Recensie van ‘Onderworpen’ van Michel Houellebecq

Het thema van Houellebecqs ruim en breed aangekondigde roman was echter veel platter van aard. Het ging over de politieke ontwikkelingen in Frankrijk in een niet eens zo ver van ons afliggende tijd. De presidentsverkiezingen van 2017, die ook daadwerkelijk dan in Frankrijk gepland zijn, zouden gewonnen worden door de kandidaat van de Moslimbroederschap Mohammed ben Abbes. Nipt wist hij de Socialistische Partij in de eerste ronde als tweede partij voor te blijven en uiteindelijk, ik zal  niet verklappen hoe dat ging, de tweede ronde te winnen. De ik-figuur van het boek is hoogleraar aan de Sorbonne en een specialist in het werk van Joris-Karl Huysmans, een Franse dichter en schrijver met Nederlandse roots, die zich later tot het christendom, het katholicisme, zou bekeren.

De professor wordt erkend als groot kenner van Huysmans en getrouw Houellebecqs opvattingen over relaties, wordt het privéleven van de hoogleraar gekenmerkt door eenzaamheid, verlangen naar intimiteit dat nooit bevredigd wordt, en bizarre seks. Zouden er niet zulke revolutionaire veranderingen in Frankrijk plaatsvinden, dan wachtte de hoogleraar niets dan een glansrijke wetenschappelijke carrière en een inhoudsloos liefdesleven. Het tegendeel lijkt in eerste instantie het geval te zijn, maar aan het einde van het boek zal ook de hoogleraar, net als de door hem zo bewonderde Huysmans, een revolutionaire stap maken waardoor hij zijn wetenschappelijke carrière weer terugkrijgt en zijn liefdesleven nog bizarder wordt dan het al was.

Maar het gaat natuurlijk om de grote vraag of het verhaal geloofwaardig is. Frankrijk geregeerd door een moslim. De aanzet daarvoor wordt al in het begin van het boek gegeven, maar het richt zich vooral op slechts twee zaken: seks(en) en voedsel. Telkens weer beschrijft de hoogleraar wat voor lekkere, met name Libanese, specialiteiten hij tot zich neemt en tot mijn verrassing bleef wijn geserveerd worden, op een receptie op het dak van het Institut du Monde Arabe, mij niet onbekend, als de Hexagone al ruim en breed onder islamitisch bewind staat. Verder vindt seksescheiding al plaats in de collegezalen van de hoogleraar voor er nog maar sprake is van president Mohammed ben Abbes, maar hij wordt stringent toegepast op voornoemde receptie waar tot teleurstelling van de hoogleraar geen vrouwen mogen komen.

Gevast wordt er niet in het boek en gebeden ook al niet, laat staan vijf keer per dag.

Wel worden de nieuwe uitgebreide seksuele mogelijkheden ruim en breed beschreven. De bestuurder die de hoogleraar het voorstel doet zich weer te nestelen in de warme en nu halaal schoot van de universiteit, blijkt een echtgenote erbij genomen hebben: een kind van net 15 jaar oud.

Niets in het boek over politieke reacties elders in de Europese Unie. Hoe dan ook niets over Europa of de Verenigde Staten. Wel een ongeloofwaardige steun in eerste instantie van Saoedi-Arabië voor het nieuwe Franse bewind. Waarom ongeloofwaardig? Omdat de echte politieke realiteit ons vertelt dat de Saoedi’s niets te maken willen hebben met alles wat maar naar de Moslimbroederschap riekt. En dat is net de door Houellebecq gekozen naam van de partij van de Franse president. Een faux pas zou ik zo zeggen.

Ik zie Onderworpen als niets anders dan een knipoog naar het door angst voor de islamisering verscheurde Europa. Zelfs een goede vriendin van me die niet nalaat mij telkens weer te confronteren met de dreiging van ‘die vreselijke moslims’, gaf het boek datzelfde stempel. Amusant, meer ook niet.