Slecht nieuws

De regionale kranten, grotendeels opgeslokt door AD of de lokale nieuwsbulletins, zijn in de afgelopen jaren keihard afgestraft. Lokale journalisten moesten het veld ruimen voor kant-en-klare ANP-berichten of copy-paste artikeltjes die door de grote moederkrant werden aangeleverd. Joost mag weten wie het lokaal gezag nu nog ter verantwoording roept, of waarop de kiezer zijn stem moet bepalen. Den Haag misschien? Het zou het een en ander aan corruptie-aantijgingen en andere politieke schandalen kunnen verklaren, hoewel dat ook de volksaard van onze bestuurlijke elite kan zijn misschien.

Alle reden van het probleem zou de economische crisis zijn, natuurlijk. Het uitblijven van dik-betaalde advertenties door adverteerders die hun aandacht veel liever naar de veel goedkopere en effectievere digitale reclames verleggen. Maar feitelijk is er een veel groter onderhuids probleem.

De jongere leest niet. Hij leest geen krant. Zij leest geen tijdschrift – behalve de LINDA. “Het gaat erom dat je je lekker voelt, want dan voel je je lekker… LINDA.” En een boek pakken ze allebei niet.

Mijn generatie kijkt geen journaal, leest geen nieuws en is feitelijk veel meer geïnteresseerd in de status updates van vaag-bekende Facebook-vrienden dan het grote nieuws van de dag. Iedere poging jongeren bij de les te houden faalt jammerlijk. Zo vertrouwde een hooggeplaatste NRC-medewerker mij laatst toe dat de gemiddelde leeftijd van de lezer van de jongste krant van Nederland (NRC.)Next 40+ is. Voor zover dus het bereik van de krant van de nieuwe generatie.

TV kijkt mijn generatie ook al nauwelijks. Wij streamen. Netflixen tot we er bij neervallen. Youtuben het hele web af. Maar eens fijn een actualiteiten-rubriek kijken, ehm nee, behalve als er een vriend of collega op de ongemakkelijke bank gaat zitten dan. Lucky me.

Wil zij deze kaalslag overleven, dan moet het medialandschap drastisch op de schop. Nu is het probleem dat dit al voortdurend gebeurt. Reorganisatie hier. Bezuiniging daar. Samenvoeging zus-en-zo. Too little, too late. Want de gezichten blijven hetzelfde. De programma-insteek is bij voorbaat bekend. Zie ze schrijven, dezelfde blanke mannelijke columnisten – jaar in, jaar uit. Zie ze toch gebroederlijk kletsen, diezelfde zelfverklaarde kenners bij De Wereld Draait Door – dag in, dag uit.

Ondertussen staat de nieuwe generatie aan de kant. Ze mag wat musiceren. Een beetje rappen. Met jeugdige schoonheid flaneren. Maar moet verder vooral het zwijgen opgelegd.

In plaats van in opstand te komen lijkt de jonge generaties daar totaal niet over in te zitten. Te druk met leven, goed eten, werken, bloempjes verzorgen op het balkon, fietsen met die bak voorop, feesten, pilletje, drankje, hip zijn en nog hipper doen.

De narcistische generatie. Ja dat ben ik, dat zijn wij. Maar dit is maar een deel van de nieuwe jeugd. Ver buiten de ring van Amsterdam of dat bekakte Gooi, bruist dezelfde generatie van het talent. Ik ontmoet ze op de Haagse Hogeschool of de Christelijke Hogeschool in Ede, de Universiteit van Utrecht of de Rijksuniversiteit van Groningen. Ze zien er niet uit zoals we misschien van het nieuwe talent zouden verwachten. Ze dragen een hoofddoek of hebben een flinke Afro. Spreken Nederlands met een Pools accent, of halen gevulde tomaatjes met feta uit hun lunchbox. Je ziet ze niet op tv. Hoort ze niet in de krant. Toch zijn zij het die de programma’s kijken. Die me lachend herkennen op straat. Anders dan hun zorgvrije rijke leeftijdgenoot discussiëren zij wel over de gebeurtenissen van de dag. Het maatschappelijke debat, al zo lang door dezelfde rechtse heren gevoerd, betreft hen immers: de kleurling, de moslim, de allochtoon, de gelovige, de provinciaal. Zij zien leeftijdsgenoten afhaken of radicaliseren, doorbreken of tevergeefs proberen.

Ik wil de Nederlandse media graag redden, maar niet door de oude bastions overeind te houden. We moeten van dat benauwde binnen naar buiten. Redacties verplaatsen naar Groningen en Maastricht. De boer op en het nieuwe talent zoeken in de buitenwijk van de stad. Journalistiek is altijd een elite-kwestie geweest. Dat breekt ons nu op. Zij houdt de demografische en sociale verschuivingen niet meer bij. Zij praat maar en praat en praat tot er tegen niemand meer te praten valt.