Net als Rusland zijn de Verenigde Staten een land geworden dat door oligarchen wordt geregeerd. Elon Musk, die met miljoenen strooide om stemmers voor Trump te winnen, krijgt met andere miljonairs een machtige post in de nieuwe regering. Zijn Tesla loopt hiermee een flinke kras op.
Deze keer zal er niets meer zijn wat Trump tegenhoudt. Heel eerlijk heeft hij, dat moeten we hem nageven, gezegd wat dat betekent. Democratische instituten als de kritische pers worden als de ’enemy within’ gezien; justitie moet naar zijn pijpen dansen; de mensenrechten, van vluchtelingen en vrouwen tot zwarten en moslims, zijn slechts relatief van belang; het buitenland is alleen goed om in Amerika de kassa te laten rinkelen. En wie het niet met hem eens is, krijgt te maken met militairen die hij de straat op zal sturen. De NAVO wankelt, Oekraïne kan het schudden, Poetin wrijft in zijn handen, Israël ook.
Deze week zijn we getuige van het einde van een mythe: de VS als lichtend voorbeeld van de democratie. De Europese Unie is de enige macht die deze rol over zou kunnen nemen, maar is bang, zwak en innerlijk verdeeld door Trumpiaanse invloeden. Politiek is een zaak geworden van schreeuwende windbuilen, waarop gestemd wordt door mensen die bedwelmd zijn door de riooldampen van Elon Musks Twitter.
De stem van christenen gaf in de VS de doorslag. Uit ervaring weet ik dat het eindtijd denken in de VS wijd verbreid is. Willen ze die met Trump versneld dichterbij brengen? Het zou me niet verbazen. Toch: hoe kunnen mensen die zich christen noemen, kiezen voor een man die het tegenovergestelde van barmhartigheid en liefde is?
Het antwoord is, en ook dat heb ik vijf jaar lang van dichtbij gezien, dat het christendom meestal een in een Amerikaanse vlag gewikkelde ideologie is. Een ideologie stelt nooit kritische vragen aan zichzelf. Dit de Amerikaanse versie van de secularisatie: de kerken lopen er niet leeg zoals bij ons, maar het geloof staat in dienst van ‘America first’. Wie dat in de VS niet zo ziet, kan er nooit president worden.
Zelf ben ik geen christen die het geloof in zijn zak heeft. In Kierkegaards woorden, ben ik iemand die bezig is christen te worden. Liever ben ik in een kerk met hier en daar een paar grijze hoofden, dan in een stampvolle Trump rally. Daar kan ik niet aan tippen, zo ‘christelijk’ ben ik niet.
America was altijd zo’n beetje de democratische politieagent in de samenleving. Je kon ‘je grote broer’ erbij halen als je een conflict had. Die tijd is met Trump voorbij, bij is niet barmhartig en liefdevol en ook zeker niet betrouwbaar of ethisch. Als het voldoende geld opbrengt verkoopt hij zijn eigen moeder. Hij zal een autocraat worden en in volledige vrijheid de eerste twee jaar alles doen om democratie uit te bannen. Het is maar de vraag of er over vier jaar verkiezingen zullen komen en of dat eerlijke verkiezingen zullen worden. Hij gaat voor het grote geld en trekt zich niet veel aan wat er buiten Amerika gebeurt, tenzij hij eraan kan verdienen.
Europa heeft niet de capaciteit van de grote broer. Er is te veel verdeeldheid. De Verenigde Naties zou die rol wel kunnen vervullen maar beperkt zich door criminele landen een Vetorecht te geven. Het is een tandeloze tijger geworden. We hebben mensenrechten en een internationaal strafhof, maar dat wordt niet door de overtredende landen erkend. We zijn gewend om achter Amerika aan te lopen. Maar als Amerika niet zelf nadenkt, houd ik mijn hart vast.
Vrouwen waren (ten onrechte) al een minderheid in Amerika. En nieuwe ontwikkelingen zoals ecofeminisme en emancipatie stranden op de muur van Trump. Hij gaat slechts uit van eigenbelang. Ik denk dat de uitslag heel anders zou zijn geweest als Kamela een man was geweest. Want in de machocultuur in Amerika ga je toch niet op een vrouw stemmen? Vluchtelingen, vrouwen, zwarten en moslims hebben niet veel te verwachten. Ze gaan in een klap twintig jaar terug.
Trump is gebaat bij de wapenwedloop. Dat is een financieel belangrijke industrie in Amerika. Er zal niets zijn wat Trump tegenhoudt. En vrede brengt geen geld op.
De stem van christenen gaf in de VS de doorslag. Maar zijn het christenen omdat ze lid zijn van een kerk of zijn ze ook inhoudelijk betrokken? De inwoners van Amerika zijn gewend dat er voor ze wordt gedacht. Ze stemmen met oogkleppen op en staan te juichen als er iemand gekozen wordt die de democratie wil vernietigen. Terecht zegt Jean-Jacques Suurmond: Hoe kunnen mensen die zich christen noemen, kiezen voor een man die het tegenovergestelde van barmhartigheid en liefde is? De liberalistische kerk in Amerika viert hoogtij. De mensen krijgen te horen wat en wanneer ze moeten denken en doen. Er worden geen kritische vragen gesteld.
‘America first’ zal nu worden vertaald in dollars. Wat brengen buitenlandse relaties op? Brengt de relatie niets op, dan eindigt de relatie in de afvalbak.
Met Henriette Roland Holst hoop ik dat de zachte krachten zullen zeker winnen in het eind, maar ik heb zo mijn twijfels.
God zij de V S en de wereld genadig