‘Roze Zaterdag’ en ‘Roze Zondag’: achterhaalde ideeën?

Door: Gea Zijlstra

Dit inspireerde homo’s en lesbiennes over de hele wereld, waardoor in de daarop volgende jaren demonstraties ontstonden die een politieke boodschap hadden: wij eisen onze rechten op! In Nederland voor ’t eerst in 1979, nadat er eerder dat jaar al in Roermond een tegen uitspraken van bisschop Gijsen gerichte demonstratie had plaats gevonden.

Is zo’n dag nog nodig? We kennen al jaren een Algemene Wet Gelijke Behandeling, al heeft die nog altijd een verwerpelijke ‘enkele-feit constructie’. Het burgerlijk huwelijk is jaren geleden al opengesteld voor paren van hetzelfde geslacht, al zijn we nog steeds niet helemaal van de zogenaamde weigerambtenaren af. Voor lesbische duomoeders is nu ook een goede regeling op komst. En de politie, die in Nederland nooit vergelijkbaar met ‘Stonewall’ is opgetreden, kent tegenwoordig zelfs een ‘Roze in Blauw’ netwerk. Moet dat nou nog, zo’n Roze Zaterdag? We zijn er toch bijna? Tja, wat zei die voetbaltrainer onlangs ook al weer over het vrijwel ontbreken van homo’s onder professionele voetballers? Het COC heeft hem gevraagd zijn excuses aan te bieden… Hoeveel vooroordelen zijn nog levend, her en der onder de Nederlandse bevolking, en dan echt niet alleen onder allochtonen en zwaar orthodoxen?

Roze Zaterdag is wel sterk van karakter veranderd. Waar in het verleden ‘wij’ door de straten trokken en door hetero’s aangegaapt werden, vormen tegenwoordig een aantal groepjes de parade, en staat het overgrote deel van de feestgangers aan de kant te kijken. Ja, feestgangers… het is zachtjesaan een feest geworden dat ik nog steeds niet wil missen. Een feest van herkenning van allerlei oude bekenden uit het hele land die je verder bijna niet meer tegen komt. En voor mensen (veelal jongeren) die nog maar pas hun voorkeur ontdekt hebben: een feest om te zien met hoevelen we zijn, en hoe zij zich naadloos in deze massa kunnen invoegen. Een feest dat begint met een oecumenische viering of soms een interreligieuze viering.

Hiermee komen we op het verschijnsel Roze Zondag. De Roze Zondag van het Kwakoe-festival, die van een geheel andere orde is want (nog?) zonder religieuze inkleuring, laat ik hier verder buiten beschouwing. Soms gaat het dan om roze vieringen en/of kerkdiensten die buiten het gewone kerkelijke kader vallen, en bijvoorbeeld eens per jaar voor en door holebi’s worden georganiseerd, op een middag of avond in een kerkgebouw dat voor deze gelegenheid wordt gehuurd of in bruikleen verkregen. De meest bekende vertegenwoordiger is sinds enkele jaren de Gay Pride kerkdienst in de Keizersgrachtkerk, begin augustus, mede door het LKP georganiseerd. Vaker gaat het om gemeenten die eens per jaar een gewone zondagse viering roze inkleuren. Er zijn diverse meestal oecumenische, van oorsprong studentengemeenten waarin dit al jaren gebeurt: zoals in de LSE (Leiden) eind januari, in de EUG (Janskerk Utrecht, in het kader van het Midzomergrachtfestival) en in Emmaüs in Ede (een samenwerkingsverband van 5 kerken) eind juni, in Nijmegen in mei, en ergens (ik ben vergeten waar) op de eerste zondag van de advent. Waarom deze vieringen? Ik citeer Ede: “Een viering waarin benadrukt wordt dat een mens met haar of zijn eigen seksuele voorkeur er mag zijn en daarnaar mag leven en zo volkomen geaccepteerd wordt, ook en juist in de christelijke gemeente. Zolang er christelijke kerken zijn waar dit niet vanzelfsprekend is en zolang er mensen zijn die niet uit de kast durven komen, omdat ze bang zijn dat ze veroordeeld worden, is het nodig om als kerk een signaal af te geven: holebi’s doen gewoon mee en hebben veel te bieden.” Hier stem ik van harte mee in. Ik ken een van huis uit gereformeerde man die nog eens per jaar in een zondagse kerkdienst komt: in ‘mijn’ Janskerk. Deze vieringen worden door vele roze kerkgangers als feestelijk ervaren; overigens ook door sommige andere kerkgangers. Dus: doorgaan!

Gea Zijlstra is actief binnen het COC.