillen tussen die religies? Of moeten we misschien op zoek gaan naar de ware betekenis van die religies?
Misschien komen we er dan wel achter dat die verschillen helemaal niet zo groot zijn. Misschien ontdekken we wel een gemeenschappelijke bron die ten grondslag ligt aan die religies. Misschien ontdekken we wel de waarheid.
Mooie reactie van Hendrik-Jan. Kan ik me achter scharen. Het verschil tussen dwang en vrijheid is essentieel. Wie zijn wij uiteindelijk om de wil van God in een statisch dogma te vangen?
GC vraagt zich om 00:48 af of we wel de goede uitleg hanteren voor de verschillende versies van geloof of religie. Voor het Christendom kan dat een vraag zijn en voor het jodendom misschien ook wel (maar daar weet ik niet zoveel van af) maar voor dde islam is de juiste uitleg tamelijk makkelijk, dat is gewoon de goddelijke islamitische wet, de sharia. De sharia geeft gewoon aan wat de juiste interpretatie van de koran (en de andere heilige boeken) van de islam is en legt alles vast in een set van leefregels (inclusief onderbouwing) waar geen moslim (van de betreffende shariaschool) van mag afwijken. Zo mag je geen varkensvlees, moet je bidden en vasten, mag je bepoaalde dingen niet denken, zelfs niet overwegen etc. etc. Het handige in dit geval is dus dat de juiste interpretatie vrij eenduidig volgt uit de leefregels die eruit zijn afgeleid. Een voorbeeld van zo’n shariaschool is de (Egyptische) Shafi’i school van Al Azhar (Cairo). Deze sharia is simpelweg via het net te downloaden en te bekijken. Dit is de link : http://www.islamicbulletin.org/services/details.aspx?id=281
Een programma gemaakt door een atheist en een oud politicus die aandacht te kort komt en via de rioolput methode succes wil halen. Ach, we weten hoe laat het hier is. Zolang je maar tegen islam trapt dan wil de overheid alles financieren en je het podium geven. What’s next mevrouw Halsema: Sex and islam, islam and perversion of Femke halseme en haar dammaged brains?
Laat ik u herinneren dat Nederland een hoog percentage kent van Pedofilie gevallen. Waarom hoor ik u daar niet over? En de hoge percentage verkrachtingen? oo, oeps als u daar over praat dan krijgt u natuurlijk geen aandacht?
Grappig dat mevrouw halsema niet de vele moslimas intervieuwt die juist goed praten over hun geloof. Objectiviteit is ver te zekken in uw documentaires. Maar ja wat verw8 we van een gefrustreerde feministe die aandacht wil. U bent een zielig persoon.
Epic fail documentaire. In de tussentijd mevrouw Halsema hebben we deze week weer een paar bekeerde zusters erbij. Ze hebben de geloofsgetuigenis uitgesproken. May allah swt guide some more people to islam amin.
Dankjewel voor je misplaatste/zielige documentaire over moslim vrouwen. Jouw negatieve en niet op waarheid gebaseerde documentaire zorgt juist voor meer moslimas dan voor minder.
Ga zo door!
@CG – Allah voor de Arabieren, God voor de Nederlanders, Dieu voor de Fransen enz.
Aflevering 3 was beter dan de vorige 2, de Syrische moslima was erg duidelijk en heeft het echt ma Shaa Allah verwoord. Echter vond ik het soms wel een frustrerende manier waarop Femke de vragen stelde. Dat is namelijk een veel voorkomend verschijnsel bij veel presentatoren. Op een bepaalde manier een vraag stellen waar iemand perse dat antwoord op geven moet. Alhamdulilah heeft ze zich prima verwoord naar Femke toe. Waarschijnlijk bedoelt Femke het goed maar ik kreeg er af en toe wel de kriebels van. Ook weet ik dat er moslima´s zijn die het minder hebben dan ons, slechter, maar geloof me nogmaals, we halen cultuur en geloof door elkaar heen. Wat ik me nog afvroeg is er in de volgende afleveringen ook nog een Nederlandse bekeerling te horen-zien? Want dat zou ik welheel erg leuk vinden….of een moslima die heel erg blij is met haar geloof?
Ben best wel benieuwd of iemand de link, waar Femke in haar reactie op Bibi, naar verwijst, heeft geopend en naar geluisterd heeft.
Misschien kunnen we dan inhoudelijk ietsje verder komen met elkaar, in plaats van op de persoon te gaan ‘spelen.’
Het zal een ieder die zich wil verdiepen in religie, cultuur en alles wat daar mee samen hangt toch wel duidelijk zijn dat er zeer grote verschillen waarneembaar zijn. Hoe kan het ook anders……beschouw de wereld, beschouw de geschiedenis, beschouw de mens.
De vraag er achter is niet: ‘ Mijn maatstaf moet ook die van jou zijn, of verklaar je nader om vervolgens een oordeel te kunnen vellen omdat jij of ik al lang hebben bepaald wat goed is.’
Kijk maar eens even binnen ons eigen kleine landje. Wat door de een, ( waar heeft je wiegje gestaan? ) als goed wordt ervaren, wordt door de ander betwist.
Alleen de vraag aan en naar elkaar kan een licht werpen op persoonlijke visies , ervaringen enz. die ook nog eens met en in de tijd veranderlijk kunnen zijn.
Terug naar de link……met Femke voel ik mee…..vreselijk wat daar wordt gezegd.
Moest echt moeite doen om te blijven luisteren.
Maar dat moest ik ook toen ik ooit werd verwezen naar een preek uit de ultraorthodox christelijke hoek.
Terwijl er daar ook mensen zijn die zich prettig voelen bij die leer.
Toch ben ik best wel benieuwd hoe Bibi e.a. de woorden uit het filmpje ervaren en hoe zij er mee omgaan.
Er vanuit gaande dat respect voor een ieder de boventoon blijft voeren.
Want het is maar net waar je wiegje stond, toch!
Femke beschrijft 2 uitersten (extremen)
…..moslimas die moslim willen zijn maar de regels niet leuk vinden en moslimas die regels opgelegd krijgen die niet bestaan maar geiinoveerd zijn.
verder heb ik sterk het gevoel dat femke vrouwen vragen stelt en graag het antwoord wil hebben dat zij in haar hoofd heeft (waarze op hoopt )
zo van…je voelt je onderdrukt he….ja he….het is zo he….zeg t maar
kom mijn vrouw/zus/nicht eens interviewen femke…..geboren en getogen marokkanen in nederland
Lastig! als je hier nog over gaat discussiëren over iets waar zo een ieder zijn of haar mening klaar heeft staan. Soms over en weer uithalend en erg verdedigend naar elkaar toe. Laten we elkaar respecteren en onze meningen delen met degenen wie het aangaat. In een verbintenis van welke sekse dan ook, is liefde en wederzijds begrip van hoogstaand belang.
Kom op! ‘voor de onderdrukten, help hen, en reikt uw hand.
Ga niet discussiëren bij een incident hoe je het gaat oplossen maar doe wat!
Ik geloof in vereende krachten.