De spanning tussen Israëli’s en Palestijnen is hoog opgelopen na de moord op drie Israëlische tieners op de Palestijnse Westelijke Jordaanoever. De wraakmoord op een Palestijnse jongen uit Oost-Jeruzalem gooide vervolgens nog meer olie op het toch al hete vuur. De macht van de onmacht lijkt te zegevieren. De machtigen zijn onmachtig om tot een vreedzaam akkoord te komen. En de onmachtigen slaan om zich heen. Alle onmacht leidt tot radicaal machtsvertoon met wapens. Gewapend geweld verhoogt de radicalisering van de tegenstander, tenzij die machtig of krachtig genoeg is daar weerstand aan te bieden. Wie zijn mans en vrouws genoeg om die vicieuze cirkel van destructie te doorbreken?
In 1948 werd de staat Israël gesticht. Daarvoor heette het grondgebied Palestina en leefde de bevolking onder Brits mandaat. Welk veroverd volk legt zich zomaar neer bij die situatie? Wie laat zich zonder protest de horizon ontnemen, waartegen hij zichzelf definieert? Israëlieten en Palestijnen verklaarden elkaar tot vijand. Maar de werkelijke gezamenlijke vijand is de alles overspoelende angst voor verlies. Verlies van grond, status en macht. Veel erger is, dat door de gekozen overlevingsstrategie van wapengeweld veel méér te verliezen valt. Rechtvaardigheid, solidariteit, vertrouwen, humaniteit en compassie. Winnen en verliezen liggen dicht bij elkaar. Heilzame woorden schieten tekort, omdat niemand meer luistert. Dat kan ook niet met het lawaai van raketten en geweren op de voorgrond. Verlies wordt een manier van bestaan.
Niet gehoord worden, is vreselijk. Niet gezien worden is nog erger. Niet met gelijke munt terugbetalen staat gelijk aan buigen. Maar buigen is niet per definitie een synoniem voor barsten of breken. Dat hebben al veel mensen bewezen. Zelfs in felle, gewapende conflicten. De dwaze moeders van Argentinië demonstreerden, de vrouwen van Liberia zorgden voor vrede in hun door burgeroorlog geteisterde land en de moeders van Srebrenica protesteerden en krijgen nu gelijk in de verantwoordelijkheid van Dutchbat. Als de Israëlische en Palestijnse vrouwen niet langer tolereren, dat de politiek, maar ook de mannen uit de eigen omgeving, geweld gebruiken om het geschil te beslechten, wat zou er dan mogelijk zijn? Wat als de moeders het niet langer pikken, dat hun kinderen een te gemakkelijke prooi van het oorlogsgeweld zijn, wat zou er dan gebeuren? Wat als de echtgenotes niet langer in angst willen leven en hun wederhelft sancties zouden opleggen, wat zou er dan veranderen? Zijn vrouwen niet de hoedsters van het leven?
Conflicten zullen er altijd zijn. Die kunnen ook op vreedzame manier opgelost worden. Het is geen leven onder voortdurende dreiging van de dood, slechts overleven. Het is geen leven om vanaf de wieg wraakgif ingedruppeld te krijgen, dat is onvrij opgroeien. Het is geen leven om de medemens te onderdrukken en als minderwaardig te bestempelen, dat is dehumaniseren. Alle wapens moeten neergelegd en vernietigd worden. Wapens, al zijn het middelen, zijn voor veel mensen te verleidelijk om een ander iets aan te doen. Overleg met wapens op of onder tafel, dat werkt niet. Dat heeft de geschiedenis al te vaak bewezen. Iemand alle adem- en levensruimte ontzeggen, dat is een helse formule. Snoer mensen de mond en ze zullen je overschreeuwen met gewapende onmacht. Voor het scheppen van nieuwe mogelijkheden is verbeeldingskracht nodig, geen wapengeweld.
om mijzelf te beschermen, ik word steeds woedend op de mensheid, lees ik zulke artikelen niet meer als het over oorlog moord verkrachting etc…. gaat.
Dag Marianne,
Dankjewel voor deze column. Twee nuances als ik die mij mag veroorloven.
Je schrijft verlies van grond, status en macht. Voor de ‘gewone’ Palestijnse burgers was/is het verlies van ‘huis en haard’ of het verlies van hun ’thuis en roots’. Iets dramatischer en onmenselijker bestaat er in mijn ogen niet.
Je schrijft over de Israëlische en Palestijnse vrouwen. Enkele jaren geleden zag ik interviews met Israëlische vrouwen die woonden in de recente jaren –illegaal- gebouwde nederzettingen in de door Israel bezette gebieden. Zo geweldsvol en agressief als die vrouwen spraken was hemeltergend. Van dergelijke fanatieke dames verwacht ik geen enkele tegenspraak als het gaat om de gewapende strijd.
De vraag die bij me opkomt is: ‘Wat is erger doodgeschoten te worden in een gevecht voor je ‘thuis recht’ of je hele leven te moeten leven met de continue vernedering en demonische retoriek van dit soort ‘dames’? ‘
Hartelijke groet,
Kees
@Kees, dank voor je reactie.
Het is … en… en… en… en… Wanneer ik in wat collectieve termen spreek, heb ik het over de politiek en organisaties. De beleving van het individu staat vaak lijnrecht op de retoriek en acties of niet-acties daarvan. Iets dramatischer dan verlies van zelfs je onderdak en speelbal zijn van al die overkoepelende bewegingen, in dit soort oorlogstijden kan ook ik me niet voorstellen.
Wat jij van een aantal Israëlische dames vermeld, gebeurt ook aan Palestijnse zijde. Ook bij de vrouwen die ik beschrijf was het geen 100% eenduidige actie, maar het merendeel behoud volgens mij toch het ‘common sense’ en wil dat alle geweld, dat zij en hun gezinnen ervaren, ophoudt.
Wat erger is? Dat is aan iedereen persoonlijk in te beantwoorden. Wij spreken hier in theorie over, dat is erg gemakkelijk. Mijn opa zei altijd: Als je een gezin hebt, denk je wel twee keer na. En dat was tijdens WOII, waar hij een winkel, een baan en al een groot gezin had.
Een eenvoudige, snelle oplossing heb ik ook niet. ‘Normaal met elkaar praten en zorgen dat het ophoudt’ is mijn reactie, maar dat blijkt niet zo normaal en eenvoudig te zijn blijkbaar.